Mahkeme kararıyla uzman öğretmenlik hakkını geri aldı

T. C.

GAZİANTEP 2. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO: 2012/1902

KARAR NO: 2013/323

DAVACI

:SELVI ERDEM: Şahinbey İlköğretim Okulu Şahinbey/GAZİANTEP

DAVALILAR : 1- MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI / ANKARA

VEKİLİ : HUKUK MÜŞAVİRİ HANDAN ERDEM-Aynı yerde

2- GAZİANTEP VALİLİĞİ Merkez/GAZİANTEP

DAVANIN ÖZETİ : Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi. Şahinbey İlköğretim Okulunda sınıf

öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından uzman öğretmenlik ünvanının verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 07. 11. 2012 tarih ve 36433 sayılı Gaziantep Valiliği işleminin: hukuka aykırı olduğu, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından sonra mevzuatın mevcut halinin kariyer olarak yükselmesine onay verdiği, mağduriyetine sebep olunduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI'NIN

SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacının 2006 yılında yapılan değerlendirmede puanı itibariyle kontenjan dışında kaldığı belirtilerek hukuki dayanaktan yoksun davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

GAZİANTEP VALİLİĞİ'NİN

SAVUNMASININ ÖZETİ: Öncelikle usule ilişkin olarak; davanın husumet ve süre aşımı yönlerinden reddinin gerektiği, esasa ilişkin olarak ise; davacının katılmış olduğu sınavın 2 yıllık geçerlilik süresinin 24 Kasım 2008 tarihinde sona erdiği, bu nedenle davacının talebi doğrultusunda geriye dönük işlem gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar yeren Gaziantep 2. İdare Mahkemesi'nce dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü:

Davacının, uyuşmazlık konusu ettiği atama işleminin dayandığı yasa maddesi hükümlerinin Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilmiş olması karşısında, iptal hükmünün bir gereği olarak yeni bir hukuki durum oluşması nedeniyle davacı tarafından yapılan başvurunun 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesi kapsamında olduğunun kabulü gerekmekte olup, anılan başvurunun reddi üzerine açılan dava süresinde olduğundan davalı Gaziantep Valiliği'nin süre itirazı yerinde görülmeyerek işin esasının incelenmesine geçildi.

Dava; Gaziantep İli. Şehitkamil İlçesi, Şahinbey İlköğretim Okulunda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından uzman öğretmenlik unvanının verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 07. 11. 2012 tarih ve 36433 sayılı Gaziantep Valiliği işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43. maddesinin 5204 sayılı Kanunun 1. maddesiyle eklenen 4. fıkrasında, öğretmenlik mesleğinin; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrıldığı, adaylık dönemini başarıyla tamamlayanların mesleğe öğretmen olarak atanacağı. 5. fıkrasında, kariyer basamaklarında yükselmede kıdem, eğitim (hizmet içi eğitim, lisansüstü eğitim), etkinlikler (bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar) ve sicil (iş başarımı) puanlan ile sınav sonuçlarının esas alınacağı, değerlendirmenin 100 tam puan üzerinden yapılacağı, değerlendirme puanının % 10'unu kıdem, % 20'sini eğitim. % 10'unu etkinlikler, % 10'uııu sicil (iş başarımı) ve % 50'sini de sınav puanının oluşturacağı. 6. fıkrasında, kariyer basamaklarında yükseleceklerin değerlendirme puanlarına göre başarı sıralamasına alınacağı, değerlendirmeye alınmak için sınav tam puanının en az % 60'mı almış olmak şartının arandığı. 9. fıkrasında, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükseleceklerin gireceği sınav, sınava katılacaklarda aranacak en az çalışma süresi, hizmet içi eğitim veya lisansüstü eğitim nitelikleri, her bir değerlendirme ölçütüne ilişkin hususlar \e puan değerleri, alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans veya doktora öğrenimini tamamlamış olanlardan uzman öğretmenlik veya başöğretmenlik için aranacak kıdem, hizmet içi eğitim, etkinlikler (bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar) ve sicil (iş başarımı) şartları ile puan değerleri, branşlar temelindeki uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları, yükselmeye ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususların Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşleri alınarak Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği, 10. fıkrasında ise, toplam serbest öğretmen kadro sayısı içinde, başöğretmen oranının % 10, uzman öğretmen oranının % 20 olduğu, Bakanlar Kurulu'nun bu oranları bir katına kadar yükseltmeye yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme dayanılarak hazırlanan ve 13. 08. 2005 tarih ve 25905 saydı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliğinin "Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Sayıları" başlıklı 7. maddesinde. Bakanlık eğitim - öğretim hizmetleri sınıfındaki toplam serbest öğretmen kadro sayısı içinde uzman öğretmen oranının % 20, başöğretmen oranının % 10 olduğu, bu oranların. Bakanlar Kurulunca artırılması durumunda, artırıldığı oranda uzman öğretmen ve başöğretmenlik sayılarına yansıtılacağı, bu sayılardan: a) Alanlara göre mevcut öğretmen sayısının, Bakanlık eğitim - öğretim hizmetleri sınıfındaki toplam serbest öğretmen kadro sayısı içindeki oranı esas alınarak uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayılarının her alan için en az bir olmak şartıyla alanlar arasındaki dağılımı, b) Alanlara göre uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları içinde sınavdan muaf olan veya olmayanlar için kullanılacak uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayılarının Bakan onayı ile belirleneceği öngörülmüş, aynı Yönetmeliğin 21. maddesinin 1. Fıkrasında, alanlara göre uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik kontenjanına girecek olanların belirlenmesi amacıyla, II Öğretmen Değerlendirme Komisyonlarından gelen 11 Başarı Sıralaması Çizelgesine göre sınavdan muaf olan ve olmayanlar bakımından eş zamanlı olarak ve ayrı ayrı olmak üzere puan üstünlüğü dikkate alınarak Merkez Sınav ve Değerlendirme Komisyonunca Türkiye Geneli Başarı Sıralaması Çizelgesinin (EK-4) düzenleneceği, 2 fıkrasında, başarı sıralaması sonucunda kontenjanın aşılmasına neden olacak şekilde puanların eşit olması durumunda, kontenjana girecek olanları belirlemek için sırasıyla sınav, eğitim, kıdem, etkinlikler ve sicil puanı üstünlüğüne bakılacağı, 3. fıkrasında ise, başarı sıralaması sonucunda alanlara göre belirlenen kontenjana girenlerin, Türkiye Geneli Başarı Sıralaması Çizelgesine göre tespit edileceği kural altına alınmıştır.

