Danıştay'dan sözleşme feshinde 'yetkili mercii' vurgusu

İlk derece mahkemesi de "usulde paralellik ilkesine" vurgu yaptı

Davacının 01/01/2019-31/12/2020 tarihleri arasında geçerli olan aile sağlığı çalışanı hizmet sözleşmesinin il sağlık müdürü imzasıyla tesis edildiği, ilgili mevzuatta bu konuda yetki devrine cevaz verildiği görülmekle birlikte, yetki ve usulde paralellik ilkesi gereği işlemi yapan mercinin aynı usul çerçevesinde işlemi geri alabileceği konusunda tereddüt bulunmadığı, dava konusu işlemde mevzuatla kendisine sözleşme feshi konusunda yetki verilmeyen, mevzuatta belirtilmediği için kendisine yetki devri yapılması imkanı olmayan ve anılan sözleşmenin yapılması aşamasında imzası bulunmayan il müdürlüğünde daire başkanı statüsünde birinin il müdürü adına verdiği Olur işlemi ile davacının sözleşmesinin sonlandırıldığı dikkate alındığında, dava konusu işlemde yetki ve usulde paralellik ilkesine uyulmadığı ve işlemde yetki yönünden de hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Danıştay 2. Daire'de aynı gerekçe ile nama kararı verdi

Bakılan uyuşmazlıkta; aile sağlığı çalışanı olarak görev yapan davacının hizmet sözleşmesinin, Yönetmelik'in yukarıda aktarılan 14. maddesi uyarınca sona erdirilmesine ilişkin dava konusu işlemin yetkisiz makam olan il sağlık müdürü adına halk sağlığı hizmetlerinden sorumlu başkan tarafından tesis edilmesi nedeniyle hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2021/16936
Karar No: 2023/727

İSTEMİN KONUSU:

... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:... , K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava Konusu İstem:
Konya ili.. No'lu Aile Sağlığı Merkezinde aile sağlığı çalışanı (ebe) olarak görev yapan davacı, aile sağlığı hizmet sözleşmesinin feshedilmesi ve eski görev yerine iadesine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin iptali istemiyle dava açmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:

... İdare Mahkemesinin... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının sözleşmesinin feshine dair dava konusu işlemin (Mülga) Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği'nin 15. maddesi hükmüne istinaden tesis edildiği belirtilmekte ise de anılan Yönetmelik maddesinde sözleşmenin askerlik, doğum, emeklilik gibi sair sebepler ile çalışan tarafından sonlandırılmasının düzenlendiği, bu maddede çalışanın kendi iradesiyle sözleşmesini sonlandırmasının usul ve şartlarının hüküm altına alındığı; yetkili merci tarafından sözleşmenin sonlandırılmasının söz konusu Yönetmeliğin 13. maddesinde düzenlendiği, davacının sözleşmesini sonlandırmak yönünde bir talebinin olmadığı, aksine davalı idarece daha önce anılan birimde çalışıp kamu görevinden ihraç olan ve OHAL Komisyonu kararı ile görevine iade edilen şahsın talebi üzerine bu işlemin tesis edildiği, dava konusu işleme dayanak alınan ve davacıya uygulanan mevzuat hükmü ile davacının sözleşmesinin feshedilmesi yönünde bir talebi olmadığı hususları birlikte ele alındığında dava konusu işlemin sebep ve konu unsuru bakımından hukuka uyarlık taşımadığı sonucuna varıldığı,

