İşsizler, iş öğrenmeye gönülsüz

GÜLÜMHAN GÜLTEN

TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM) Direktörü Prof. Serdar Sayan başkanlığında yürütülen çalışma, işsizlerin meslek kurslarına gösterdiği ilginin beklenin altında kaldığını, birçok sektördeki meslek kurslarına başvurmakta 'gönülsüz' davrandıklarını ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına göre, Batı'da işsizler iş beğenmiyor, Doğu'da ise yeteri kadar iş yok.

Araştırmaya göre işsizler, kurs bitip işe girdiğinde daha yüksek kazanç beklentisi, bu işlerin gelecekte de önemini koruyacağı ve kendilerini geliştirebilecekleri düşüncesiyle 'teknoloji yoğun' sektörlere yönelik mesleki eğitimlere daha çok ilgi gösteriyor.

İşsizler, en çok sırasıyla; 'elektrik, elektronik, makine ve beyaz eşya', 'enerji üretimi ve işletme' ile 'otomotiv ve taşımacılık' sektörlerindeki meslek edindirme kurslarıyla ilgileniyor. İşsizler, uzun dönemde sağlayabileceği kazançlara ilişkin kaygı ve olumsuz beklentiler sebebiyle ise 'tarım ve hayvancılık', 'gıda ve içecek', 'madencilik' ile 'tekstil ve hammaddeleri' sektörlerindeki meslek kurslarına ise başvurmakta isteksizler.

Otomotiv ve elektronik ilk sırada

SPM, Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Beceri '10 Projesi kapsamında firmaların eleman talepleri ile bu talepleri karşılamaya aday işsizlerin meslek edindirme kurslarına başvurularını analiz ettiği çalışmayı tamamladı. 2010-2012 dönemi uygulamalarından elde edilen verilerle hazırlanan 'Türkiye'de Ara Eleman Arzı ve Talebinde Sektörel ve Bölgesel Dengesizlikler' başlıklı çalışmada, işsizlerin en çok rağbet ettiği kursların 'elektrik, elektronik, makine ve beyaz eşya' sektöründe olduğu görüldü. Bu alandaki kurslara sektördeki firmaların talep ettiği, ihtiyaç duyduğu eleman sayısının 2.1 katı kadar işsiz başvuru yaptı.

"Enerji üretimi ve işletme' sektöründe firmaların eleman talebinin 1.7 katı, 'otomotiv ve taşımacılık' sektöründe 1.4 katı, 'inşaat ve çimento' sektöründe 1.4 katı, 'ağaç ürünleri ve mobilya' sektöründe de 1.1 katı kadar işsiz meslek edindirme kursu başvurusunda bulundu.

Tarıma ilgi yok

İşsizlerin kurs görmek üzere başvurmaktan kaçındıkları sektörler arasında ilk sırayı 'tarım ve hayvancılık' aldı. Bu sektördeki firmaların talep ettiği kurs mezunu eleman sayısının ancak yüzde 10'u kadar işsiz, tarım ve hayvancılık alanında mesleki kurs görmek için başvuruda bulundu.

Doğu'da işler farklı

Çalışmada kursiyer talebi ve kurs görmek isteyenlerin durumu bölgelere göre de analiz edildi. Başkent Ankara bölgesi, kursa gitmek isteyenlerle kurs mezunu çalıştırmak isteyenlerin dengede olduğu bir bölge. Benzer şekilde Gaziantep, Kilis, Adıyaman, Bolu, Düzce, Yalova, Sakarya bölgesi de dengenin kurulmuş olduğu bölgeler. Bazı bölgelerde açılan kurslara başvuran işsiz sayısının, bu kurs mezunları için bölge firmalarından gelen talepten fazla olduğu görüldü. Buradaki en uç rakam, tarıma elverişli olmayan ve gelişmiş bir hizmet sektörü de bulunmayan Bitlis, Hakkari, Muş, Van bölgesinde izlendi. Bu bölgede işyerlerinin kursiyer talebinden 6.5 kat kadar fazla kurs görmek isteyen işsiz var.