Telekom çalışanı ikna olur mu?

Türk Telekom'un özelleştirmesi sonrasında çalışanların büyük kısmının kamu görevlisi olarak kalma isteği normal mi? Türk Telekom kendilerine daha yüksek maaş ve 6 yıl iş garantisi vermesine rağmen neden çalışanlar devleti tercih ediyor?

insan önce yadırgıyor. Şaşırıyor. Ancak kendinizi onlann yerine koyup, bazı ülke koşullarını da göz önüne aldığınızda pek de haksız olmadıklarını göreceksiniz...

1998 yılında bu soru benim için bir kez daha güncelleşmişti. Etibank özelleşmiş ve Bilgin Grubu tüm binalarını, şubeleri yenilemeye başlamıştı. Çalışanların neredeyse tümü tercihlerini devletten yana kullanarak başka bir kamu görevine geçmişti.

En önemli gerekçe "devlet güvencesiydi" ve bu gerekçe bana "kabul edilemez" görünüyordu. Yanılmıştım. Etibank battı. Kamuyu tercih edenler çocuklarına ekmek götürmeye devam etti. Etibank'ın yeni çalışanları ise issizler ordusuna katıldı.

işsiz kalmak, devlette hiç çalışmamış kişiler için "hayatın doğal akışı akışı içinde" normal sayılabilir. Kendinizi geliştirememeniz, veriminizin düşmesi bile kapının gösterilmesine yetebilir.

Ama kamu çalışanlarının "işsiz kalma duygusundan yoksun olmaları" doğaldır.

Kendinizi bir Telekom görevlisi yerine koyun. Hangi öğrenim durumunda olursanız olun, mesleki eğitim düzeyinizin düşük kaldığını bilirsiniz. Çünkü kamu çalışanlarının verimini yükseltecek nitelikte meslek içi eğitime bu ülkede önem verilmez. Teknolojik gelişmeleri takip edemezsiniz. Yurtdışı eğitimlerine katılamazsınız. Yuvarlanıp gidersiniz. Özel sektöre geçtiğinizde ise şunu iyi bilirsiniz: Sokakta yerinizi almak için sizden daha donanımlı binlerce işsiz var. Ve patron en nihayetinde bu gerçeğe teslim olacaktır. Hele 30'lu 40'lı yaşlardaysanız işsiz kaldığınız an yeni bir iş bulmanız neredeyse imkânsızdır.

Özetle, özel sektör fırsatlar kadar belirsizlikler de içeriyor.

Bu nedenle 22 bin Telekom çalışanından çoğunun (13 bin) kamuda kalma isteği sürpriz değil. Onları ikna ermek çok güç olmalı.

***

Merak ettim. Türk Telekom'un üst düzey bir yöneticisine danıştım. "Haklısın" dedi ve anlattı:

"Günlerdir bu konuyla uğraşıyoruz. Çalışanlarımıza cesur, içten ve cömert teklif yaptık. Kalanların gelirleri yüzde 35 artacak. 6 yıl boyunca iş garantileri olacak."

Peki sizce bunu yeterli bulacaklar mı? "TT'nin çalışanları 5 yıl içinde isterse tekrar kamu kesimine dönebilir" şeklinde bir kanun hazırlanıyor. Yani TT'nin yeni sahipleri çalışanları pek ikna etmişe benzemiyor. Bana sorarsanız, maaşlarını yüzde 100 artırsanız bile ikna edilmeleri güç. Çünkü korkuyorlar. Ve bu küçümsenemez. Hele hele "yatmaya, iş yapmamaya alışmışlar" veya "memur işini bilir" gibi yüzeysel yargılarla aşağılanamaz bu kişiler.

Nitekim; 81 ilin Türk Telekom yöneticisi Ankara'ya davet edilmiş. Konya yolu üzerindeki Aktif Metropolitan Otel'de neredeyse herbiriyle tek tek 15 saat konuşulmuş. Çalışanlar için geliştirdikleri iş güvenceleri ve mesleki eğitim düzeylerinin nasıl artırılacağı anlatılmış.

TT'nin yeni sahipleri de tedirgin. Bir anda binlerce kişinin kurumdan ayrılması ile tüm iş planlan bozulacak. Telekom hizmetleri aksayacak.

Krizler ve kaoslar ülkesinde, devlet görevlisini özel sektöre geçirmek için psikolojik bariyerlerin aşılması gerekiyor. Özelleştirmelere sadece parasal gelir olarak bakan hükümetler "insani" duygulan hep görmezden geldi. Umarım bunun bedelini hizmeti