Meslek hastalıklarına dikkat
VKV Amerikan Hastanesi'nden Dr. Y. Rahşan Bayar, iş yerinde mevcut insan sağlığına zararlı olan kimyasal maddelerin, fiziksel ve biyolojik etkenlerin meydana getirdiği hastalıklara meslek hastalığı denildiğini belirterek, "Bu hastalıklar, diğer hastalıklardan farklı olarak, işin niteliği veya iş yeri koşulları nedeniyle ortaya çıkan hastalıklardır" dedi.
İş yerinde kapmış olduğumuz veya yaptığımız işin ortaya çıkardığı bir hastalığın, her zaman "meslek hastalığı" sayılmadığını belirten Dr. Bayar, "Ülkemizde SSK Yüksek Sağlık Kurulu'nun bir hastalığı "meslek hastalığı" olarak niteleme gücü vardır. "Meslek hastalığı" tanısı, SSK Meslek Hastalıkları Hastanesi'nde konulabilmektedir" diye konuştu. İşyerinde en yoğun olarak üst düzey yöneticilerde, aşırı strese bağlı olarak sindirim sistemi hastalıkları (akut gastrit, ülser, kolit, kabızlık), psiko sosyal bozukluklar(panik atak, depresyon), uyku bozuklukları, cilt hastalıkları (egzema, sedef, saç dökülmeleri vb.) ile kardiovasküler hastalıklar(hipertansiyon) ortaya çıktığını ifade eden Dr. Rahşan Bayar, stresin her türlü hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırdığını fakat tek başına bir hastalık nedeni olmadığını söyledi. Dr. Bayar, "Stresle baş etmek için fiziksel aktivite(spor, yoga), düzenli ve sağlıklı beslenme, sosyal aktivitelere(sinema, konser) katılma önerilebilir. Sürekli olarak çalışan insanlarda(bankacılar, borsacılar vb.), ağır kaldıranlarda(kameramanlar, gazeteciler), kas iskelet sistemini tutan hastalıklara(fibromiyolji - bel fıtığı, duruş bozuklukları) sık rastlamaktayız. Özellikle iş yerindeki çalışma ortamı ergonomik hale getirilmeli, masa ve sandalye ayarlanabilmeli, ara ara hareket ederek kaslar çalıştırılmalı, öğlen tatilinde yürüyüşe çıkılmalı, spor ile kaslar kuvvetlendirilmeli. Meslekleri gereği sürekli ayakta duran insanlarda (öğretmenler, cerrahlar) varislere sık
rastlamaktayız. Varis çorabı giymek, akşamları evde istirahat ederken bacakları eleve etmek(kalp seviyesinin üzerine kaldırmak) yürüyüş ile bacak kaslarını kuvvetlendirmek varis oluşumunu geciktirebilir" açıklamasında bulundu.
İşyeri ortamında sürekli gürültü varsa, o ortamda çalışan insanlarda işitme bozuklukları görülebildiğini belirten Dr. Bayar, makinelerin sürekli çalıştığı bir ortamda gürültü ölçümü yapılabileceğini, insan sağlığına aykırı bir düzeyde ise kulakları korumak için kulaklık takılabileceğini söyledi. Dr. Bayar, düzenli odiyografik ölçümlerle kulakta işitme kaybı olup olmadığının kontrol edilebileceğini belirterek, "Sürekli olarak sesini kullanan insanlarda, örneğin öğretmenlerde ses tellerinde nodül oluşabilir(buna şarkıcı nodülü de denilmektedir). Ses kısıklığı, seste çatallanma ile kendini gösterir. KBB muayenesi şarttır. Gerekirse nodül cerrahi olarak çıkartılır. İşleri nedeniyle sürekli bilgisayarda çalışan insanlarda, göz ile ilgili problemler(görme bozuklukları, yanma, gözde kuruluk) ortaya çıkmaktadır. Ekran koruyucu ve gerekiyorsa gözlük kullanmak, göz hastalıklarından korunmak için önemlidir. Şikayetler ilerliyorsa bir göz hastalıkları uzmanına başvurmalı" dedi.