Öte yandan, davacının 01/01/2019-31/12/2020 tarihleri arasında geçerli olan aile sağlığı çalışanı hizmet sözleşmesinin il sağlık müdürü imzasıyla tesis edildiği, ilgili mevzuatta bu konuda yetki devrine cevaz verildiği görülmekle birlikte, yetki ve usulde paralellik ilkesi gereği işlemi yapan mercinin aynı usul çerçevesinde işlemi geri alabileceği konusunda tereddüt bulunmadığı, dava konusu işlemde mevzuatla kendisine sözleşme feshi konusunda yetki verilmeyen, mevzuatta belirtilmediği için kendisine yetki devri yapılması imkanı olmayan ve anılan sözleşmenin yapılması aşamasında imzası bulunmayan il müdürlüğünde daire başkanı statüsünde birinin il müdürü adına verdiği Olur işlemi ile davacının sözleşmesinin sonlandırıldığı dikkate alındığında, dava konusu işlemde yetki ve usulde paralellik ilkesine uyulmadığı ve işlemde yetki yönünden de hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı; buna göre, dava konusu işlemde yetki, sebep ve konu unsuru yönüyle mevzuata ve hukuka aykırılık bulunduğu sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti:
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun bulunması nedeniyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davalı idare tarafından, 7075 sayılı Kanun'un 10. maddesinde "Kamu görevine iade edilmesine karar verilenlerin eski kadro veya pozisyonuna atanması esastır." düzenlemesinin yer aldığı, (Mülga) Halk Sağlığı Kurumunun 17/01/2017 günlü yazısının 2. maddesinde OHAL kapsamında kamu görevinden ihraç edilip yine OHAL kararnamelerine istinaden ihraç edilme işlemi kaldırılanların, ihraç edilmeden önceki görev yaptığı sözleşmeli birimlerde göreve başlatılacağının düzenlendiği, dava dışı hemşire ...'nın ihraç edilmesi üzerine davacının ihraç edilen personelin yerine aile sağlığı çalışanı olarak göreve başladığı, tek pozisyonda iki personelin birlikte çalıştırılmasına olanak bulunmadığından davacının sözleşmesinin feshedildiği, dava konusu işlemde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI:

Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:
Konya ili, Selçuklu ... No'lu Aile Sağlığı Merkezinde aile sağlığı çalışanı (ebe) olarak görev yapan davacı tarafından, aile sağlığı hizmet sözleşmesinin feshedilmesi ve eski görev yerine iadesine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

30/12/2010 günlü, 27801 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren (Mülga) Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği'nin 6. maddesinde "Sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları ile yapılacak sözleşmeler, Ek (1-A) ve Ek (1-B)'ye göre düzenlenir. Ek (1-A) ve Ek (1-B)'deki sözleşmeleri Bakanlık adına imzalamaya ve sözleşmeleri sona erdirmeye vali yetkilidir. Vali, sözleşme yapma yetkisini, vali yardımcılarından birine veya halk sağlığı müdürüne devredebilir." hükmüne yer verilmiş; "Sözleşmenin yetkili merci tarafından sona erdirilmesi" başlıklı 13. maddesinde de sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimi ve aile sağlığı elemanının sözleşmesinin ilgili vali tarafından sona erdirileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Kamu hukukunda bir makama verilen yetkinin, aksine bir hüküm bulunmadıkça o makam tarafından kullanılacağı açık olup, bir makamın yetkisinin başka bir kişiye devredilmesi için mevzuatla yetkili kılınması gerekeceği tartışmasızdır.

Yukarıda hükümlerine yer verilen (Mülga) Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği'nin 13. maddesi ile sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimi ve aile sağlığı elemanının sözleşmesinin feshi konusunda valilere verilen yetkinin devrinin mümkün olmadığı, valiye tanınan bu yetkinin, vali yardımcısı tarafından, ancak valiye vekalet ettiği dönemlerde kullanılabileceği tartışmasız olup, bunun dışında vali yardımcısı, halk sağlığı müdürü veya başka bir yetkili tarafından sözleşme fesih yetkisinin kullanılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, yukarıda adı geçen Yönetmelik'in 6. maddesindeki "Sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları ile yapılacak sözleşmeler, Ek (1-A) ve Ek (1-B)'ye göre düzenlenir. Ek (1-A) ve Ek (1-B)'deki sözleşmeleri Bakanlık adına imzalamaya ve sözleşmeleri sona erdirmeye vali yetkilidir. Vali, sözleşme yapma yetkisini, vali yardımcılarından birine veya halk sağlığı müdürüne devredebilir." hükmü ile sadece "sözleşme yapma yetkisinin" devrine izin verildiği, sözleşmenin feshi konusunda yetki devrine olanak tanıyan bir hükme Yönetmelik'te yer verilmediği açıktır.

Bakılan uyuşmazlıkta; aile sağlığı çalışanı olarak görev yapan davacının hizmet sözleşmesinin, Yönetmelik'in yukarıda aktarılan 14. maddesi uyarınca sona erdirilmesine ilişkin dava konusu işlemin yetkisiz makam olan il sağlık müdürü adına halk sağlığı hizmetlerinden sorumlu başkan tarafından tesis edilmesi nedeniyle hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, aile sağlığı çalışanının hizmet sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında da sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,

2. ... Bölge İdare Mahkemesi, ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 23/02/2023 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.