Sabit hatlarda numara taşıma, 10 Eylül'de başlayacak
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Yusuf Ata Arıak, sabit hatlarda numara taşımayla, aldıkları hizmetin fiyatından ve kalitesinden memnun olmayan sabit telefon abonelerinin yeni işletmecilere geçiş yapacağı düşüncesinde olduğunu bildirdi.
Elektronik şebekelerinde numara taşınabilirliğinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsayan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Numara Taşınabilirliği Yönetmeliği, Resmi Gazete'de 2 Temmuz'da yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğe göre, ulusal numaralandırma planında yer alan coğrafi numaralar, coğrafi olmayan numaralar ile mobil numaralar, numara taşınabilirliği kapsamında olacak.
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Yusuf Ata Arıak, AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlarken, önceki yönetmelikte Sabit Numara Taşınabilirliğinin uygulanmaya başlaması için belirlenen tarihin, yeni yönetmelikle 10 Eylül 2009'a ertelendiğini, hizmetin başlayabilmesi için yeni işletmecilerin abonelerine numara vermesi ve bazı testleri tamamlaması gerektiğini söyledi.
Numara Kullanım Hakkı Bedellerinin belirlenmesine yönelik Bakanlar Kurulu kararının 26 Mayıs'ta, yeni Numaralandırma Yönetmeliğinin 27 Haziran'da, STH işletmecilerine abone numarası tahsis edilmesine ilişkin BTK Kurul kararının 2 Temmuz'da yayımlandığını aktaran Arıak, kurul kararına ilişkin şu görüşleri dile getirdi:
''Karara göre STH işletmecilerine yeni açılacak il alan kodları üzerinden abone numarası tahsis edilmesi öngörülüyor. Bu durumda mevcut alan kodu üzerinde bulunan Türk Telekom aboneleri şehir içi görüşmelerinde birbirlerini alan kodu çevirmeden arayabiliyorken, bir Türk Telekom abonesi şehir içi görüşme yapmak için bir özel işletmecinin abonesini araması durumunda alan kodunu da çevirmek zorunda kalıyor. Bu uygulamayı açık bir ayırımcılık ve rekabet ihlali olarak değerlendiriyoruz.''
Arıak, sabit numara taşınabilirliğinin tam ve kolaylıkla uygulanabilmesi için yeni işletmecilerin sabit telefon hatlarını kullanabilmelerine olanak tanıyacak ''Toptan Hat Kiralanması'', ''Yalın ADSL'' konularında düzenleme yapılması ve ''Yerel Ağın Paylaşıma Açılması'' uygulamalarının kolaylaştırılması gerektiğine işaret etti.
Tüketicinin numara taşıma sürecinde yapacaklarına ilişkin olarak da Arıak, şu bilgileri verdi:
''Yönetmeliğe göre 10 Eylül'den itibaren tüketici abonesi olmak istediği alıcı işletmeciye yazılı olarak, müşteri hizmetlerini arayarak, internet aracılığı veya diğer yollar ile başvurarak numara taşıma talebinde bulunabilecek. Abonenin bu talebi sırasında taşınmasını istediği numarayı, kimlik bilgilerini, verici işletmeci bilgisini, irtibat bilgilerini ve tercih ettiği taşıma zamanını bildirmesi ve işletmeciyle taşıma işleminin gerçekleşmesinden itibaren geçerli olacak şekilde abonelik sözleşmesi yapması gerekiyor.
Bundan sonra bu talebin verici işletmeciye gönderilmek üzere numara taşınabilirliği sistemine ulaştırılması ve gerekli işlemlerin yapılması alıcı işletme tarafından gerçekleştirilecektir. Alıcı işletme numara taşımayı gerçekleştirdiği anda tüketicinin eski işletmecisi ile olan sözleşmesi feshedilmiş ve yeni işletmecisiyle olan sözleşmesi yürürlüğe girmiş olacaktır.''
-''SEKTÖRE BÜYÜK FAYDA SAĞLAYACAK''-
TELKODER Başkanı Arıak, Mobil Numara Taşınabilirliğinin rekabete olumlu etkisi olduğunun gözlendiğini belirterek, Sabit Numara Taşınabilirliğinin de sektöre büyük fayda sağlayacağına inandıklarını ifade etti. Arıak, ''Aldıkları hizmetin fiyatından ve kalitesinden memnun olmayan çok sayıdaki sabit telefon abonesinin yeni işletmecilere geçiş yapacağını düşünüyoruz'' dedi.
Sektörde yaşanan bir başka gelişmenin, şehir içi telefon görüşmelerinin rekabete açılması olduğuna değinen Arıak, şunları kaydetti:
''Bu alan 10 Mayıs tarihinde yasal olarak rekabete açılmış görünse de, çeşitli nedenlerle fiili olarak uygulanması, vatandaşlarımızın sabit numara taşınabilirliğinden ve şehir içinde de rekabetin nimetlerinden faydalanmaları geciktiriliyor. Bunun yanı sıra alternatif operatörler açısından en büyük sıkıntı, vatandaşların şehir içi telefon hizmetlerinde işletmeci seçme haklarının tarifelerle sınırlandırılmış olmasıdır.
