Çocuğa ne kadar anlayışlı olmalı?
?Çocuğu rahat bırak yapsın', ?İstediği gibi davransın', ?Özgür olsun' diyen ebeveynlerden misiniz? ABD'li uzmanlar bu yaklaşımların gelecekte çocuğun psikolojisini olumsuz etkileyebileceği görüşünde...
ABD'de bulunan Washington Üniversitesi'nde yapılan araştırmalarda, ailelerin çocuklarına ?Bırak yapsın?, ?İstediği gibi davransın, özgür olsun? diye yaklaşmalarının her zaman doğru olmadığı ortaya konuldu. 214 anne ve çocuk üzerinde yapılan araştırmalarda, yaş ortalamaları 9 olan ilkokul öğrencisi çocuklar, üç yılda bir ziyaret edilerek anneleriyle diyalogları, kişisel özellikleri, depresyon belirtileri ve endişe duydukları konular kaydedildi. Uzmanlar aynı sırada annelerin çocuklarına yaklaşımlarını da inceledi. Ebeveynlerin davranış biçimlerinin etkisinin çocuğun karakterine göre farklılıklar gösterdiği saptandı. Uzmanlar araştırmaları sonucunda, ailelerin otoritesini tanımayan çocukların ilerleyen yaşlarında özgüven sorunu yaşayabileceklerini gördü.
Çocuktan çocuğa farklılık gösteriyor
Hoşgörü ve anlayış seviyesinin çocuktan çocuğa farklı olması gerektiğine belirten uzmanlar, otokontrolü zayıf çocukların ailelerinden gördükleri aşırı anlayışı kaldıramadıklarını da ifade etti. Böyle bir durumda çocukların depresyona daha yatkın yetiştikleri kaydedildi. Otokontrolü yüksek olduğu halde baskıcı bir ailede yetişen çocukların ise depresif ve endişeli bireyler haline geldikleri görüldü.
Uzmanlar, ailelerin çocuklarının otokontrol seviyesini ölçebilmeleri için ?Çocuklarının içgüdülerini bastırıp bastıramadıklarına?, ?Kızgınken ilk akıllarına geleni söyleyip söyleyemediklerine? dikkat etmeleri gerektiğini belirtti.
UZMANLAR NE DİYOR?
FAZLA TENKİT DEPRESYONA SOKAR
Uzman Klinik Psikolog Gülten Demirdöven: Çocuk daha soyut-somut kavramları ve değer yargılarını bilemediği için anne-babanın müdahalesi gerekecektir. Büyükler elbette tecrübe sahibi olduğundan olayları daha iyi analiz edebilmektedir. Bu anlamda çocuğa yön verilmesi gerekir. Çocuğu olaylar karşısında nasıl davranması gerektiği konusunda yalnız bırakmak doğru değil. Çocuğun bazı durumları deneme-yanılma yoluyla tecrübe etmesindense öğütleme yoluyla öğretmek daha doğru bir yöntem olacaktır. Ancak çok fazla müdahale de depresyona sokar. Çocuğun her davranışı anne-baba tarafından tenkit edilirse depresyon baş gösterebilir. Ama bu tenkit değil de yön verme olursa yararlı olur.
Kişiliğe göre davranılmalı
Psikolog Ergün İnce: Anne-babaların çocuğun kişiliğine göre davranmaları şart. Ne çok baskıcı davranmaları ne de tamamen kendi hallerine bırakmaları lazım. Çocuk ailesinden yeterli ilgi ve desteği göremeyince birtakım sorunlar yaşayabilir. Çok baskıcı oldukları zaman da çocuğun özgüveni gelişmez, anne-babaya bağımlı hale gelir. Ailenin çok uyanık olması lazım. Çocuğu ne çok fazla sıkacak ne de çok fazla serbest bırakacak.
Hatadan dolayı ceza verilmemeli
Pedagog Soner Koşan: Çocuklar anne-babalarının ne dediklerinden çok nasıl yaşadıklarına bakarak hareketlerini geliştirirler. Evde otokontrolü yüksek ve katı kuralcı bir yaşantı sürdüren ebeveynlerin çocukları daha ürkek olabilir. Ailede birey olarak görülen, hatalarından dolayı cezalandırılmayan çocukların, kendine güvenen ve sosyal ilişkileri güçlü bireyler olma ihtimali daha yüksektir. Çocukların isteği bisikletten düştüğünde onu cezalandırmadan gülümseyerek yerden kaldırıp tekrar bisiklet sürmeye teşvik eden bir anne-babadır.