Üçüncü havalimanı projesine ?Danıştay' uyarısı

Rekabet Kanunu'nun birleşme ve devralmalara dair maddeleri uyarınca şehirde birden fazla havalimanının tek bir işletme tarafından işletilmesinin yasaklanabileceğini aktaran ACTECON Rekabet ve Regülâsyon Danışmanlık'ın ortağı Ali Ilıcak, ?Üçüncü havalimanının işletilmesinin kime verileceğine bağlı olarak çok büyük bir hukuki açmazın içine girilmesi riski bulunuyor. Rekabet Kurulu bu tip özelleştirmelerde piyasanın rekabetçi bir şekilde yapılandırılmasına yönelik öngörüş bildirir. Her ne kadar bu görüşün bağlaşıcı olmadığı belirtilse de özelleştirme süreci kurumun çıkardığı tebliğlere göre yürütülmezse Danıştay tarafından iptal edilme tehlikesi bulunuyor. Bu nedenle sürecin rekabet hukukuna uygun yönetilmesi çok önemli.? dedi.

?YENİ HAVALİMANI İSTANBUL'UN KUZEYİNDE KURULACAK?

Bakanlığın üçüncü havalimanını üçüncü köprü ile paralel şekilde şehrin kuzeyinde konumlandıracağını açıklayan Ali Ilıcak, ?Bir taraftan iç piyasanın organizasyonu diğer taraftan da uluslararası havacılık sistemine entegre yapının oluşması ile üçüncü havalimanının ne şekilde işletileceği sorunu gündeme gelecek. Londra ve New York örneklerine baktığımızda, bu tip çok havalimanlı şehirlerde sistem özellikle arz yapısı yönlendirilerek dizayn ediliyor. Şehir merkezine yakın havalimanları tarifeli havayollarına ayrılırken, merkeze uzak olanlar ise daha ucuz havayolları tarafından tercih ediliyor.? ifadelerini kullandı.

?AHL BUTİK HAVALİMANI OLACAK?

Üçüncü havalimanı fikrinin tek mevcut havalimanlarının yetersizliğinden dolayı ortaya atılmadığını anlatan Ilıcak, şöyle devam etti:

?İktidarın ulaştırma anlayışının başka bir bileşeni de İstanbul'un bölgenin merkezi olmasına paralel olarak gerekli önlemleri almak. Yeni liman ile birlikte uluslararası havayollarının Dubai yerine İstanbul'dan aktarma yapmasına imkân sunacak bir kapasite ortaya çıkacak. Kaldı ki İstanbul'un bir finans merkezi olmasını amaçlıyorsanız havalimanı kapasitenizi artırmak durumundasınız. Atatürk Havalimanı (AHL)'nda bu sene vukubulanlar bu ihtiyacı net bir şekilde ortaya koydu.?

Üçüncü havalimanı ile AHL'nin fonksiyonlarının ayrışabileceğine işaret eden Ilıcak, ?AHL'nin butik bir havalimanı haline getirilmesi söz konusu. Ancak burada kırılgan nokta, TAV'ın 2021'e kadar AHL'yi işletme hakkının bulunması. Bu durum TAV'ın havalimanı işletmesinde gelir projeksiyonlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle de Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı gerek AHL'ye yeni bir yapıya büründe sürecinde gerekse de üçüncü havalimanı sürecinde hak ve yükümlülükleri de tahlil etmek durumunda.? dedi.

?KİLİT ROL THY'NİN?

Yeni dönemde THY'nin önemli rol oynayacağını vurgulayan ACTECON Rekabet ve Regülâsyon Danışmanlık'ın ortağı, şunları kaydetti:

?THY'nin ne yönde bir tercih yapacağı prosesin nasıl şekilleneceğine ışık tutacak. THY, güçlü kapasitesi olmasına rağmen bilhassa AHL'de görülen fiziki engeller nedeni ile sınırlı kapasitesi ile çalışmaya devam ediyor. Eğer THY uçuşlarını tamamen yeni havalimanına taşır ve uluslararası aktarmalarını oradan yapar ve AHL de THY dışında havayolu şirketlerinin kullanımına bırakılırsa, bütün bu uygulamalar TAV'ın 2021 gelir projeksiyonlarında sorun yaşamasına neden olacaktır.?

Üçüncü havalimanı projesinde dikkate alınması gereken konunun, havalimanını kimin işleteceği olduğunu dile getiren Ali Ilıcak, Rekabet Kanunu'nun yakın lokasyonlarda olan havalimanlarının tek bir şirkete verilmesini yasakladığına da temas etti.

Rekabet Kurulu'nun bu tip özelleştirmelerde piyasanın rekabetçi bir şekilde yapılandırılmasına yönelik öngörüş bildirdiğini belirten Ilıcak, ?Bu görüş bağlayıcı olmayabilir, ancak özelleştirme sonuçlandıktan sonra gerek rakip şirketlerin gerekse de sivil toplum örgütlerinin dava açması sonucunda Danıştay'ın Çeşme Limanı özelleştirmesi örneğinde olduğu gibi Rekabet Kurumu'nda görüş alınmamış olması nedeniyle ihaleyi iptal etmesi mümkün.? saptamalarında bulundu. Üçüncü havalimanında büyük sorunlarla karşı karşıya kalınmaması için Rekabet Hukuku'na uygun bir şekilde bu prosesin yönetilmesi gerektiğine işaret eden Ilıcak, ?Rekabet Kurumu'nun vereceği görüş ve özelleştirme sonunda alacağı kararda ise aynı işletmeci şirketin her iki havalimanına birden sahip olmasını engelleyecek hükümler bulunabilir.? uyarısı yaptı.

Uzmanların ihale sonrası için öngörüleri şöyle:

- Rekabet Kurulu ihale birincisine onay vermezse, işletmeyi ikinci firma da alabilir.

- Üçüncü havalimanı, havayolları arasındaki rekabete de etki edecek. Eğer TAV ile rekabet edecek bir işletmeci kazanırsa bilet fiyatlarında düşüş olabilir.

- AHL'nin sözleşmesi nedeniyle bakanlık TAV'ın mağdur olmasını her şekilde önleyecektir.