1739 sayılı Kanunda değişiklik yapan 5204 sayılı Kanunun 1. maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla iptal davası açıldığı, anılan dava neticesinde Anayasa Mahkemesi'nin 21. 05. 2008 tarih ve 13: 2004/83. K: 2008/107 sayılı kararıyla; kariyer basamaklarında yükselmedeki değerlendirme puanının % 20'lik eğitim kısmı içerisinde yer alan hizmet içi eğitime katılmada öğretmenin iradesinin belirleyici olmadığı, bu durumun, hizmet içi eğitim almak üzere görevlendirilmiş öğretmenlerin, bu kapsama alınmayanlara göre kariyer basamaklarındaki değerlendirmede öne geçmelerine ve aynı hukuksal konuma sahip öğretmenler arasında eşitsizliğe yol açacağı gerekçesiyle iki ve beşinci fıkralarda (1739 sayılı Kanunun 43. maddesinin beş ve sekizinci fıkraları) yer alan "hizmet içi eğitim" ibarelerinin; yasayla düzenlemenin, konunun tüm ayrıntılarının yasayla belirlenmesini değil, temel ilkelerin, ölçü ve sınırların yasada gösterilip uzmanlık ve teknik konulara yönelik ayrıntıların düzenlenmesinin yürütme organına bırakılmasını ifade ettiği, yasada, yönetmelikle düzenlenecek konuların çerçevesinin, Anayasa yargısı

bağlamında denetime olanak verecek biçimde düzenlenmiş olması gerektiği, kuraldaki "sınava katılacaklarda aranacak en az çalışma süresi", "alanında ya da eğitim bilimleri alanında tezli yüksek lisans veya doktora öğrenimini tamamlamış olanlardan uzman öğretmenlik veya başöğretmenlik için aranacak kıdem", "branşlar temelindeki uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik sayıları" ve "ile diğer hususlar" ibarelerinin belirlenmesinde bu çerçevenin düzenlenmediği gerekçesiyle altıncı fıkrada (1739 sayılı Kanunun 43. maddesinin dokuzuncu fıkrası) yer alan söz konusu ibarelerin; kariyer basamaklarında yükselme sisteminin, öğretmenlerin nitelik ve statülerinin iyileştirilmesine özel önem verilmesi temeline dayandığı ve öğretmenlerin kıdem, eğitim ve iş başarımları esas alınarak, mesleki ve kişisel gelişimlerinin sağlanması, niteliklerinin iyileştirilmesi, statülerinin yaptıkları görevin önem, güçlük ve sorumluluk derecesi çerçevesinde olması gereken seviyeye yükseltilmesini amaçladığı, kariyer basamaklarında yükselme koşullarının tümünü sağlasa bile, % 20 ve % 10'luk sınırlama nedeniyle bütün öğretmenlerin yükselme olanağına sahip olamayacakları, Bakanlar Kurulu'na tanınan bu oranlan bir katına kadar yükseltme yetkisinin kullanılmasında da aynı sonuçla karşılaşılabileceği, oranlar dolduğunda gende kalan öğretmenlerin, boşalma olana kadar yüzde yüz başarı elde erseler bile, uzman ve/veya başöğretmen hakkını elde edemeyecekleri, bu durumun ise yığılmalara, tıkanmalara ve çalışma hayatında •olumsuzluklara neden olabileceği, öngörülen kontenjanlardaki yüzdelere giren son kişilerle aynı değerlendirme puanına sahip olanların kontenjan dışında kalmaları halinin hukuk Devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığı gerekçesiyle de yedinci fıkranın (1739 sayılı Kanunun 43. maddesinin onuncu fıkrası) iptaline karar verilmiş, ayrıca iptal edilen kuralların doğuracağı hukuksal boşluk kamu yararım ihlal edici nitelikte görülerek Anayasa'nın 153. maddesinin 3. fıkrasıyla 2949 sayılı Yasanın 53. maddesinin dört ve beşinci fıkraları gereğince iptal hükmünün kararın Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesi uygun bulunmuştur.

