TCK'nın boşluğunu dolduran yönetmelik jandarma ve polise geniş yetkiler veriyor
Bir hafta sonra yürürlüğe girecek yeni TCK'nın boşluklarını dolduracak yönetmeliğe göre kimlik göstereme-yenler nezarette tutulabilecek.1 Nisan'da yürürlüğe girecek Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda en fazla tartışılan maddelerin başında kolluk kuvvetlerinin yakalama ve gözaltına alma yetkilerinin kısıtlanması geliyordu.
Geçtiğimiz hafta güvenlik birimlerinin şikayetçi olduğu bazı konuların yönetmeliklerle düzenlenmesi yönünde hükümet ile jandarma ve polis arasında yapılan görüşme sonucu ilk yönetmelik hazırlandı.
Yeni yönetmelik polis, jandarma ve Sahil Güvenlik'e oldukça geniş yetkiler tanıyor. Yönetmeliğe göre kimlik gösteremeyen kişiler 24 saat nezarette tutulabilecek. Suç işlediğine dair kuvvetli delil bulunan kişiler derhal yakalanabilecek. Polis ve jandarmanın verdiği emirlere uymayanlar veya karşı koyanlar da hakim ve savcı kararı olmadan yakalanabilecek. Halkın rahatını bozacak veya rezalet çıkaracak derecede sarhoş olanlar veya başkalarına saldıranlar derhal yakalanıp yine nezarete atılabilecek. On iki ile on sekiz yaşları arasındaki kişiler suç sebebi ile yakalanabilecek
İçişleri ve Adalet bakanlıkları, kolluk güçleri olan polis, jandarma ve Sahil Güvenlik'in 1 Nisan'dan itibaren yakalama, gözaltına alma ve ifade almada uyacakları yönetmeliği hazırladı. ?Adli kolluk' ifadesi de ilk kez bir yönetmelikte yer buldu. Çalışmaya göre kolluk güçleri, gecikmesinde sakınca bulunan ve cumhuriyet savcısına müracaat imkanı olmayan hallerde, hakkında yakalama emri düzenlenmesi veya tutuklama kararı verilmesi gereken kişileri derhal yakalayıp nezarete kapatabilecek.
Yönetmelik uyuşturucu madde alan, satan, bulunduran veya kullananların da derhal polis tarafından yakalanabileceği hükmünü getiriyor. Halkın rahatını bozacak veya rezalet çıkaracak derecede sarhoş olanlar veya başkalarına saldıranlar nezarete atılabilecek. Toplum için tehlike teşkil eden akıl hastası, uyuşturucu madde veya alkol tutkunu, serseri veya hastalık bulaştırabilecek kişiler de kolluk güçlerince nezarete kapatılacak. Kimliğini bir belgeyle veya kolluk kuvvetince tanınmış, güvenilir kişilerin tanıklığı ile ispat edemeyenler nezarete kapatılacak. Gösterdikleri belgelerin doğruluğundan şüphe edilen kişi, aranan biri olup olmadığı anlaşılıncaya veya gerçek kimliği ortaya çıkıncaya kadar yirmi dört saati geçmemek üzere, polis tarafından alıkonabilecek.
Vatandaşa da görev düşüyor
Yakalama ve Gözaltına Alma Yönetmeliği yalnızca kolluk güçlerine değil, vatandaşa da sorumluluklar yüklüyor. Vatandaş, herhangi bir kişiyi suç işlerken görürse, yakalayıp kolluk birimlerine teslim edebilecek. Suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçma ihtimalinin bulunması halinde de vatandaş şüpheliyi yakalayabilecek. Hakim ve Cumhuriyet savcısının emri olmasa da hakkında makul şüphe bulunan kişiler polis tarafından yakalanabilecek. Doğrudan yakalama yapılması halinde işlem, yakalanan kişi ve uygulanan tedbirler derhal Cumhuriyet savcısına bildirilecek. Yakalanan kişinin gözaltına alınacak olması veya zor kullanılarak yakalanması hallerinde doktor kontrolünden geçirilerek sağlık durumu belirlenecek.
Kadının muayenesi, talebi halinde ve imkanlar elverdiğinde bir kadın hekim tarafından yapılacak. Şüpheli kadının üst veya vücut araması da imkanlar elverdiği ölçüde bir kadın görevli tarafından gerçekleştirilecek. Toplu işlenen suçlarda, delillerin toplanmasında güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle Cumhuriyet savcısı gözaltı süresini her defasında bir günü geçmemek üzere, üç gün süreyle uzatabilecek. Haklarında mahkemece çocuk bakım ve yetiştirme yurtlarına yerleştirilmesine veya yetkili merci önüne çıkarılmasına karar verilen çocuklar da yönetmeliğe göre kolluk güçlerince yakalanacak. 12-18 yaş arasındaki kişiler suç sebebi ile yakalanabilecek. Çocuklara kelepçe takılmayacak. Soruşturma evresindeki ifade almada en çok üç avukat bulunabilecek. İfade veren şüphelinin beyanları, özgür iradesine dayanacak.
YÖNETMELİK NELER GETİRİYOR?
İfade almada işkence, ilâç verme, aldatma ve bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamayacak.
Rezalet çıkaracak derecede sarhoş olanlar veya başkalarına saldıranlar derhal yakalanıp nezarete atılabilecek.
Vatandaş da herhangi bir kişiye suç işlerken rastlarsa yakalayıp kolluk birimlerine teslim edebilecek.
Kimliğini bir belgeyle veya tanınmış, güvenilir kişilerin tanıklığı ile ispat edemeyenler nezarete kapatılacak.
Kadının muayenesi, talebi halinde ve imkanlar elverdiği ölçüde bir kadın hekim tarafından yapılacak.
zaman