Bunların yanı sıra 10XY çevrilerek şehir içi görüşme yapılmasının 3 ay sonra uygulanmaya başlayacak olması, yeni işletmecilerin Türk Telekom ile protokol yenilemelerindeki güçlükler, yerel ara bağlantı ücretlerinin yüksek olması, ara bağlantı nokta sayılarının çok az olması, cep telefonu işletmecilerinin ve Türk Telekom'un şehir içi görüşme perakende tarifelerini çok düşürmüş olmaları ve son olarak da yeni işletmecilerin abone numaralarının farklı alan kodu üzerinden verilmesi kararı gibi konular şehir içi telefon görüşmelerinin gerçek anlamda rekabete açılmasını geciktiriyor ve önlüyor.''
-''LOKANTA AÇMAK İÇİN GEREKEN İZNİ ALDIK AMA...''-
Koç.net Genel Müdürü Mehmet Ali Akarca, yönetmeliğin, sağlıklı rekabetin sağlanması için tek başına yeterli olmadığını, yönetmelik kapsamında ruhsat sahibi olan alternatif telekom işletmecilerine, numara tahsisi yapılmadığını söyledi.
Akarca, durumu, ''Lokanta açmak için gereken izni aldık ama lokantanın mutfağını kullanarak yemek yapma iznimiz henüz yok'' örneğiyle açıkladı.
Numara taşıma için öncelikle alternatif operatörlere numara tahsis edilmesi gerektiğine dikkati çeken Akarca, numara tahsisinin, tüketicilerin kullanım alışkanlığını değiştirmeyecek şekilde yapılmasına işaret etti.
Akarca, ''Seneler itibarıyla sabit hat abone sayısı azalış gösterdiği için şu anda kullanılmayan milyonlarca boş numara bulunuyor. Böylelikle hem tüketici nezdinde sorun yaratılmamış olur, hem de eşitlik ilkesi dahilinde tüm operatörler aynı şartlar dahilinde hizmet verebilir. Aksi takdirde haksız bir rekabet ortamına fırsat yaratılmış olabilir'' değerlendirmesinde bulundu.
Akarca, şehir içi görüşmelerin fiilen rekabete açılmasıyla birlikte, pazarda büyüme ve gelişme beklediklerini ifade ederek, şunları kaydetti:
''Şu anda yüzde 4'lük paya sahip alternatif operatörlerin, 2013 yılına kadar yüzde 35'e yakın bir pazar payına sahip olması öngörülüyor. 400 milyon dolarlık alternatif konuşma pazarının büyüklüğünün ise 2 milyar dolara çıkması bekleniyor. Şehir içi konuşma hizmetlerinin alternatif operatörler tarafından sağlanabilir hale gelmesinin yaratacağı rekabet ortamıyla birlikte, ilk etapta konuşma ücretlerinin düşmesi bekleniyor. Konuşma ücretleri yaklaşık olarak yüzde 30 ucuzlayacaktır.''
Akarca, yönetmeliğin yeterli düzenlemeleriyle birlikte hayata geçmesiyle, telefon görüşmelerini daha geniş kesime, daha avantajlı hizmetlerle ulaştırılacağını vurgulayarak, mobilde numara taşımanın başarılı biçimde sürdüğünü, sabit telefonlarda da gerekli ve yeterli tüm düzenlemelerle birlikte başarılı olarak hayata geçirilmesini beklediklerinin altını çizdi.
-''YENİ İŞLETMECİLER, TOPLAM PAZARI BÜYÜTECEK''-
TurkNet Murahhas Üyesi ve Genel Müdürü Cem Çelebiler, şehir içi telefon hizmetinin rekabete açılmasının, öncelikle tüketiciler açısından hizmet çeşitliğinin artması ve rekabetin fiyatlara yansıması şeklinde faydalar sağlayacağına işaret etti.
Tüketicilerin, tercihlerini fiyat/performans dengesi en yüksek işletmeciden yana kullanacaklarını belirten Çelebiler, şöyle devam etti:
''Bunun somut kanıtını ülkemizde daha önce yaşadık. Şehir içi dışında kalan (şehirler arası, GSM ve uluslararası) telefon hizmetlerinin rekabete açılması ile özel işletmeciler daha avantajlı tarife ve hizmet seçenekleri için birbirleri ile yarıştılar. Bunun sonucunda ise tüketiciler yepyeni ve ekonomik telefon hizmet tarifeleri ile tanışmış oldular. Sabit hatlarda numara taşınabilirliği sayesinde abonelerin istedikleri işletmeciyi seçerken alışık oldukları ve çevreleri tarafından bilinen numarasını değiştirmek zorunda kalmayacak olması tüketicilerin bu tercihi daha rahat yapabilmesi sağlayacaktır.''
