Bağ-Kur'lu 'tek çatı'yla daha az prim ödeyecek

Bağ-Kur'lu 'tek çatı'yla daha az prim ödeyecek YENİ sosyal güvenlik sistemi, milyonlarca esnaf, sanatkar, serbest meslek erbabı ve tüccar ile tarımla uğraşanlar ve şirket ortaklarını yakından ilgilendiriyor.

Bunlar için, 2007 yılından itibaren adeta yeni bir dönem başlıyor...

BASAMAK SİSTEMİ KALKIYOR

Bugünkü sistemde, Bağ-Kur'lular, 24 ayrı basamaktan birine göre prim ödüyorlardı. Yeni sistemde, bu uygulamaya son veriliyor. Esnaf, tüccar, serbest meslek erbabı ve şirket ortakları, 1 Ocak 2007'den itibaren kendi belirleyecekleri kazanç üzerinden prim ödeyecekler. Üzerinden prim ödeyeceği kazancı, asgari ücret ile asgari ücretin 6.5 katı arasında, kendisi belirleyecek. Ancak kişi aynı zamanda işveren durumunda ise, belirleyeceği kazanç, çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazancının en yükseğinden az olamayacak.

PRİM ORANI DÜŞECEK

Halen, bulunduğu gelir basamağı üzerinden yüzde 20 emeklilik ve yüzde 20 sağlık primi olmak üzere toplam yüzde 40 oranında prim ödeyen Bağ-Kur'lu, yeni dönemde daha az prim ödeyecek.

Yeni yasaya göre, Bağ-Kur'lu kendi belirleyeceği kazanç üzerinden yüzde 20 emeklilik, yüzde 12.5 sağlık, yüzde 1.5 iş kazası meslek hastalığı primi olmak üzere, yüzde 33.5 oranında prim ödeyecek. Ancak, yaptığı işin tehlike sınıfına göre iş kazası ve meslek hastalığı primi yüzde 6.5'e, buna göre toplam prim oranı da yüzde 39'a ulaşabilecek. Yapılan işin tehlike sınıfı ve prim oranı, Sosyal Güvenlik Kurumu'nca sigortalıya bildirilecek.

OLUMLU YANSIYACAK

Primlerin ödenmesinde basamak sisteminden vazgeçilmesi ve prim oranının düşürülmesi, Bağ-Kur'luya olumlu yansıyacak. Örneğin, 12. basamakta bulunan Bağ-Kur'lu, mevcut durumda 624 YTL üzerinden 250 YTL prim öderken, yeni sistem de 209 YTL prim ödeyecek ya da aynı primi ödemeye devam etmesi halinde, prime esas kazancı 746 YTL olacak. Bu da daha yüksek emekli aylığı almasını sağlayacak.

ERKEN ÖDEYENE İNDİRİM

Kendi adına çalışan, yani halen Bağ-Kur kapsamında sayılan kişiler, primlerini 360 günle sınırlı olmak üzere peşin olarak erken ödeyebilecek. Erken ödeme halinde, erken ödenen her gün için erken ödeme indirimi uygulanacak.

PRİM İZLEYEN AYDA ÖDENECEK

Mevcut uygulamada işveren işçisinin SSK primini ertesi ayın sonuna kadar öderken, kendi Bağ-Kur primini ilgili ayın sonuna kadar ödemek zorunda. Yeni yasaya göre işverenler kendi primlerini de çalıştırdıkları sigortalıların primleri gibi izleyen ayın sonuna kadar ödeyebilecekler.

İş kazası geçiren Bağ-Kur'luya 'iş göremezlik geliri' bağlanacak

ESNAFIN, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve arızalar nedeniyle alacakları raporlarda meslekte kazanma gücü en az yüzde 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilirse, kendilerine "sürekli iş göremezlik geliri" bağlanacak. Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanacak. Sürekli iş göremezlik durumunda aylık kazancının yüzde 70'i gelir olarak verilecek. Sigortalı sürekli bakıma muhtaç ise, gelir bağlama oranı yüzde 100 olarak uygulanacak. Ancak esnaf, tüccar, serbest çalışanın sürekli iş göremezlik aylığı için prim ve her türlü borçlarını ödemiş olması gerekecek.

Prim borcuna bakılmadan anında sağlık hizmeti var

YENİ sistem, prim borcu nedeniyle, yıllardır sağlık hizmetlerinden yararlanamayan, milyonlarca Bağ-Kur'luya tedavi avantajı getiriyor. Buna göre, Genel Sağlık Sigortası'nın (GSS) uygulamaya gireceği 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren, yalnızca bir ay prim ödeyen Bağ-Kur'lular "GSS Sigortalısı" kabul edilecek ve anında sağlık hizmetine hak kazanacak. Tedavi hizmeti nedeniyle, bu kişilerin, Bağ-Kur'a daha önce borcu olup olmadığına ise bakılmayacak.

Emekli olup çalışan esnaf 'destek primi' ödeyecek

SOSYAL Güvenlik Kurumu Yasası'ndan, emekli olup çalışanlar olumsuz yönde etkilenecek. Bu bağlamda;

- Bağ-Kur'dan emekli olup esnaflık yapanlar, yürürlükteki asgari ücretin yüzde 33.5'ini,

- Bağ-Kur'dan emekli olup, bir şirkete ortak olan ya da ortaklığı devam edenler de asgari ücretin yüzde 33.5'ini, "sosyal güvenlik destek primi" olarak ödeyecekler. Bu tutar, yanında sigortalı işçi çalıştıranlarda daha yüksek olabilecek.

Yasadan önce de böyle bir prim vardı ama yüzde 33.5 değil, emekli aylığının yüzde 10'u kadardı.

Yasa, emekli olup çalışanları cezalandırdığı için, emekliler eş, çocuk ve diğer yakınları adına işyeri açma yolunu seçebilecekler. Böylelikle, boşuna prim ödemektense eşi ya da kayınvalidesinin, sigortalı olmasını sağlayabilecekler.

Kaynanam evlenirse çeyiz parası verilir mi

SORU: Kayınvalidem, kocasını kaybettiğinden beri bizimle birlikte kalıyor. Kocasından dolayı da Bağ-Kur'dan aylık alıyor. Ara sıra kısmeti de çıkıyor ama nedense hiçbirini beğenmiyor. Geçenlerde "çeyiz parası" verildiğini duyunca heyecanlandı. Yüklü bir çeyiz parası alırsa, sanki evlenecek gibi. Ben de evlenmesini (onun iyiliği için) çok ama çok istiyorum. Bana bir müjdeniz var mı?

YANIT: O zaman gözünüz aydın. Size, bir müjdemiz var. Kayınvalideniz 1 Ocak 2007 tarihinden itibaren evlenirse, kendisine 12 aylık "çeyiz yardımı" yapılacak.

şükrü kızlot/hürriyet