İktidarı adayları aşağı çekti
Seçmen, girdiği her seçimden oylarını artırarak çıkan AK Parti'ye "sarı ışık" yaktı. Bir önceki yerel seçimlere göre kayıp fazla olmasa da AK Parti ilk kez düşüş yaşamış oldu. Son seçiminde yüzde 47'yi gören AK Parti, bu sefer yüzde 40 bandına oturdu. Bu tablo, Başbakan ve hükümetten çok adayların performansının sonucu olarak görülüyor.
CHP ve MHP'yi ne kadar adayları sürüklediyse AK Parti'yi de o denli aşağı çekti. Küresel krizin seçime etkisi sanayileşmiş kentlerde kendini gösterdi. İşsizliğin yaşandığı bu kentlerde oy kayıpları görüldü. AK Parti, MHP'nin eski kaleleri olan İç Anadolu'da gücünü korudu. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da oy patlaması bekleniyordu. Kürtçe TV açılımı, ölüm kuyularının açılması ve Ergenekon terör örgütüyle mücadelenin Kürt kökenli seçmenin siyasi tercihlerini etkileyeceği zannediliyordu. Seçmenin açılımdan çok, kimlik siyasetine itibar ettiği görüldü.
Her ne kadar genel seçim havasında geçse de yerel seçimlere damgasını vuran adaylar oldu. AK Parti'nin birçok yerde aday belirleme sıkıntısı yaşadığı biliniyor. Şanlıurfa'da Eşref Fakıbaba örneği ortada. Ankara'da MHP'li Mansur Yavaş, İstanbul'da Kemal Kılıçdaroğlu da sonucu etkiledi. Yavaş, Melih Gökçek'e giden MHP oylarını fazlasıyla aldı. AK Parti, partiyle uyumlu ve sevilen aday gösterdiği yerlerden sonuç aldı. Kavgalı, uyumsuz adaylar ise kaybetti. Sürpriz sonuçlar da olmadı değil. Belki de en büyük sürpriz CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın memleketi Antalya'da yaşandı. Başarılı ve örnek gösterilen Menderes Türel, koltuğu CHP'ye kaptırdı. Yine başarılı bulunan illerden Bülent Arınç'ın memleketi Manisa ve Balıkesir de sürpriz kayıplar olarak dikkat çekti. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de baba ocağını AK Parti'den aldı. Osmaniye, MHP'nin oldu. AK Parti, Adana-Mersin-Osmaniye hattında MHP'ye oy kaptırdı. Buzdolabı, çekyat gibi sosyal yardımlarla gündeme gelen Tunceli de DTP'de kaldı.
Simgesel yerler alınamadı
Sandığa giderken Başbakan Erdoğan'ın iki başarı kriteri vardı. Son iki seçimde alınan oylar olan yüzde 42 ve 47 oranlarını çıta olarak belirledi. İki oran da tutmadı. AK Parti'nin bir diğer önemli hedefi de simgesel değeri olan il ve ilçeleri almaktı. İzmir, Diyarbakır, Trabzon, Eskişehir, Tunceli ile Kadıköy ve Çankaya ilçeleri gibi. Başbakan Erdoğan'ın üzüntüsünü annesine iletecek kadar hüzünlendiği Trabzon teselli oldu. Diğer il ve ilçelerdeki ideolojik kalıp kırılamadı. AK Parti'ye karşı olan seçmenin güçlü olan adaylar etrafında kenetlendiği gözlendi. Aynı mantık, Balıkesir ve Manisa'yı da muhalefete kazandırdı. Sivas, AK Parti'nin banko kazanacağı yerlerden biri olarak görülüyordu. Muhsin Yazıcıoğlu'nun ölümü vefa duygusunu öne çıkardı ve oylar BBP'ye gitti. Tek kadın aday olarak seçime giren Ayşe Çebi de Ordu'yu DSP'li adaydan alamadı. AK Parti'nin deniz kenarı olan sahil bölgeleri yerine iç kesimlerde daha başarılı olduğu bir başka dikkat çekici sonuç oldu.
ÖMER ŞAHİN