Ölmediğini 4 yıldır bürokrasiye anlatamıyor
Bürokrasi, gün geçmiyor ki bir vatandaşın hayatını Türk filmine çevirmesin! Bursa'da seyyar satıcılık yapan Mehmet Çoban'ın ilginç yaşam öyküsü, ağır işleyen idarenin en son örneği. 24 yaşındaki Çoban, hiç gitmediği Adana'da elektrik çarpması sonucu ölmüş görünüyor.
Ölmediğini ispatlamak için çalmadık kapı bırakmayan genç adam, resmi makamlara bir türlü derdiğini anlatamıyor. Bir mevtaya ait olduğu için cebindeki kimlik işe yaramıyor. Bu durum onu hem sigortalı işe girmekten hem de yuva kurmaktan alıkoyuyor.
Filmlere konu olacak hikâye şöyle başlıyor: Mehmet Çoban, 1985 yılında Şanlıurfa'da dünyaya geldi. Maddi sıkıntılar nedeniyle ilkokulu yarıda bıraktı. Küçük yaşta çeşitli işlerde çalışarak ailesine destek oldu. 20'sine geldiğinde davul-zurna ile askere gönderildi. Askerliğini Çanakkale'de yapan Çoban, 7 Haziran 2005 tarihinde tezkeresini alarak memleketine döndü. Askerde kendisine verilen 'Sefer Görevi Emri' gereği bir ay sonra (8 Temmuz) şubeye gidip yoklamasını yaptırmaya niyetlendi. Ancak burada büyük bir sürpriz onu bekliyordu. Hikâyenin bundan sonraki kısmını onun ağzından dinleyelim: "Askerlik şubesinde yoklamamı yaptırmak istedim. Memur gülmeye başladı. Şaşkınlıkla 'Ne oldu?' dedim. 'Oğlum sen ölmüşsün!' dedi. Şaka yapıyor diye düşündüm. Ciddi olduğunu söyleyince, Şanlıurfa Nüfus Müdürlüğü'ne gittim. Adana'da 7 Temmuz 2005'te elektrik çarpması sonucu öldüğümü öğrendim. Hemen Şanlıurfa Savcılığı ve Adana Nüfus Müdürlüğü'ne başvurdum. Adana Adli Tıp tarafından düzenlenen ölüm raporuma ulaştım."
Genç adamın hayatı, akıbeti belli olmayan işlem yüzünden bir anda altüst olmuş. Yanlışlığı düzeltmek için başvurmadığı merci kalmamış. En son Nisan 2008'de zabıt katibi Nizamettin Çaka'nın hazırladığı, Adana Savcılığı'nın onayladığı tutanakla beraber Şanlıurfa Başsavcılığı'na gitmiş. Savcı, işinin halledileceğini söyleyerek onu evine göndermiş. Ancak 1 yıldır ses seda çıkmamış.
Mehmet Çoban, kimlikte ölü göründüğü için sigortalı bir işe giremiyor. Hiçbir sağlık güvencesi bulunmuyor, resmi dairelerde işlem yapamıyor, oy kullanamıyor. Kim vurduya gitmemek için akşamları dışarı çıkmaya bile korkuyor. "Zaten ölü görünüyorum. Biri beni gerçekten öldürse, kimse anlamayacak." diyerek içinde bulunduğu çaresizliği dile getiriyor. Sorumlular hakkında maddi-manevi tazminat davası açacağını söyleyen Çoban, birilerinin kimlik bilgilerine ulaşarak bir şeyler çevirdiğini düşünüyor. Bu arada Şanlıurfa'da bu tür sahte kimlik kullanımlarının yaygın olduğu belirtiliyor. Çoban'ın askerden tezkere aldığı gün Adana'da ölü gösterilmesi bu nedenle dikkat çekiyor. Ayrıca, olayın gerçekleştiği dönemde Adana'da TEDAŞ yolsuzluklarının olması ayrı bir şüpheyi gündeme getiriyor.
Adem Elitok