Resmi İstatistiklerde Veri Gizliliği ve Gizli Veri Güvenliğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 ? (1) Bu Yönetmeliğin amacı, resmî istatistiklerde veri gizliliğine ve
gizli verinin güvenliğinin sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ? (1) Bu Yönetmelik, Resmî İstatistik Programı çerçevesinde üretilen
istatistik çalışmalarındaki gizlilik ve güvenlik uygulamalarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu Yönetmelik, 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Türkiye
İstatistik Kanununun 13 üncü maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Başkanlık: Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığını,
b) Bireysel Veri: Hakkında bilgi toplanan istatistikî birimlerin özellikleri ile
birlikte tanımlandığı veriyi,
c) Doğrudan Tanınma: Bir istatistikî birimin kimliğinin; adı, adresi veya resmen
verilmiş ve genel olarak bilinen bir kimlik numarası ile ortaya çıkarılmasını,
ç) Dolaylı Tanınma: Bir istatistikî birimin kimliğinin, doğrudan tanımlamada yer
almayan diğer özelliklerinden faydalanılarak ortaya çıkarılmasını,
d) Gizli Veri: İstatistikî birimin doğrudan veya dolaylı bir şekilde sahip
olduğu özellikleri ile birlikte tanınabilmesine ve bu şekilde bireysel
bilgilerin açığa çıkarılmasına imkân sağlayan bireysel veya tablo hâlinde saklı
tutulan veriyi,
e) İstatistik Amaçlı Kullanım: İstatistikî birimlerden toplanan verilerin sadece
istatistikî tabloların oluşturulması ve istatistikî analizlerin yapılması için
kullanımını,
f) İstatistikî Birim: Yapılan sayım veya örnekleme çalışmalarına konu olan,
hakkında veri toplanacak gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşları,
g) İş Kayıtları Sistemi: Gayrisafi Millî Hasılaya katkısı bulunan, ülke
sınırları içerisinde tüm ekonomik faaliyetleri gösteren ve idarî kayıtlarda yer
alan tüm işletmeleri ve onlara ilişkin kimlik, tabakalama, demografik, ilişki ve
benzeri değişkenleri içeren sistemi,
ğ) Kanun: 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanununu,
h) Kurum/Kuruluş: Program kapsamında istatistik üreten kurumları/kuruluşları,
ı) Program: Resmî İstatistik Programını,
i) Resmî İstatistik: Kurumda veya Programda yer alan konularda istatistik
üretecek kurum ve kuruluşlar tarafından derlenen verilerin, kitle özelliklerini
ortaya koymak amacıyla işlenmesi ile elde edilen bilgiyi,
j) Veri: Anket veya idarî kayıtlar yoluyla elde edilen nicel ve/veya nitel
istatistikî bilgileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Gizli Veriye İlişkin Hükümler
Gizli verinin istisnaları
MADDE 5 ? (1) Resmî istatistik çalışmaları kapsamında kullanılan;
a) Herkese açık kaynaklardan elde edilen veriler ile iş kayıtları sistemi
kapsamında bulunan istatistikî birimlerin bu nitelikteki unvan, faaliyet ve
adres bilgileri,
b) İstatistikî birimin, bizzat kendisi veya açıkça yetkili kıldığı vekili ya da
yetkili kanuni temsilcisinin yazılı onayı ile açıklanmasına izin verdiği sadece
kendisine ait bireysel veriler,
gizli veri niteliğinde değerlendirilmez.
(2) İdarî kayıtların resmî istatistik üretim sürecine dâhil olması hâlinde, bu
Yönetmelikte belirtilen gizlilik hükümleri, sadece bu kayıtları tutan kurum ve
kuruluşlardan yalnızca istatistik üretmek amacıyla idarî kayıtları alarak
kullanan kurumlar/kuruluşlar için uygulanır.
Tablolaştırılmış veride gizlilik
MADDE 6 ? (1) Bireysel veriler, çeşitli özelliklerine göre gruplandırılmaları
yoluyla tablolaştırılarak kullanıma açılabilir.