Dr. Rahşan Bayar, şunları söyledi:
"Sağ el ile sürekli mouse kullananlarda, el bileğinde tendinit ve çarpal tünel sendromuna rastlanmaktadır. Ellerde uyuşma veya ağrı varsa istirahat, buz tatbiki, ağrı kesici kullanımı sonrası şikayetler azalmıyorsa bir ortopedi uzmanına tanı ve tedavi için başvurmalı.Doktorlar ve sağlık personeli, muayene ve tedavi ettikleri hastalardan çeşitli enfeksiyon hastalıkları kapabilirler. Özellikle enfekte iğnenin batması sonucu Hepatit veya havadan damlacık yoluyla Tbc. gibi bir çok hastalık bulaşabilir.
İşyeri ortamının havası - havalandırması, aşırı soğuk veya sıcak olması, sigara içilmesinde, o ortamda çalışan kişilerde bir çok akciğer hastalığına(astım, KOAH ve benzerleri) neden olabilmektedir. Meslek hastalıklarının en aza indirilebilmesi için iş yerlerinde insanlara uygun çalışma ortamları, ergonomik araç - gereçler sağlanmalı. İş yerindeki havalandırma, ses düzeyi ayarlanmalı. Periyodik muayeneler, iş yeri hekimi tarafından mutlaka yapılmalıdır. Yaş grubuna göre kişiler, yıllık check - up'larını
yaptırmalılar. Çalışma saatlerinin düzenlenmesi, insanların spor, tatil ve sosyal aktivitelere vakit ayırmasında, stresle başa çıkmasında önemlidir. VKV Amerikan Hastanesi Dahiliye Bölümü'nden Dr. Bülent Yardımcı ise, hangi meslek grubunda hangi hastalıkların daha sık görüldüğünü, bu hastalıkların görülme nedenlerini şöyle sıraladı:
"Meslek gruplarından üst düzey yöneticiler, borsacılar, bankacılar, gazeteciler, avukat, doktor ve öğretmenler yüksek stres altında çalışan gruba girerler. Öncelikle bu gruplarda anksiyete bozukluğu, depresyon gibi hastalıkların sıklığının biraz daha fazla olduğunu görürüz. Ayrıca mide barsak hastalıklarının sıklığı da artmıştır. Strese ek olarak yoğun çalışma temposundan dolayı düzensiz beslenme, gastrit, ülser, spastik kolon gibi hastalıkların daha sık görülmesine neden olurlar. Saydığımız tüm çalışma gruplarında tempo yoğunluğu daha çok zihinsel düzeydedir. Fizik gücüne dayanmayan daha masa başı işler olduğundan hareketsizlik, beraberinde riskleri getirmektedir. Kilo fazlalığı, kalp damar hastalıkları, kan yağları yüksekliği, şeker metabolizması bozukluğu oranı bu grupta artma eğilimindedir" dedi.
Dr. Yardımcı, meslek gruplarının çalıştığı ortamın da önemli olduğunu belirterek, "Öğretmenler kalabalık ortamlarda çalıştıkları için solunum yolu ile bulaşan infeksiyon hastalıkları açısından risk altındadırlar. Sürekli konuşmak zorunda olduklarından ses telleri ve boğazla ilgili hastalık oranları yüksektir. Türk iş dünyasındaki üst düzey yöneticilerin yurt dışındakiler kadar sağlıklarına özen g1rterek, "Sürekli olarak sesini kullanan insanlarda, örneösterdiklerini dmanlarda, örneğinöğretmenüşünmüyorum. Çoğunlukla hastalık belirtilerini önemsemiyorlar veya doktora gitmeyi erteliyorlar. Sürekli ve yoğun çalışıyorlar. Büyük ve ciddi firmalar belirli aralıklarla sağlık kontrol programlarıyla ( Check-up vs )yöneticileri doktora yönlendiriyorlar. Bunun akıllı bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum. Yöneticilerin 30'lu, 40'lı yaş grubundakiler sağlık konusunda daha az özenliler. Ortalamaları 50 yaş ve üzeri olanlar doktora başvurma konusunda daha hassas ve özenli davranıyorlar. Sağlıklı yaşam trendi eskiye göre daha çok doktora başvurmaya neden olmakla birlikte bu oranın halen istenilen düzeyde olmadığını düşünüyorum" açıklamasında bulundu.