İstanbul için 4 farklı deprem senaryosu
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB), Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile ortaklaşa yürüttüğü Deprem Risk Analiz Çalışması kapsamında, İstanbul için 4 farklı deprem senaryosu geliştirildi. İlgili Haberler
"Marmara depremi 30 yılda olabilir"
İBB Kent Jeolojisi ve Deprem İzleme Projeleri'ne ek olarak JICA ile ortaklaşa yürüttüğü Deprem Risk Analizi (Mikro Bölgeleme ve Afet Önleme/Azaltma Temel Planı) Çalışması kapsamında, İstanbul'un deprem durumu bilimsel olarak teşhis edildi.
JICA çalışması kapsamında 4 Japon ve 10 Türk bilim adamı, 15 Japon ve 8 Türk mühendis ile 4 farklı senaryo depremi esas alınarak büyüklükleri 6.9, 7.4, 7.5 ve 7.7 olan depremlerin, mahalle bazında tüm alt ve üst yapılarda meydana getireceği olası hasar miktarları belirlendi.
70-90 bin civarında ölü
Buna göre, Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) 2000 yılı bina sayımı verilerine göre; yaklaşık 725 bin bina, 3 milyon 40 bin hane ve yaklaşık 9 milyon gece nüfusuna tekabül eden durumda 7.5 veya 7.7 büyüklüğü civarında bir deprem olursa, 50-60 bin civarında ağır hasarlı bina, 500-600 bin civarında evsiz aile, 70-90 bin civarında ölü, 135 bin ağır yaralı, 1000-2000 noktada su sızıntısı, 30 bin servis kutusunda gaz sızıntısı, elektrik kablolarının yüzde 3'ünde kopma, 140 milyon ton enkaz oluşacak.
Ayrıca, yaklaşık, 1 milyon kişi için kurtarma operasyonu ve 330 bin çadır gerekecek. Yaklaşık 40 milyar dolar maddi kayıp yaşanacak.
Bu çalışmadan hareketle, İstanbul'u depreme karşı korumanın ve deprem zararlarını en aza indirmenin yöntem, ilke ve esaslarını belirleyen bir Deprem Master Planı hazırlandı.
Deprem Master Planı, İstanbul'da deprem gerçeğini dikkate alarak kentin depreme karşı güvenli hale getirilmesi için gerek mevcut yapı stoku, gerekse tüm kentsel, kamusal mekanların ve altyapı tesislerinin bu kapsamda değerlendirilmesine ek olarak, İstanbul ile ilgili kısa, orta ve uzun vadede alınacak tüm tedbir, karar ve uygulamaların belirlenmesi, İstanbul'un yeniden yapılandırılmasında öncelikli stratejilerin geliştirilmesi ve gerektiğinde seçilecek pilot alanlarda yapılacak uygulamaların yanı sıra tüm tarafların hukuki, teknik, mali, sosyal ve idari açılardan görev alanları ve uygulama programlarının geliştirilmesi hususlarını içeriyor.
Boğaziçi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi de bu projede yer alıyor.
Zeytinburnu'nda ne yapıldı?
İBB, Deprem Master Planı'nda yer alan öneriler doğrultusunda Zeytinburnu'nda başlattığı kentsel dönüşüm projesi, İstanbul genelinde uygulanacak. Proje kapsamında, Zeytinburnu ilçesinin zemin durumu incelenerek, mikrobölgeleme çalışması yapıldı.
Zeytinburnu'ndaki toplam 16 bin 31 bina, İstanbul Deprem Master Planı'nın öngördüğü şekilde kademeli taramayla incelendi, olası bir deprem anında yıkılması muhtemel binalar tespit edildi.
İlçedeki tarihi ve kültürel yapıların mevcut durumları ortaya konuldu. Yapılan anketlerle sosyal, demografik, kültürel ve ekonomik doku ile ticari durum belirlendi. Dünyanın önde gelen büyük kentleri incelenerek önce İstanbul için daha sonra da Zeytinburnu için plan senaryoları ve acil eylem planları hazırlandı. Kentsel dönüşüm için gerekli hukuki çalışmalar bitirildi.
