Kocanın soyadı, kamu düzeni için önemli

BİLGE ESER

Anayasa Mahkemesi, evli kadının kendi soyadını kullanmasının önünü kapatan karar gerekçesinde kocanın soyadının kamu düzeni için önemli olduğunu bildirdi

Anayasa Mahkemesi, bir kadının evlendikten sonra kocasının soyadını taşımasını öngören kanunun iptaline ilişkin davayı, "kamu düzenini" gerekçe göstererek reddetti. Anayasa Mahkemesi'ne yansıyan davanın temelini Ayten Ünal Tekeli (46) attı. Sadece kızlık soyadı olan "Ünal"ı kullanmak isteyen Ayten Ünal Tekeli, 16 yıl önce Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açtı. Ancak Medeni Kanun'un 187'nci maddesine göre, kadın evlenmekle kocasının soyadını alıyordu.

'İNSAN HAKKI İHLALİ '

Mahkeme, bu maddeye dayanarak davayı reddetti. Ünal da, AİHM'e gitti. AİHM, 2004'te aldığı kararla Ünal'ı haklı buldu. Yaklaşık bir yıl önce Fatih 2'nci, Ankara 8'inci ve Kadıköy 1'inci Aile Mahkemeleri, "Anayasa'ya aykırı" diyerek 187'nci maddenin iptali istemiyle dava açtı. Üç aile mahkemesi ortak başvuru gerekçelerinde, "ailelerin, erkeğin soyadı ile soylarının devamının sağlanacağı gibi yanlış bir inanca sahip olduklarına" dikkat çekti. Anayasa Mahkemesi bu davayı mart ayında, 9'a 8 oyla reddetti. Kararın gerekçesi ise dün açıklandı. "Kadının evlenmekle kocasının soyadını almasının kamu düzeni için önemli olduğu" vurgulandı. Muhalif üyelerden Engin Yıldırım ise, 1855'te evlenen ve kızlık soyadını kullanmakta ısrar ederek, bunu ABD'de kabul ettiren ilk kadın olan Lucy Stone'a atıfta bulundu. Yıldırım, "Soyadına müdahale, sadece kadın-erkek eşitliğini ihlal eden ve ayrımcılığa neden olan bir hak ihlalinin türevi olarak değil, başlı başına bir insan hakları ihlali olarak nitelendirilebilir" ifadelerini kullandı. İzmirli avukat Ayten Ünal da karara tepki göstererek "Biz İzmir Barosu olarak konuyla ilgili bir kanun taslağı hazırlayıp meclise iletmeyi planlıyoruz" dedi.