Her 3 asansörden 2'si kullanılamaz durumda

Türkiye genelinde 2013 yılında yapılan denetimler sonucunda her 3 asansörden 2'sinin kullanılamaz durumda olduğu ortaya çıktı.

Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ekipleri, 57 bin 475'i geçen yıl olmak üzere 2012 yılının mayıs ayından itibaren Türkiye genelinde 82 bin asansörün kontrolünü yaptı. Kontrol edilen asansörlerin yüzde 68'inin kullanılamaz durumda olduğu belirlendi.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, kar amacı gütmeden, kamu güvencesi ile asansör yıllık kontrol faaliyetlerini yürüten TSE Muayene Gözetim Merkezi Başkanlığı, "Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği" çerçevesinde 2012 yılının mayıs ayından bu yana asansörlerin periyodik muayenelerini gerçekleştiriyor. TSE ekipleri söz konusu tarihten bu yana 30 ildeki 151 belediye ile imzalanan protokoller kapsamında Türkiye genelinde 82 bin asansörün muayenesini yaptı.

Geçen yıl kontrolü yapılan 57 bin 475 asansörden güvenli şekilde kullanılabilir olduğu belirlenen 18 bin 10 asansöre yeşil etiket yapıştırıldı. Tamamen kullanılamaz durumda olan 35 bin 747 asansöre kırmızı etiket, bakımdan geçtikten sonra kullanılabilir olan 3 bin 718 asansöre de sarı etiket yapıştırıldı.

Asansörlerde en sık karşılaşılan uygunsuzluklar

Asansörlerin kırmızı ve sarı etiketle işaretlenmesine neden olan ve en sık karşılaşılan uygunsuzluklar şöyle:

"Acil aydınlatma bulunmaması, iki yönlü haberleşmenin bulunmaması, tekli sigortalar, ikaz etiketleri, kablo ve bağlantılarında uygunsuzluklar olması, istem dışı kabin hareketlerine karşı korumanın kontrolünde aksaklıkların bulunması, aşırı yük sisteminin varlığının tespiti ve yüzde 10 fazla yükte aşırı yük fonksiyon testinin bulunmaması, emniyet devresi sigorta, toprak kaçak rölesi, faz koruma rölesi ve termik röle, kontaktör kontrolünün yapılmaması."

"Geçen yıl 57 bin asansörü kontrol ettik"

TSE Başkanı Hulusi Şentürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl 57 bin asansörü muayeneden geçirdiklerini bildirdi. İllerdeki makine ve elektrik mühendisleriyle anlaştıklarını ve muayenelerin bu kişiler tarafından yapıldığını anlatan Şentürk, TSE'nin de söz konusu mühendisleri denetlediğini kaydetti.

Bu şekilde daha az maliyetle daha çok asansörün kontrolünün yapıldığını ifade eden Şentürk, "Dış uzman kullanma yoluna giderek kendi maliyetlerimizi göreceli olarak düşürdük. Maliyetlerimiz de iş hacmimizle paralel artmış olsaydı ciddi sıkıntı olurdu" dedi.

Şentürk, bu alandaki belgelendirmelerin sanayiciye büyük avantaj getirdiğinin altını çizerek, risk grubu yüksek ürünlerde mutlaka iki denetçiden birinin TSE uzmanı olmak zorunda olduğunu vurguladı.

"İlk tepki bina sahiplerinden geldi"

TSE Başkanı Şentürk, asansör kontrolünün öneminin kamuoyunda yeterince anlaşılamadığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Asansörlerde yaşanan çok ciddi problemlerden dolayı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bir yönetmelik yayınladı ve bu yönetmelikle asansörlerin yıllık periyodik muayenesini şart koştu. Bunun bakımla karıştırılmaması gerekiyor. Her apartmanın zaten bakım anlaşması yaptığı firma var. Belediyeler anlaşma yapma yetkisine sahip. Belediyeler de akredite olmuş kuruluşlarla bu anlaşmayı yapabiliyor. Bu nedenle Türkiye'de 7-8 kuruluş akredite iken, bir anda bu sayı 30'u geçti. Herkes hemen büyük pazar var diye akredite oldu. Belediyeler tercihlerini yaptılar. 151 belediye TSE ile anlaştı.

İlk tepki bina sahiplerinden geldi. 'Bizim bakımcımız var, sizin ne işiniz var. Bir de size mi para vereceğiz' dediler. Maddi olarak bina başı yıllık 150 lira, 10 daire varsa ayda daire başına 1 lira düşüyor. Söz konusu olan insanların can ve mal güvenliği. Bakım firmalarının işini doğru yapıp yapmadığı mutlaka kontrol edilmeli. Muyanelere başladığımız ilk yıl olan 2012'de yüzde 85 oranında facia ile karşılaştık. Bunun yüzde 64'ü asla kullanılmaması gereken, anında kapatılması gereken asansörlerdi. Yüzde 20'ye yakın kısmı ise risk içeren, kullanılabilir ama bir an önce de bakımı yapılması gereken asansörlerdi. Bunların bakımını yapan firmalar var ve bu asansörlerden para almaya devam ediyorlar. Halatları kopmak üzere olduğu halde kullanılan asansörler vardı. Biz denetleyip olumsuzlukları yakalayınca bakım firmaları da şikayetlenmeye başladı, halen de devam ediyorlar."

Şentürk, ikinci muayene sonuçlarının asansörlerin durumunda yüzde 81 oranında iyileşme sağlandığını gösterdiğini söyledi.

"Yeni binalarda bile sıkıntı çıkabiliyor"

Yeni binalarda da çeşitli sıkıntılarla karşılaştıklarını belirten TSE Başkanı Şentürk, "CE" işaretine sahip olduğu halde aşırı yük sensörü olmayan asansörlerle karşılaştıklarını dile getirdi. TSE olarak bilgisayar programlarını buna göre hazırladıklarını anlatan Şentürk, CE işaretinden kaynaklanan bir eksiklik varsa hazırladıkları programın bunu belirlediğini ve bakanlığa rapor ettiğini kaydetti. Şentürk, bakanlığın da üreticiyi denetlediğini ifade etti.

Pendik Belediyesinin bu sıkıntılar üzerine, iskan için başvuru yapan müteahhitlerden asansörlerin tam muayenesini yaptırdığına dair olumlu rapor istediğini belirten Şentürk, "Böylece hem sorunu baştan çözdü, hem de bina sahiplerinin hakkını korumuş oldu. Biz bunu diğer belediyelere de önerdik, belediyelerimizin bu konuda daha hassas davranmaları gerekiyor. Bununla ilgili de bir düzenleme yapılması lazım. Hatta doğalgaz petekleriyle ilgili de. Bu gibi konularda projenin mutlaka imalat sonrasında kontrol edilmesi gerekiyor.Türkiye'de bu hizmeti yapan yüzlerce kuruluş var ama sonuçta tarafsız bir kuruluştan bu istenmeli, aksi çıktığında da dönüp beni dava etmeli ve benden zararını alabilmeli.Türkiye'nin bu sisteme geçmesi gerekiyor" diye konuştu.