Çelebiler, 2000 yılında başlatılan serbestleşme çalışmalarının, 2008'de ''atağa kalkmış olsa da'', sektörde halen giderilmeyi bekleyen pek çok sorun bulunduğunu vurgulayarak, ''Gerçek rekabetin sağlanabilmesi için altyapı ve numara tahsisi gibi teknik konuların yanı sıra TT'nin Toptan Hat Kiralama Yükümlüsü haline getirilmesi ve TT ara bağlantı fiyatlarının maliyet esaslı hale getirilmesi ile ilgili gerekli düzenlemelerin de bir an önce gerçekleştirilmesi gerekiyor'' diye konuştu.
Serbestleşmeyi sağlayan koşulların yerine getirilmesiyle, yeni işletmecilerin toplam pazarı büyüteceklerini ve genişlemiş pazardan kendilerine önemli pay çıkaracaklarını öngördüklerini ifade eden Çelebiler, aynı süreçten geçmiş başka ülkelere bakıldığında, alternatif operatörlerin sahip olduğu toplam pazar payının yüzde 30'a yakın olduğunun görüldüğünü, bu nedenle alternatif operatörler olarak toplam pazar payını zaman içinde bu seviyeye çıkartmayı umut ettiklerini söyledi.
-''OPERASYONEL SÜREÇ, HENÜZ TAMAMLANMIŞ DEĞİL''-
Smile ADSL Satış & Pazarlama Direktörü Çağatay Arslan, ''10 Eylül'ü, 10 Mayıs'ta yapılması gerekenin yerine yeni açıklanmış bir tarih'' olarak tanımlayarak, 10 Eylül'de hizmetlerin hayata geçirilebilmesi için gerekliliklerin hala yerine getirilmediğini kaydetti.
Numara taşınabilirliğinin ön aşamasının, alternatif operatörlerin numara verebilmesi olduğuna değinen Arslan, ''Burada da asıl konu, numara taşınabilirliğinden önce, bizim numara tahsis edebiliyor olmamız ve bununla ilgili hazırlıkların tamamlanmasıdır'' dedi.
Arslan, bugüne kadar ellerindeki teknolojilerle abonelerini telefonla görüştürebildiklerini ancak abonelere ''sizin numaranız bu ve uluslararası telefon şebekesinde geçerli bir numaradır, dünyanın her yerinden isteyen kişi sizi bu numaradan arayabilir'' diyemediklerini aktardı.
Bunu hala söyleyemediklerine dikkati çeken Arslan, şunları anlattı:
''Bununla ilgili coğrafik ve non-coğrafik numaralandırma planlarının ikisinin de hangisinin ne zaman uygulanacağına ilişkin detaylar henüz biz operatörlere, regülatör BTK tarafından açıklanmış değil. Bunu bildikten sonra biz buna göre ilgili altyapımızı ve nasıl diğer operatörlerle bağlantılarımızı kuracağımız gibi işlemleri tamamlayabileceğiz. Dolayısıyla buna ilişkin operasyonel süreç de henüz tamamlanmış değil.''
Bu konuda iş yükünün, operatörlerden çok sabit telefon altyapısında bu düzenlemeyi yapacak grup ile BTK'da olduğunu vurgulayan Arslan, bütün süreçlerin gerçekleşebilmesi için gerekli prosedürlerin ''ağırdan alındığını ve yavaş ilerlediğini'' belirtti.
Arslan, ''10 Eylül tarihi açıklanmış olmasına rağmen, 10 Eylül'e giden yol haritası, bugün önümüzdeki aşamaları takip etmemiz açısından henüz net değil'' diye konuştu.
-''TARİHİN ÖTELENMEMESİ ÖNEMLİ''-
Borusan Telekom Genel Müdürü Mehmet Başer, bu konuda tüm hazırlıkların bittiğini söylemenin mümkün olmadığını belirterek, henüz sabit hatlarda numara taşınabilirliğine ve alternatif operatörlerin numara verebilmesine dair net işleyiş modeli oluşturulamadığını söyledi.
Alternatif telekom operatörlerinin hazırlıklarının büyük oranda tamamlandığını kaydeden Başer, ''Serbestleşme ortamının yaratılması ve adil rekabetin tesisi için bu aşamaya gelinmesi bizi motive ediyor. Gerek tüketiciler, gerekse operatörlerin uzun vadede kazanması için çok önemli bir adım daha atılmış olacak'' dedi.
Başer, bu tarihin, operasyonel sıkıntılardan ötürü daha da ötelenmemesinin önemine değinerek, ''Aksi takdirde geçtiğimiz yıllarda da karşılaştığımız ve en başta tüketicinin çıkarı olmak üzere adil rekabet ortamına da zarar veren regülasyonel sıkıntılar devam edecektir'' değerlendirmesinde bulundu.