'Koca Seyit' heykellerinin hangisi doğru?

Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla, Kültür Sanat Muhabirleri Derneği tarafından bu sene 4.'sü düzenlenen Medya, Kültür Sanat ve Turizm Buluşmalarında son durak Türk tarihinin kahramanlık noktası olan Çanakkale' de gerçekleşti. Sincan Belediyesinin ulaşım desteği ve Ezine Belediyesinin de ev sahipliği ile Çanakkale ilinin gizemli bir kültüre sahip özelliklerini gazeteciler yakından inceleme fırsatı yakaladı.

Çanakkale Savaşı kahramanlarından Seyit Onbaşı için yapılan iki farklı heykel, bölgeye gelen ziyaretçilerin karşılaştığı ilginç bir durum oluşturuyor. Heykellerden biri, Seyit Onbaşı'nın sırtında taşıdığı 257 kiloluk mermiyi temsil ederken, diğeri ise yanlışlıkla mermiyi kucağında taşıyor. Heykellerin farklılığı yıllardır devam eden bir sorun olarak kalmış ve henüz çözüme kavuşamamıştır.

Seyit Onbaşı, Çanakkale Savaşı'nda 257 kiloluk mermiyi sırtlayarak düşman zırhlısı Ocean'ı batırarak unutulmaz bir kahramanlık sergilemiştir. Bu olayın anısını yaşatmak için Çanakkale'de iki farklı heykel dikilmiştir. Heykellerden biri, savaştığı Gelibolu Yarımadası'ndaki Kilitbahir köyünün yanındaki Mecidiye Tabyası'nda bulunmaktadır. Heykel, heykeltraş Hüseyin Anka Özkan tarafından 1996 yılında yapılmış ve heykelin altındaki yol kenarına dikilmiştir. Ancak, mermi kucağında yer alması nedeniyle heykel tartışmalara neden olmuş ve heykeltıraş Eray Okkan tarafından 4 metre boyunda yeni bir heykel yapılmıştır.

Eski heykel ise Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nün Ankara'daki bahçesine götürülmüştür. Özkan'ın yakınlarının itirazları üzerine iki yıl sonra merminin kucağında bulunduğu heykel tekrar yerine konulmuştur. Yeni heykel ise Eceabat ilçesindeki tarihi meydanda sergilenmektedir.

Her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği Gelibolu Yarımadası'nda, Seyit Onbaşı'nın anısına yapılan iki heykel arasındaki farklılık hala devam ediyor. Eceabat'ta başlayan ziyaretlerde, turistler sırtında mermi taşıyan Seyit Onbaşı heykeliyle fotoğraf çektirdikten sonra, Mecidiye Tabyası'nda ise kucağında mermi taşıyan bir başka heykel ile karşılaşıyorlar.

Bu durum ziyaretçilerin kafasını karıştırıyor ve yıllardır çözülemeyen bir sorun haline geldi. Birçok tarihçi, 257 kiloluk bir mermiyi kucakta taşımanın mümkün olmadığını belirterek, doğru olanın sırtında mermi taşıyan heykelin Mecidiye Tabyası'nda yer alması gerektiğini savunuyor. Turistlerin yanıltılmaması için bu sorunun bir an önce çözülmesi gerekiyor.

Peki Seyit Ali Çabuk veya bilinen adıyla Seyit Onbaşı Kimdir?

Seyit Ali Onbaşı, Çanakkale Savaşı kahramanıdır. 1889 yılında doğmuş ve 1915 yılında Çanakkale Savaşı'na katılmıştır. 1889 yılının Eylül ayında Balıkesir'in Havran ilçesi Manastır (sonraki adı Çamlık, şimdiki adı Koca Seyit köyü) köyünde dünyaya geldi. 1909 yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı. Balkan Savaşı'nda çarpıştı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile 1914 yılında Çanakkale Cephesi'nde topçu eri olarak göreve başladı. Çanakkale Savaşı sırasında Conkbayırı mevkiinde topçu birliğinde görev yapan Seyit Ali Onbaşı, 57. Alay'ın 27. Taburuna bağlı olan Seyit Onbaşı, 18 Mart 1915 tarihinde İngilizlerin savaş gemisi HMS Ocean'ın topçu ateşiyle vurduğu Nusret mayınına ait mühimmatı sırtlayarak tepelere taşımıştır. Bu mayın, Osmanlı Devleti'nin düşman donanmasına karşı büyük bir savunma silahı olarak kullanıldığı ve İngilizlerin savaş gemisi HMS Irresistible'nin batmasına neden olan mayındır.

Seyit Ali Onbaşı, 275 kilogramlık top mermisini sırtında taşıdığı için tarihte eşine az rastlanır bir kahraman olarak kabul edilir. Ayrıca taşıdığı top mermisini Conkbayırı'nda hedefine ulaştıran ve düşman gemilerine büyük bir darbe indiren kişi de kendisidir.

Seyit Ali Onbaşı, Çanakkale Savaşı'nda gösterdiği kahramanlık nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu tarafından altın madalya ile ödüllendirilmiştir. Savaştan sonra köyüne yerleşen Seyit Ali Onbaşı, burada ormancılık ve kömürcülük işlerine devam etti. Ömrünün son yıllarında bir süre zeytinyağı fabrikasında hamallık, daha sonra ayakkabı yamayarak geçimini sağladı. 1 Aralık 1939'da zatürre hastalığı yüzünden hayatını kaybetti