152 maden sıkı takiple 6 ayda düzeltilebilir

CAHİT SARAÇOĞLU

Soma'da yaşanan maden faciasının Türkiye genelindeki 152 madenin hemen hepsinde her an olabileceğini dile getiren İş Güvenliği Uzmanı Dr. Adnan Ağır, devletin elindeki müfettişlerinin ve uzman yardımcılarının bu madenlerde kağıt üzerinde yaptığı incelemeleri, ocaklara inerek yapmalarını sağlaması gerektiğini söyledi. Dr. Ağır, bu kapsamda 250'ye yakın maden kökenli müfettiş ve uzmanın en az 6 ay maden ocaklarında görevlendirilmesi ve eksiklikleri tamamlanana kadar ocakta denetimini sürdürmesi gerektiğine işaret etti. Yeni Şafak'a iş güvenliği ve işyeri denetimlerine ilişkin değerlendirmeler yapan Dr. Ağır, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) firmalarının ortakların mutlaka hekim ya da iş güvenlik uzmanı olması gerektiğini belirtti.

MÜFETTİŞ OCAĞA İNERSE SOMA'LAR ÖNLENİR

Soma'daki faciaya da değinen Dr. Ağır, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde 80 civarında maden mühendisi kökenli müfettişin bulunduğunu, ayrıca İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü bünyesinde ise müfettişle aynı yetkiye sahip 170'e yakın uzman yardımcıları bulunduğunu hatırlattı. Türkiye'de toplam 152 madenin olduğunu dile getiren Dr. Ağır, devletin bu madenlere bu müfettiş ve uzman yardımcılarını 6 aylığına görevlendirerek, göndermesini ve 'o madende ne yapılması gerekiyorsa yaptıracaksın' demesi gerektiğini söyledi. Müfettişlerin belli dönemlerde madende yaptığı kontrol ile bunların takibini olamayacağını ifade eden Dr. Ağır, o müfettişlerin denetim esnasında ocağa inmiş olabileceklerine inanmadığını ifade ederek, 'İnseydi kömürün yandığını görürdü' dedi.

İNŞAAT DENETİMİNİN ÖZENİ İŞ DENETİMİNDE YOK

İnşaatlara ilişkin yapı denetim firmalarına getirilen şartların asgarisinin dahi OSGB firmalarına getirilmediğini söyleyen Dr. Ağır, yapı denetim firmalarında ortak yapısında mimar, makine, inşaat ya da elektrik mühendisi zorunlu iken OSGB firmalarında herkesin ortak olduğunu söyledi. Dr. Ağır, 'Yapı denetim firmaları mimar, mühendis istihdamını zorunlu tutarken, OSGB firmalarında hekim, iş güvenliği uzmanı ve sağlık personeli zorunluluğu var, ancak bunlar başka iş de yapabiliyor. Yine yapı denetim firmalarının o ilde ikameti zorunlu iken, OSGB firmalarında böyle bir zorunluluk yok. Yapı denetim firmalarının hukuki ve cezai sorumluluğu varken, OSGB'de her ikisi de yok. Ayrıca bugün bin 700'ü bulan, yakında 3 bine ulaşmasını beklediğim bu OSGB firmaları da hiçbir denetime tabi tutulmuyorlar' tespiti yaptı.

Firmalara 129 yılda bir denetim

İş yeri denetimlerine ilişkin uygulamada da ciddi aksaklıkların olduğunu kaydeden Dr. Ağır, Çalışma Bakanlığı'nın denetim verilerinin bu aksaklığı gözler önüne serdiğini söyledi. Dr. Ağır, '2012 yılında iş sağlığı ve güvenliği alanında 450 müfettiş ile 11 bin 533 denetim yapılmış. Yani bir müfettiş yılda 26 denetim yapmış.

SGK verilerine göre ise ülkemizde bir milyon 495 bin işyeri bulunuyor. Bu durumda bir yılda 11 bin 533 denetim yapılıyorsa, bir firmaya 129 yılda bir denetim sırası geliyor demektir' dedi.

Müfettişler verimli kullanılmıyor

Dr. Ağır, mevcut uygulamadaki aksaklığı düzeltecek önerisini ise şöyle dile getiriyor: '2014 yılında Türkiye'de iş yeri sayımız bir milyon 620 bini buluyor. İş müfettişi sayısı ise yaklaşık 500 kişidir. Bir müfettiş ayda en fazla 10 işyerini denetleyebilir. Bu da yılda 110 işyerini bir müfettişin denetlemesi demektir. 500 müfettiş böyle çalıştırılırsa yılda 55 bin iş yeri denetlenir. Böylece toplam bir milyon 620 bin işyeri denetiminde 29 yılda bir aynı firma denetlenir. Böylece bakanlığın uygulaması ile olması gerektiğini söylediğimiz uygulama arasında 100 yıllık bir fark kapatılmış olacaktır. Bir de ülkemizde firmalarımızın ortalama ömrünün 24 yıl olduğunu düşündüğünüzde bakanlığın denetimle ilgili aksaklığının boyutunun ne kadar büyük olduğu ortaya çıkıyor.'