AYM'de, büyük çekişme yaşandı kimse mutlu olmadı...
AYM'nin Anayasa değişikliğine ilişkin kararını verirken oylamada beklendiği gibi büyük bir çekişme yaşandı
Kemal Göktaş/VATAN ANKARA
Yargının değişikliklerle ilgili sadece bir konudaki kaygısını gideren karar, değişikliklerin referandumda kabul edilmesi halinde yargının ve CHP'nin tepki gösterdiği yeni yargı düzeninin de büyük ölçüde önünü açmış oldu. AYM'nin Anayasa değişikliğine ilişkin kararını verirken oylamada beklendiği gibi büyük bir çekişme yaşandı. Oylama sonucu, ?esasa girildiği? gerekçesiyle AKP'nin tepkisini çekerken CHP ve yüksek yargı ise yargıda köklü değişikliklerin engellenmediği gerekçesiyle karardan memnun olmadı.
AYM'nin önündeki en büyük tartışma konusu, değişikliklerin Anayasa'nın değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek maddelerine aykırılık açısından incelenip incelenmeyeceğiydi. AYM'nin türbana yönelik Anayasa değişikliğini iptal kararında AYM'nin böyle bir inceleme yapabileceğine karar verilmişti ancak bu karar bağlayıcı değildi. Türban kararında esasa girilmediği, teklif edilme yasağına uygunluk açısından şekil denetimi yapıldığı gerekçesiyle bu denetime ?içerik denetimi? denilmişti. Ancak çoğu hukukçu ve hükümet bunun ?esasa girmek? anlamına geldiğini ve Anayasa değişikliklerinin sadece şekil açısından denetlenebileceğini öngören Anayasa maddesine aykırı olduğunu savunuyordu.
AYM bu kritik eşiği 4'e karşı 7 oyla geçti. Bu aşamadan sonra, başvuruda ?hukuk devleti ve kuvvetler ayrılığı? ilkelerine aykırı olduğu iddia edilen 7 ayrı maddedeki düzenlemelerin iptal istemi tek tek oylandı. Bu düzenlemelerin iptali genellikle 6-5 oy dengesiyle reddedildi. Bazı maddelerde iptal, bazı maddelerde ise ret oyları 6'ya ulaştı. İptal için 7 oy gerektiğinden 6 iptal oyu alan maddeler, iptal edilmemiş oldu.
İptal kararı ile yargı çevrelerinin büyük tepki gösterdiği düzenlemeler büyük ölçüde varlığını korudu. Genellikle büyük çekişme yaşanan oylamalara rağmen iptal kararlarının oybirliği ile alınması dikkat çekti. İptal edilen AYM ve HSYK'ya üye seçiminde ve HSYK'ya üye adayı göstermede sadece bir adaya oy vermelerine ilişkin kural, yargının büyük tepkisini çekmişti. Bu düzenleme, çok az oy alan rektörlerin seçilmelerine gönderme yapılarak yüksek yargıda ?rektör modeli? yaratacağı eleştirilerine neden olmuştu. Bu yüzden AYM'nin bütün üyeleri ?hukuk devleti ilkesine aykırı olacağı? gerekçesiyle iptal yönünde oy kullandı. Kararla, AYM ve HSYK'ya seçilecek üyelerin tamamı yüksek yargı üyelerinin çoğunluğunun iradesine göre şekillenecek. Bu durum, hükümete yakın üyelerin seçilmesini de büyük ölçüde güçleştirecek.