Gelir idaresi tasarısı gelecek hafta genel kurula geliyor
'Gelir İdaresi Reformu' olarak nitelendirilen ve devletin vergi toplama performansını artıracağı ileri sürülerek gündeme getirilen Gelir İdaresi'nin kuruluş ve görevlerini düzenleyen yasa tasarısı, TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek kabul edildi.
Gelecek hafta Genel Kurul'da ele alınması beklenen tasarıyla, Gelirler Genel Müdürlüğü Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı olarak yeniden örgütleniyor. IMF ile 2005-2007 yıllarını kapsayacak yeni stand-by anlaşması çerçevesinde verilmesi öngörülen 10 milyar dolarlık kredinin de ön şartı olarak belirtilen ve kısa sürede yasalaştırılması gereken Gelir İdaresi Yasa Tasarısı'nın Plan Bütçe Komisyonu'ndaki çalışmaları tamamlandı.
Önümüzdeki hafta içinde raporunun yazılarak Genel Kurul gündemine indirilmesi bekleniyor. Amacı, "Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun olarak belirlenen gelir politikasını adalet ve tarafsızlık içinde uygulamak, vergi toplama maliyetleri ile idari giderleri en aza indirmek, vergi ve diğer gelirleri en yüksek ölçüde toplamak ve mükelleflerin vergiye uyumunu sağlamak amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı kurulması" şeklinde belirtilen yasa tasarısına göre, Gelir İdaresi, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen Devlet gelirleri politikasını uygulayacak. Tasarıyla gelir politikasını üretme süreci Maliye Bakanlığı bünyesinde bırakılırken politikaları uygulama görevi Gelir İdaresi'ne veriliyor. Gelir İdaresi, Devlet alacaklarını tahsil edecek ve bu konuyla ilgili gerekli önlemleri alacak.
Mükellef haklarının korunması ve mükellef-idare ilişkilerinin karşılıklı güvene dayanması konusunda gerekli önlemleri alacak. Mükellefleri veri mevzuatıyla ilgili bilgilendirecek. Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek politika ve stratejiler doğrultusunda vergi inceleme ve denetimlerini gerçekleştirecek. Devlet gelirlerini etkileyen her türlü yasa tasarısı ve tekliflerini vergi tekniği açısından inceleyerek görüş bildirmekle de yükümlü kılınan Gelir İdaresi, vergi ve diğer yasalarda yer alan istisna, muafiyet ve indirimlerin de maliyetini ölçecek, ekonomik ve sosyal etkilerini analiz edecek. Gelir İdaresi'nin en üst amiri başkan olarak belirlendi. Üç de başkan yardımcısı atanması öngörüldü. Gelir İdaresi'nin taşra örgütü ise 22 bölge başkanlığından oluşacak. Bölge başkanlıklarından ikisi Gelir İdaresi İstanbul Anadolu Yakası ve Gelir İdaresi İstanbul Avrupa Yakası adıyla İstanbul`da kurulacak. Çevre illerin bağlanacağı diğer bölge idaresi başkanlıkları ise şöyle olacak:
"Ankara, İzmir, Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Karabük, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Samnsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon ve Van." Gelir İdaresi Bölge Başkanlıkları'nın faaliyete geçmesiyle birlikte Vergi Dairesi Başkanlıkları, Vergi Dairesi Müdürlükleri, Gelir Müdürlükleri ile Takdir Komisyonu Başkanlıkları ilgili bölge Başkanlığı'na bağlanacak.
İZLEME KOMİTESİ
Tasarıyla Maliye Bakanlığı bünyesinde 10 yıl süreyle görev yapmak üzere bir İzleme Komitesi kurulması öngörülüyor. Komite, Gelir İdaresi'nin çalışmalarını 10 yıl süreyle izleyerek tavsiyelerde bulunacak. Maliye Bakanı'nın başkanlık yapacağı komitede, Gelir İdaresi Başkanı ve Vergi Konseyi Başkanı ile hukuk, ekonomi, makro ekonomi, kamu maliyesi, insan kaynakları, halkla ilişkiler alanlarında birer uzman ve yönetim bilimleri alanında iki uzman olmak üzere en az 15 yıllık deneyime sahip üniversite öğretim üyeleriyle kamu kesimi dışından Bakan tarafından seçilecek toplam 10 üyeden oluşacak.
Tasarıyla ayrıca bir de Vergi Danışma Komitesi oluşturuluyor. Komite vergi kanunlarının uygulanmasında ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi, yorum birliğinin sağlanması, ilke ve prensiplerin oluşturulmasına yönelik önerilerde bulunacak. Komite, bir Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı'nın başkanlığında ilgili birim başkanları, vergi incelemesine yetkili denetim birimleri ve ilgili meslek birliği temsilcileriyle akademisyenlerden oluşacak. Tasarı ile 63 bin 74 kadro iptal edilirken, 48 bin 900 yeni kadro ihdas ediliyor. Tasarının en çok tartışılan ve eylemlere sebep olan maddesi de bu. Maliye yetkilileri, yalnızca boş kadroların iptal edildiğini vurgularken, ilgili örgütler bu açıklamayı inandırıcı bulmuyorlar.
Öte yandan, alt komisyonda kabul edilen düzenlemeye göre, bölge başkanlıklarının yerine taşra teşkilatı olarak sayısı ve yerleri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek Vergi Dairesi Başkanlıkları'nın oluşturulması öngörülüyor.
İHA