Kentsel dönüşümü acil yapılacak alanların konsept çalışmaları tamamlandı. Zeytinburnu için İstanbul genelinde yeni yerleşim alanları tespit edildi. Afet öncesi ve sonrası için risk yönetimi model çalışmaları tamamlandı. Projenin Avrupa Birliği (AB) normlarında stratejik eylem planları hazırlandı. AB normlarında sürdürülebilir mahalle yenileşme çalışmaları yapıldı. Zeytinburnu Kentsel Dönüşümü için sosyal ve finansal modeller ile katılımcılık modelleri oluşturuldu.
Deprem odaklı kentsel dönüşümde ilk model
Türkiye'nin ilk kentsel dönüşümü, Zeytinburnu'ndaki Sümer Mahallesi'nde, İBB ve KİPTAŞ A.Ş tarafından ortaklaşa yürütülecek.
Buradaki dönüşüm projesinde, eşdeğerlilik ilkesi geçerli olacak. Bir yapının karşılığı ne ise o oranda karşılığı verilecek. Dükkanlar da aynı eşdeğerlilik esasıyla hak sahiplerine dağıtılacak. Daha büyük daire isteyenler de aradaki farkı ödeyerek bu dairelere sahip olabilecek. 63 bin 300 metrekareyi kapsayan proje kapsamında, 1038 konut yıkılıp, 1536 konut inşa edilecek.
Aynı şekilde, 212 dükkan da inşa edilerek hak sahiplerine verilecek. İlk etabı 24 ayda, tamamı 3 yılda tamamlanacak. Planlama alanı 54 bin 415 metrekare olarak belirlenen Sümer Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi'nde toplam inşaat alanı 167 bin metrekareyi bulacak. 292 adet 1 1, 790 adet 2 1 dairelerin bulunacağı projede, 432 adet 3 1 ve 22 adet 5 1 seçenekleri de olacak. Toplam 1536 dairenin yer alacağı projede, 100 bin metrekare büyüklüğünde bir alışveriş merkezi de inşa edilecek. Proje için 450 milyon YTL harcanacak.
Fatih
"Fatih Kentsel Dönüşüm Projesi" kapsamında, ilçenin zemin durumu incelenerek, mikrobölgeleme çalışması yapıldı. Birinci ve ikinci kademe arazi çalışmaları tamamlandı, 3. kademe laboratuvar çalışmaları başladı.
Yapılan anketlerle ilçenin sosyal, demografik, kültürel ve ekonomik doku ile ticari durumu tespit edildi. Fatih ilçesi için plan senaryoları ve acil eylem planları hazırlandı. Altyapı tespit çalışmaları tamamlandı, güçlendirme projeleri ise hazırlanmaya devam ediliyor. İlçedeki tarihi eserlere yönelik yapılan röleve çalışmaları sürüyor. Kentsel dönüşüme altlık teşkil edecek planlama analizleri tamamlandı.
Acil dönüşümü yapılacak alanların konsept çalışmaları bitirildi. Projenin AB normlarında stratejik eylem planları hazırlandı. 10 değişik bölgede, özellikle riskli binaların olduğu yerlerde, tasarım çalışmaları başlatıldı.
Küçükçekmece
"Küçükçekmece Kentsel Dönüşüm Projesi" kapsamında ise ilçenin zemin durumu incelenip, mikrobölgeleme çalışması yapıldı.
İlçedeki, birinci kademe çalışmaları tamamlandı, ikinci kademe arazi çalışmaları devam ediyor. Yapılan anketlerle sosyal, demografik, kültürel ve ekonomik doku ile ticari durum tespiti yapıldı. Küçükçekmece ilçesi için plan senaryoları ve acil eylem plan çalışmaları sürüyor.
Altyapı tespit çalışmaları tamamlanan ilçenin güçlendirme proje hazırlıkları devam ediyor. İlçenin kentsel dönüşüme altlık teşkil edecek planlama analizleri tamamlandı. Acil dönüşümü yapılacak alanların konsept çalışmaları
bitirildi. Projenin AB normlarında stratejik eylem planları hazırlandı.
Diğer ilçeler
İBB, 550 hektarlık, Kartal alt merkez ve Kartal-Pendik kıyı kesimi kentsel dönüşüm projesini ve 248 hektar alanı kapsayan Küçükçekmece-Avcılar iç dış kumsal alanı kentsel tasarım projelerini hayata geçirecek.
