200 trilyon liralık kaçak elektriği kahramanlık marşıyla önleyecekler
Kaçak elektrik kullananlardan geçtiğimiz yıl 105 trilyon lira tahsil edildi. Bunun 65 trilyonunu İstanbul Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ (BEDAŞ) denetim timleri gerçekleştirdi.
Kendilerine ?Kahraman Kaçak Kuvvetleri' adını veren görevliler, bu başarılarını sürdürmek için ilginç yöntemler geliştiriyor. İstanbul'da kaçak elektrik kullanma oranını yüzde 30'dan yüzde 17'ye düşüren kaçak timleri, motivasyon için spor aktiviteleri ve yemekli toplantılar yapıyor. Ekiplerin her gün bir araya gelerek görev paylaşımı yaptığı salonun duvarlarında ?Kahraman Kaçak Kuvvetleri?, ?Genç kartallar, kartal yuvasına hoş geldiniz? pankartları asılı. 3,5 milyon abonenin kayıtlı olduğu İstanbul'da önemli bir başarıya imza atan BEDAŞ ekipleri, bu yıl da kapalı devre müzik sisteminden; ?Yine de Şahlanıyor Aman?, ?Estergon Kalesi? gibi marşları dinleyip kaçak avına çıkacak. Yetkililer, hedeflerinin 200 trilyonluk kaçağı önlemek olduğunu, türkülerin de işlerini yaparken ölüm tehdidi alan, şiddete maruz kalan personele moral vereceğini ifade ediyor.
Eğitim Yönetim Danışmanı Fatih Uzunoğlu, BEDAŞ'ta uygulanan sistemin iş motivasyonu açısından örnek oluşturduğunu belirtiyor. Çağdaş yönetim anlayışında bu tür metotların sıkça uygulandığını ifade eden Uzunoğlu, ?Şirketler elemanlarına dağa tırmanma, mağaraya inme gibi sportif aktiviteler yaptırıyor. Japon şirketleri ise çalışanlarını şirket marşı okutarak ya da müzikle motive ediyor.? dedi. Maaşlarıyla karşılaştırılamayacak büyüklükte devlete gelir kazandıran denetim elemanları, prim ve ikramiye verilmesini istiyor. Türkiye'de toplam elektriğin yüzde 20'sinin tüketildiği İstanbul aynı zamanda kaçak elektriğin en çok kullanıldığı bölge.
İstanbul'da kaçak oranının bu kadar yüksek olması sanayi kuruluşları, fabrikalar ve işyerlerinin kullandığı kaçak elektrikten kaynaklanıyor. Bu nedenle BEDAŞ 7 bin 500'e yakın fabrika ve işyerini mercek altına aldı.
Elektrikte kaçak kayıp oranının sürekli artması, usulsüz enerji kullananlara karşı önemli yaptırımlar getirilmesine neden oldu. Kaçak elektrik kullananlara "elektrik hırsızlığı" suçundan 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezası getirildi. Bunun yanında TEDAŞ ve BEDAŞ'ta kaçak elektrik ihbar hatları kurdu.
2004'te Türkiye genelinde kaçak elektrikten tahsil edilen 105 trilyon liranın 65 trilyonunu yani yüzde 60'ı BEDAŞ ekipleri tarafından tahsil edildi. 2004 yılında 1 milyon 100 bin aboneyi tarayan ekipler, 106 bin abone hakkında işlem yaptı. 655 milyon kilowatt kaçak elektrik için 142 trilyon liralık ceza yazıldı. 20 bin kişi de savcılıklara şikayet edildi.
Kaçakla mücadelede başarı sağlanmasının en önemli nedeni BEDAŞ'ın askerî karargahları andıran Kaçak Takip Müdürlüğü'nde yapılan çalışmalar. Müdürlüğün kaçak mühendisliği bölümünde askerî haritalar gibi, İstanbul'un farklı yerlerinde kaçak elektrik kullanımıyla ilgili haritalar yer alıyor. 3 ayrı odada faaliyet gösteren kaçak mühendisliği bölümünde sözleşmeli elektronik mühendisleri istihdam ediliyor. Kaçak mühendislerinin haritalar üzerinde yaptığı tespitler sonucu ekipler yönlendiriliyor. Müdürlükteki laboratuvarda ise, abonelerin sökülen sayaçları tek tek inceleniyor. Burada, 5 bine yakın sayaç bulunuyor. İki yıl önce kurulan "444 4 222" No'lu "Kaçak ihbar hattı" da önemli bir işlev görüyor.
Kaçak Takip Müdürlüğü'nün en önemli kısmı, ekiplerin toplantı yaptığı salon. Personelden başka kimsenin girmediği bölümde her pazartesi 150'ye yakın görevlinin katıldığı toplantılar yapılıyor. Salonun duvarlarına asılmış "Kahraman Kaçak Kuvvetleri, " Genç Kartallar, Kartal Yuvasına Hoş Geldiniz" yazılı pankartlar dikkat çekiyor. Kaçak Takip Müdürlüğü yetkilileri, bu pankartların personeli motive etmek amacıyla asıldığını belirtiyor. BEDAŞ görevlileri kendi aralarında da birbirlerine "Kartal" olarak hitap ediyor. Kaçak elektrik kullananlarla kavga sahneleri hafızalara kazınan görevlileri motive etmek için yeni bir çalışma daha yapılıyor. Toplantı salonuna yerleştirilecek kapalı devre ses sistemiyle personele "Kahramanlık türküleri" dinletilecek. "Yine de Şahlanıyor Aman", "Estergon kalesi" gibi kahramanlık marşları eşliğinde yapılacak toplantının ardından ekipler çantalarını yüklenip kaçak avına çıkacak.
Görevini iyi yapan bir denetim elemanı maaşının kat kat üstündeki kaçak kullanımı hakkında yasal işlem yaparak ekonomide önemli bir kaybı önlüyor. Bazı geceler 20.30'a kadar çalışan ekiplere fazla mesai ücreti ödenmiyor. İşçilerin çoğu sanıldığının aksine kadrolu değil sözleşmeli çalışıyor. İşçilere fazla mesai ücreti ödenmesiyle ilgili taleplerini gerekli yerlere ileten Kaçak Takip Müdürlüğü yetkilileri, ikramiye ve prim sisteminin getirilmesinden yana olduklarını söylüyor. Motivasyona ilişkin faaliyetler özel şirketlerce de sıkça uygulanıyor. Eğitim Yönetim Danışmanı Fatih Uzunoğlu, işçilerin sadece çalışan bir meta olmadığının yeni anlaşılmaya başlandığını belirtiyor. Uzunoğlu, "Motivasyon hastalıkların iyileşmesinde yıllardır kullanılan önemli yöntemlerden birisi. İş dünyasına yönelik uygulamaları ise yeni." dedi.
zaman