Genelkurmay, YAŞ ile attığı askeri personelin bilgi edinmesini istemiyor
Genelkurmay Başkanlığı, TSK ile ilişiği kesilen personelin, haklarındaki sicil ya da raporlarla ilgili bilgi edinme hakkının kısıtlanmasını istedi. Başbakanlık ise bu talebe karşı çıktı
TARIK IŞIK
ANKARA - Seferberlik Bölge Başkanlığı'nda yapılan arama, ?devlet sırrı' kavramını tartışmaya açarken, Genelkurmay Başkanlığı'nın Milli Savunma Bakanlığı kanalıyla Başbakanlığa gönderdiği kanun tasarısı, bu tartışmayı başka bir boyuta taşıdı. Genelkurmay, ?disiplinsizlik' ya da diğer nedenlerle TSK ile ilişiği kesilen personel hakkındaki, ?sicil kaydı' ya da ?gizli istihbarat' raporlarının erişime açılması uygulamasına, ?Askeri hiyerarşik sistemde ciddi zafiyetlere ve TSK'nın disiplin anlayışının zedelenmesine yol açacağı' gerekçesiyle son verilmesini talep etti. Ancak Başbakanlık, Milli Savunma Bakanlığı tarafından gönderilen kanun taslağını işleme koymadı.
?Hiyerarşik sistemi zedeler'
Genelkurmay, bugüne kadar Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) kararları nedeniyle TSK ile ilişiği kesilen personel ve diğer konularda bilgi edinme başvurusunda bulunan personelle ilgili olarak talebini Başbakanlığa iletti. Milli Savunma Bakanlığı tarafından iletilen ?Bilgi Edinme Hakkı Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair kanun Taslağı'nda ?211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda yer alan müracaat usulü saklı kalmak kaydıyla, bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz' hükmüne yer verilerek TSK İç Hizmet Kanunu'ndaki, hiyerarşik sisteme dokunulmaması istendi. Taslağın gerekçesinde şu görüşlere yer verildi:
?211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'nun 25. maddesinde personelin idareye başvurma usulü düzenlenmiş ve her askerin, resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaatını söz veya yazı ile en yakın amirinden başlayarak silsile yoluyla yapacağı belirtilmiştir. 211 sayılı Kanun'da yer alan bu düzenleme, askerlik hizmetinin gereklerinden kaynaklanmaktadır. 4982 sayılı Kanun'da yer alan düzenleme ise askeri hiyerarşik sistemde ciddi zafiyetlere ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin müesses disiplin anlayışının zedelenmesine yol açabilecek mahiyettedir. Bu nedenle, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli açısından 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'nda yer alan müracaat usulünün hiçbir duraksamaya meydan vermeyecek şekilde uygulanması gerekmektedir.?
Kurul: Eşitsizlik olur
Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, Genelkurmay'ın bu talebini Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu'na sordu. Kurul, yaptığı incelemede, bu şekildeki bir değişikliğin, Bilgi Edinme Kanunu ile kişilere tanınmış olan elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla başvurabilme hakkını asker kişiler açısından ortadan kaldırmak suretiyle bir eşitsizliğe sebebiyet vereceğini ifade etti. Kurul, eğer bir değişiklik yapılacaksa bunun, ?TSK İç Hizmet Kanunu'nda yer alan müracaat usulüne dair hükümler saklıdır? cümlesinin üçüncü fıkra olarak eklenmesi suretiyle yapılmasının teknik açıdan daha doğru olacağına karar verdi.
Üyelerden biri karşı çıktı
Kurul üyelerinden Niyazi Güney, Bilgi Edinme Kurulu'nun kararına karşı çıktı. Güney itirazında şu görüşlere yer verdi:
?TSK'nın Anayasa ve yasalarla kendisine verilmiş bulunan, Türk devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü koruma ve kollama görevi yanındaki diğer önemli görevlerinin yürütülebilmesinin olmazsa olmaz koşullarından birisi de disiplindir. Hiyerarşik yapılanma ise bunun en önemli öğesidir. İç ve dış güvenliği sağlamakla yükümlü bir kurumda sadece kendi iç yapısını ilgilendiren, personelin sahip olduğu hak ve özgürlükleri kullanmasına, bu bağlamda bilgi edinme başvurusunda bulunmasına engel teşkil etmeyen, hatta belli bir disiplin getirmesi itibarıyla o hakkın bir bakıma daha da isabetli bir şekilde kullanılmasını sağlayan hiyerarşik bir düzenlemeyi ?bir hakkın kullanımının kısıtlanması' olarak görmek kanun koyucunun amacını aşan bir yorumlama olarak değerlendirilmektedir.?
Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu'na gelen bir itirazda ise Jandarma Yüzbaşı M.T. elektronik posta ile Milli Savunma Bakanlığı'na başvurarak; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanlığı'na iletilen posta gönderileri, posta havaleleri ve benzerlerini almaya yetkili kişi ya da kişilerin kimler olduğu, bu kişi ya da kişilerin görev talimatlarının olup olmadığı bilgileri ile bu kişilere ait görev talimatlarının olması halinde bu talimat ya da talimatların bir örneğinin tarafına verilmesini talep etti.
Yüzbaşının lehine karar
Milli Savunma Bakanlığı başvuruyu, ?Asker şahısların müracaatlarını en yakın amirinden başlayarak silsile yoluyla yapmaları gerektiğini' belirterek reddetti ve talebi Jandarma Genel Komutanlığı'na gönderdi. İtirazı inceleyen Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu; Jandarma Yüzbaşı'nın taleplerinin Milli Savunma Bakanlığı tarafından değerlendirilerek başvuru sahibine cevap verilmesi gerektiğine karar verdi.