1979 hektarlık alana Riva Kültür-Turizm-Sağlık-Spor Köyü kurulacak. Kiptaş ile ortaklaşa yürütülen konut projesindeki 28 bin 701 konutun 12 bin 120'si tamamlandı. 16 bin 581 adet konut yapımı devam ediyor. 2 bin 356'sı kentsel dönüşüm projesi kapsamında olmak üzere 15 bin 907 konut daha yapılacak.
Ayrıca TOKİ'nin iş birliğiyle 4 bin 872 aile konut sahibi olacak.
İBB, Deprem Risk Yönetimi'ne 366 milyon 682 bin YTL ayırdı. Ayrıca, bugüne kadar bilimsel çalışmalar için 4 milyon 369 bin 340 YTL destek verildi. Jeolojik haritalar için 18 milyon YTL harcama yapıldı. Deprem tehlike haritaları, sıvılaşma haritaları, zemin büyütme haritaları ve tsunami haritası hazırlandı.
İstanbul'da 135 bin metrekare sondaj yapıldı. İGDAŞ, yer altındaki çelik hatlara 110 otomatik gaz kesme vanası yerleştirdi.
İtfaiye - AKOM
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Afet Koordinasyon Merkezi'ni (AKOM) son teknoloji ile donattı. Merkeze, ambulans, kurtarma, denetleme ve trafik kontrol amaçlı 3 adet helikopter alındı. 2004 yılında 1852 olan personel sayısı, 2,7 kat artırarak 2008 yılı temmuz sonu itibarıyla 4 bin 982'ye yükseltildi.
Yapılan risk analizleri sonucu, performans programında 2010 yılı sonu itibarıyla 96 itfaiye istasyonunda hizmet verilmesi hedeflendi.
2004 yılında 38 olan itfaiye istasyonu sayısı 2008 yılı temmuz sonu itibariyle 70 istasyona çıkarıldı. 2004 yılında 292 adet olan itfaiye araç sayısı, 2008 yılı temmuz sonu itibarıyla 519'a ulaştı. Aynı anda 100 bin kişiye hizmet verebilecek lojistik destek merkezi kuruldu.
Hizmete alınan araçlar
İBB'ye, 1 adet canlı yayın aracı, 1 adet 18 metre itfaiye müdahale ve merdiven aracı, 1 adet kurtarma aracı, 8 adet 24 metre otomatik itfaiye merdiven aracı, 2 adet tehlikeli madde müdahale aracı, 15 adet dar alan itfaiye aracı, 2 adet 52 metre otomatik itfaiye merdiven aracı, 15 adet ilk müdahale itfaiye aracı, 2 adet 37 metre platformlu itfaiye merdiven
aracı, 4 adet 18 metre konvansiyonel kombi itfaiye merdiven aracı, 4 adet 22 metre platformlu kombi itfaiye merdiven aracı, 4 adet yüksek sistemli hortum serme aracı, 4 adet yüksek kapasite sistemli hidrolik kollu itfaiye aracı, 2 adet itfaiye vinç aracı, 13 adet robotik itfaiye aracı, 45 adet 6x6x6 afet müdahale itfaiye aracı, 45 adet 6x6x6 yangın söndürme itfaiye aracı, 12 adet su ikmal aracı, 10 adet haberleşme aracı, 20 adet kamyonet, 1 adet minibüs, 17 adet minivan toplam 228 adet araç alındı.
Kent jeolojisi çalışmaları
İBB yetki alanı içindeki 27 ilçenin, imar planlarına esas 1/5000 ölçekli jeolojik ve yerleşime uygunluk rapor ve haritalama çalışmaları, sayısal ortamda tamamlandı.
İstanbul'un mikro deprem aktivitesini izlemek amacıyla 14 adet Deprem İzleme ve Kayıt İstasyonu kuruldu.
İBB'nin, TÜBİTAK ve Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi iş birliğiyle ortaklaşa yürüttüğü çalışmalar devam ediyor.
TÜBİTAK iş birliği ile Marmara Bölgesi'nde bulunan mevcut fay güzergahları üzerine yerleştirilen 16 adet hidrolik istasyonda, kaynak sularının fiziksel ve kimyasal değişimi ile birlikte, radon gazı değişimi günlük bazda izlenerek olası depremlerle ilişkisi saptanmaya çalışılıyor.