İlaç hasta etmesin
Dr. Murat Kınıkoğlu'nun yazısı
İlaçların yan tesirlerine bağlı olarak her yıl yüz bin kişi ölüyor. Karaciğeri, böbreği bozulan veya gereksiz yere ilaç kullanan hastalar bu rakama dahil değil. İlaç firmaları satışlarını artırabilmek için ürettikleri ilacın faydasını abartırken yan tesirlerini mümkün olduğu kadar az gösteriyor.
Örneğin (A) hastalığı için kullanılan ilacın ne hikmetse aynı zamanda kalp hastalıklarına hatta kabızlığa iyi geldiği, bunun yanında bir de hafızayı güçlendirdiğine dair yüzlerce haber okurken yan tesirleri hakkında bilgi edinebilmek için elinize büyüteç alıp sıkı bir araştırma yapmanız gerekiyor. İşte bu nedenle ilaçlar konusunda zaman zaman okurlarımı uyarmayı görev biliyorum. Aşağıdaki bilgileri doktorunuzla paylaşabilirsiniz ama sakın ola ki kendi kendinize tedavinizi değiştirmeyin.
MEHOTREXATE ALANLAR DİKKAT!
Romatoid Artrit küçük eklemlerde, özellikle el parmaklarında ağrı, deformasyon ve sabah tutukluğuna neden olan bir romatizma türü. Yaklaşık her 200 kişiden birinde görülüyor. Kadınlarda erkeklere göre üç misli daha sıktır. Romatoid Artrit kesin tedavisi olmayan bir hastalıktır, bazı hastalarda son derece selim-yumuşak bir seyir gösterirken bazılarında ağır seyreder.
Son yıllarda bu hastalığın tedavisinde sıkça kullanılan ilaçlardan birisi ?methotrexate?dır. Arthritis Care & Research dergisinin haziran sayısında yayınlanan bir çalışma bu ilacı kullanan hastalarda kanser (Malign Melanoma, Hodgkin ve akciğer kanseri) görülme riskinin bir misli arttığını söylüyor. Bu nedenle Romatoid Artrit tanısı ile ?methotrexate? kullanan hastaların kanser açısından dikkatle takip edilmeleri gerekiyor.
ŞEKER İLACI GAZ YAPABİLİR
Gaz ve şişkinlik sık görülen şikayetlerdir. Şeker hapları kullanıyorsanız yan tesir olarak gaz ve hazımsızlık yaptığını bilmenizde fayda var. Şikayetlerinizi doktorunuza iletirseniz ilaç grubunuzu değiştirerek sorununuzu çözebilir.
MULTİVİTAMİN KANSERİ TETİKLER
Bazı kadınlar meme kanseri gelişimi açısından daha risklidir. Örneğin hiç doğum yapmayanlardan, bir de anne veya teyzesinde meme kanseri olanlardan korkarız. Yoğun meme dokusu olan kadınlar, kanser riski 4 misli fazla olduğundan dikkatle takip edilmelidir. Yoğun memenin kötü bir yanı da mamogramda kanserin yakalanma şansını azaltmasıdır.
Geçen ay The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan bir çalışmada menopozdan önce multivitamin kullananlarda meme dokusunun daha yoğun hale geldiği gösterildi. Çalışmayı yürüten doktorlar multivitamin alan kadınların düzenli meme kontrolü yaptırmaları gerektiğini söylüyorlar.
Ben daha kolay ve emniyetli bir yol öneriyorum: Multivitamin kullanmayın.
SİGARA BIRAKMAK İÇİN İLAÇLAR
?Doktor bey sigarayı bırakmak istiyorum, nasıl bırakayım?? sorusunu çok sık duyarız. Akupunktur, hipnoz, nikotin bantı ve diğer metodların hangisinin daha etkili olduğu yolunda bir fikir birliği henüz yok.
Geçen yıl piyasaya verilen Pfizer'in yeni sigara bırakma ilacı Champix'in (Varenicline) yan tesirleri ile ilgili araştırmalar (intihar riskini artırması gibi) yayınlanmaya başladı. İlaç, beyindeki nikotin reseptör blokerlerini inhibe ederek ve aynı zamanda da stimüle ederek, bir bakıma nikotinin etkisini taklit ederek sigara kesilme semptomları oluşmasını engelliyor. Ülkemizde de sigara bırakmada etkili ilaçlar var. Bu ilaçlar kötü rüya, baş ağrısı, yorgunluk, sersemlik hissi gibi şikayetlere neden olabiliyor. Firmalar ilaç kullanan kişilerin yüzde 44'ünün sigarayı bıraktığını iddia ediyor ama bu konuda yapılan bağımsız bazı çalışmalar ilaçlar sigarayı bırakma oranının yaklaşık yüzde 22 civarında olduğunu, yani ilaç kullanan her 5 kişiden ancak birinin sigarayı bıraktığını söylüyor. Bir diğer deyimle iş ilaçta değil, beyinde ve sizin sigarayı bırakma isteğinizde bitiyor. Buna karşılık sigara sağlığınız için o kadar büyük bir düşman ki ?bırakın da nasıl bırakırsanız bırakın? demek en doğrusu.
TANSİYON HAPLARI SAÇ DÖKÜYOR
Beta bloker grubu (Metoprolol ve Atenolol içeren) tansiyon ilaçlarının saç dökülmesine neden oldukları biliniyor. Saçınızda incelme ve aşırı dökülme hissediyorsanız doktorunuzdan tansiyon ilacınızı değiştirmesini isteyebilirsiniz.
KEMİK ERİMESİ İÇİN YUTARSIN KEMİK ERİTİR!
Kemik erimesini önlemek amacıyla aldığınız ilacın aslında kemiklerinizi zayıflatabileceğini biliyor musunuz? Uzun bir süre kemik erimesi ilacı kullanan bazı hastaların bacak kemiklerinde durduk yere veya çok küçük bir zorlamayla kırık olması doktorların ilgisini çekmiş. The Journal of Orthopaedic Trauma dergisinde geçen ay yayınlanan makaleye göre bu tip kırıkları olan 20 vakanın 19'u ortalama 6.9 yıldır biophosphonate grubu kemik erimesi ilaçlarından kullanıyormuş.