Memura faiz piyangosu

Ay başında maaşınızı çekmek için kurumunuzun yeni anlaştığı özel bankaya gidiyorsunuz. Bir de bakıyorsunuz ki, hesabınıza maaşınızın dışında hatırı sayılır bir para daha yatmış.

Hoş sürpriz değil mi?

Hikayemizdeki sürpriz Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'nda yaşandı. Daha önce personel maaşlarını Ziraat Bankası'na yatıran Kurum, Ziraat'ten vazgeçip özel bir banka (ismi bizde saklı) ile anlaşıyor. Sonuçta, özel banka da kendisine geçen kamu mevduatına karşılık her bir personelin hesabına 450 YTL ilave para yatırıyor. Bize ulaşan bilgilere göre banka bunun dışında, Kurum yönetimine 80 bin YTL, Kurum'a da 2 minibüs bağışlıyor.

Benzer durum, bağış miktarı farklı olsa da, bir çok kamu kurumunda yaşanıyor. Süreç, yıllardır kamu bankalarında tutulan kamu kurumlarına ait paraların özel bankalara hızla kayışından başka bir şey değil. Şimdiye kadar paralarını zorunlu olarak, üstelik faiz bile alamadan Ziraat, Vakıfbank veya Halkbank'ta tutmak zorunda olan kamu kurumları, yeni süreçte özel bankaların cazip tekliflerini dikkate alıp kolaylıkla banka değiştirebiliyor. Bu işten de hem kurumlar, hem yöneticiler hem de çalışanlar nasipleniyor.

Ancak, piyango sevinci yaşansa da olayın iki büyük sonucu gözardı ediliyor. Bankaların promosyon vererek birbirlerinden mevduat çekme yarışına girmeleri suç. BDDK bu tür promosyonu fark ederse direkt ceza kesiyor. Hatta, geçtiğimiz haftalarda böyle bir ceza kesti. Yalnız ceza özel bir bankaya değil kamu mevduatı hızla eriyen Ziraat Bankası'na kesildi. Ziraat yönetimi cezayı ağır bulmuş, karşı dava açmaya hazırlanıyor. Bununla birlikte, özel bankaların aleni ve bonkör promosyon faaliyetleri aynı hızla devam ediyor.

Gelelim ikinci boyutuna. Kamu hazinedarlığı denilen ve kamu parasının kamu bankalarında tutulmasını zorunlu kılan sistem, devlete ciddi anlamda kaynak tasarrufu sağladı. Kamu bir çeşit holding gibi düşünüldüğünde sistem mantıklı. Ancak IMF, bizim holdingden, parasını kendi bankasına değil başka holdinglerin bankalarına yatırmasını istedi. Şimdi bu istek aşama aşama yerine geliyor. Gerekçe de bankacılık sektöründe rekabet ortamı yaratmak. Siz hiç kendi bankası olan büyük holdinglerin grup şirketlerine ait paralarını devlet ya da başka holding bankalarına yatırdığını gördünüz mü?

bugün/erdoğan süzer