Dosyanın incelenmesinden; davacının, Gaziantep İli. Şehitkamil İlçesi, Şahinbey İlköğretim Okulunda sınıf öğretmeni olarak görev yaptığı. 27. 11. 2005 tarihinde girdiği öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sınavında 65, 045 puan alarak değerlendirmeye tabi tutulduğu, ancak anılan değerlendirme neticesinde uzman öğretmenliğe hak kazanamadığı, ardından uzman öğretmenlik için ön görülen % 20'lik kontenjan sıralamasının Anayasa Mahkemesi'nin 21. 05. 2008 tarih ve 12: 2004/83, K: 2008/107 sayılı kararıyla iptal edildiği, bu karar doğrultusunda davacının, tarafına uzman öğretmenlik Unvanının verilmesi istemiyle 01. 11. 2012 tarihinde idareye başvurduğu, bahse konu başvurunun Gaziantep Valiliği'nin 07. 11. 2012 tarih ve 36433 sayılı işlemi ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

T. C. Anayasası'nın 152. maddesinde; "Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır... Anayasa Mahkemesi, işin kendisine gelişinden başlamak üzere beş ay içinde kararını verir ve açıklar. Bu süre içinde karar verilmezse mahkeme davayı yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırır. Ancak, Anayasa Mahkemesinin kararı, esas hakkındaki karar kesinleşinceye kadar gelirse, mahkeme buna uymak zorundadır. " hükmüne yer verilmiş. 153 maddesinde ise; "Anayasa Mahkemesinin kararlan kesindir... Anayasa Mahkemesi kararlan Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarım, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar. " kuralı yer alınıştır.

Anayasa'nın yukarıda değinilen maddelerinde belirtildiği üzere, mahkemeler bir yasa kuralının Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi halinde yüksek mahkemenin kararına, gerekçesine uygun karar vermek zorundadırlar.

Anayasa Mahkemesince 'bir Kanunun veya KHK'nin tümünün ya da bunların belirli hükümlerinin Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edilmiş olduğu bilindiği halde, eldeki davaların Anayasa'ya aykırılığı saptanmış olan kurallara göre görüşülüp çözümlenmesi, Anayasa'nın üstünlüğü prensibine ve hukuk devleti ilkesine aykırı düşeceği için uygun görülemez.

Anayasa Mahkemesinin, iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihi ileriye dönük olarak ertelemiş bulunması, öncelikle yasama organına aynı konuda, iptal kararının gerekçesine uygun olarak yeni bir düzenleme için olanak tanımak ve ortada hukuki bir boşluk yaratmamak amacına yönelik olup, yargı merciilerinin bakmakta olduğu uyuşmazlıklarda hukuka ve Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edilmiş kuralları uygulaması ve uyuşmazlıkları bu kurallara göre çözümlemesi sonucunu doğurmayacağı idari yargının yerleşik içtihatlarındandır.

Anayasa Mahkemesi'nin verdiği süre içerisinde yeni bir düzenleme yapılmadığı hallerde, oluşan boşluğun yargı içtihatlarıyla Anayasa Mahkemesince verilen kararın gerekçesi ve hukukun genel prensipleri gözetilerek giderileceği açıktır.

Olayda, 5204 sayılı Kanunun 1. maddesiyle 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununun 43. maddesinin sonuna eklenen yönetmelikle düzenlenecek hususların sayıldığı 9. fıkra ile toplam serbest öğretmen kadrosu içinde uzman öğretmenlik kontenjan oranının % 20, başöğretmenlik kontenjan oranının % 10 ile sınırlanmasına ilişkin 10. fıkranın Anayasa Mahkemesi'nin 21. 05. 2008 tarih ve E: 2004/83, K: 2008/107 sayılı kararıyla iptal edildiği göz önünde bulundurulduğunda, branşlara göre kontenjan sınırlaması getirilmesinin yasal dayanağının kalmadığı, dolayısıyla söz konusu kararda belirtilen gerekçeler doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerekirken, davacının başvurusunun yüksek lisans öğrenimlerine dayalı olarak uzman öğretmenlik sertifikası verilmesine yasal olarak imkan bulunmadığından bahisle reddedilmesine ilişkin davalı idare işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle: dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 88, 30- TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 14/03/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan

ÖMER CİVRİ 38465

Üye

FİRDEVS ÇETİN 101817

Üye İSA EREN 107150

YARGILAMA GİDERLERİ

Başvurma Harcı: 21, 15 TL

Karar Harcı: 21, 15 TL

Posta Gideri: 46, 00 TL

TOPLAM: 88. 30 TL