Bütçesi en fazla sapan kuruluşlar Milli Savunma ve Başbakanlık
Bakanlıkların, başlangıçtaki bütçe ödenekleriyle yıl sonu bütçe ödenekleri
arasındaki fark karşılaştırılarak belirlenen sapma oranına göre 2004 yılında
en yüksek sapma Milli Savunma Bakanlığı ile Başbakanlık bütçelerinde yaşandı.
Sayıştay'ın 2006 yılı bütçesiyle birlikte TBMM'ye sunulan 2004 Genel Uygunluk
Bildirimi'nin ekindeki Uygulama Sonuçları Raporu'nda genel bütçe kapsamındaki
kuruluşların bütçelerindeki kesintili başlangıç ödeneğiyle, yıl sonu ödenekleri
arasındaki sapma ölçüldü. Bütçelerin "ne derecede sağlıklı" hazırlandığının
belirlenmesinde birinci göstergenin kesintili başlangıç ödeneğiyle yıl sonu
ödenekleri arasındaki sapma oranının minimumda kalması olduğuna dikkat çekilen
raporda, buna örnek olarak bütçe ödenekleriyle yıl sonu harcamaları arasındaki
sapma oranı sıfır olan Milli Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı gibi kuruluşlar
gösterildi.
EN YÜKSEK SAPMALAR
Raporda yer alan verilere göre banaklıklar içerisinde 2004 yılında bütçesinde
en fazla sapma yaşananlar yüzde 127
ile Bayandırlık Bakanlığı ve yüzde 38'le Enerji Bakanlığı oldu. Ancak Bayındırlık
Bakanlığı bütçesindeki sapmanın, başlangıçta diğer kuruluşların bütçelerine
konulan yapı tesis ve büyük onarım ödeneklerinin yıl içerisinde bakanlık bütçesine
aktarılmasından, Enerji Bakanlığı bütçesindeki sapmanın ise Türkiye Elektrik
Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti
ile Görevlendirilmesi Hakkindaki Yasa hükümlerinden elde edilen eletrik enerjisi
özel gelirlerinin yıl içerisinde ödenek kaydedilmesi nedeniyle başlangıç ve
yıl sonu ödenekleri arasında fark oluşmasından kaynaklandığı bildirildi. Bu
nedenlerle bütçelerinde önemli ölçüde sapma yaşanan söz konusu iki kuruluş dışarıda
bırakıldığında en yüksek sapma yüzde 35'le Milli Savunma Bakanlığı bütçesinde
yaşandı. 2004 yılı kesintili bütçe ödeneği 10 katrilyon lira olan Milli Savunma
Bakanlığı'nın yıl sonu ödeneği bu rakamın 3.4 katrilyon lira üzerine çıkarak
13.5 katrilyon lirayı buldu. Başbakanlık bütçesinde yıl sonu ödenekleri başlangıç
ödeneklerinin yüzde 23 üzerine çıktı. Başlangıçta 1 katrilyon 35 tilyon lira
olan Başbakanlığın bütçe ödenekleri yıl sonunda 1 katrilyon 364 trilyon liraya
kadar yükseldi. Hem Başbakanlığın hem de Milli Savunma Bakanlığı'nın bütçesindeki
sapmalar mal ve hizmet alımlarının bütçelerinde öngörülen rakamların oldukça
üzerine çıkmasından kaynaklandı. Başbakanlığın 2004 yılında yaptığı mal ve hizmet
alımlarının tutarı bütçe ödeneğinin yüzde 213'ü kadar bir büyüklük oluşturdu.
Milli Savunma Bakanlığı'nın mal ve hizmet alım ödeneğindeki sapma ise yüzde
67 olarak gerçekleşti. Başlangıç ödeneğine göre yıl sonu ödeneği Dışişleri Bakanlığı'nda
yüzde 11, İçişleri Bakanlığı'nda yüzde 5, Tarım Bakanlığı'nda yüzde 6, Sanayi
Bakanlığı'nda yüzde 20, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nda yüzde 15, Çevre ve Orman
Bakanlığı'nda yüzde 26 oranında arttı.
ÖDENEĞİ AZALANLAR
Sayıştay'ın verilerine göre geçen yıl Adalet Bakanlığı'nın yol sonu ödeneği
ise başlangıç ödeneklerinin yüzde 2 altında kaldı. Bu oran Sağlık Bakanlığı'nda
yüzde 6, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda ise yüzde 1 oldu.2004 yılında
kesintili başlangıç ödenekleri ile yıl sonu harcamaları arasındaki toplam sapma
ise yüzde 3.91 oldu. 149.1 katrilyon lira ödenek konulan 2004 yılı bütçesindeki
yıl sonu ödenekleri, bu rakamın 5.8 katrilyon lira üzerine çıkarak 155 katrilyon
lira olarak gerçekleşmişti.
milliyet