(2) Bireysel verilerin toplulaştırılması ile oluşturulan tablonun herhangi bir
hücresindeki bilginin ait olduğu;
a) İstatistikî birim sayısının üçten az olması,
b) İstatistikî birim sayısı üç ve daha fazla olduğu hâlde herhangi bir birime
ait bilginin o hücredeki toplam bilginin yüzde sekseninden, iki birime ait
bilginin o hücredeki toplam bilginin yüzde doksanından fazlasını oluşturması,
durumunda ilgili hücredeki veri gizli kabul edilir.
(3) Gizli verilerin bulunduğu hücre, ancak gizli veriler ortaya çıkmayacak
şekilde başka hücre veya hücrelerle birleştirildikten sonra açıklanabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurumların/Kuruluşların Yükümlülükleri
Gizli verinin korunması
MADDE 7 ? (1) Kurumların/kuruluşların yetkilileri, Programda belirtilen resmî
istatistik çalışmalarının, gizli verilerin açıklanmasına imkân vermeyecek
şekilde yürütülmesini sağlar, bu verilerin istatistikî amaç dışında
kullanılmaması için her türlü önlemi alır ve istatistik üretiminin her
aşamasındaki gizli verinin bulunduğu ortama yetkisiz kimselerin fiziksel veya
elektronik yollarla erişiminin engellenmesi için gerek duyulan güvenlik
sistemlerini belirler ve kullanır.
Görevlilerin tespiti
MADDE 8 ? (1) Gizli verilere yalnızca resmî istatistik üretiminde görev alanlar,
görevlerini yerine getirebilmek için ihtiyaç duydukları ölçüde erişebilir.
(2) Kurumlar/kuruluşlar, sorumlulukları altındaki veri derleme, işleme ve
saklama çalışmalarını kimlerin yürüteceğini belirleyerek bu görevlilerin hangi
ayrıntıdaki veriye ulaşabileceklerini, hangi tarihlerde yetkili olduklarını açık
olarak tanımlar ve istatistik üretim sürecinin her aşamasındaki görev
değişikliklerinin düzenli olarak kaydını tutar.
Gizli/bireysel verinin paylaşım sınırı
MADDE 9 ? (1) Resmî istatistiklerin üretilmesi için veri toplayan ve işleyen
görevliler ile toplanan veriden üretilen istatistikleri saklamakla görevli
personel, gizli/bireysel veri ile gizli/bireysel veriye ulaşılmasını sağlayacak
toplulaştırılmış veriyi istatistik üretim sürecinde görevlendirilenler dışında
hiçbir organ, makam, merci veya kişiye veremezler.
(2) Resmî istatistik üretim ve dağıtım sürecindeki görevlilerin bu yükümlülüğü,
görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
(3) Gizli veriler idarî, adlî ve askerî hiçbir organ, makam, merci veya kişiye
verilemez, istatistik amacı dışında kullanılamaz ve ispat aracı olamaz.
Bireysel verinin bilimsel amaçlı kullandırılması
MADDE 10 ? (1) Kurum tarafından derlenen ve saklanan bireysel veriler, ancak
istatistikî birimlerin doğrudan veya dolaylı olarak tanınmasına yol açacak
bölümleri gizlendikten sonra, münferit birimlere atıfta bulunmayan bilimsel
amaçlı araştırmalarda kullanılması kaydı ve Başkanlığın yazılı izni ile
araştırmacıların kullanımına açılabilir.
(2) Bireysel verileri kullanma hakkını elde edenler, bu hakkı üçüncü şahıslara
devredemezler ve elde ettikleri verileri hiçbir kişi veya kuruluşa veremezler.
Gizliliği sağlama taahhüdü
MADDE 11 ? (1) Resmî istatistiklerin üretim sürecinin her aşamasında
görevlendirilen personele, Kanunda ve bu Yönetmelikte öngörülen gizlilik
ilkelerini içeren bir eğitim verilir. Ayrıca, bu personelden Ek-1'de yer alan
"Gizlilik Taahhüt Belgesi" alınır.
Bilgi taleplerinin karşılanmasıı
MADDE 12 ? (1) Kurumlar/kuruluşlar, resmî istatistik çalışmaları kapsamında veri
derledikleri istatistikî birimlerin, istatistikî verinin gizliliğinin sağlanması
için alınan önlemler ve hakları ile ilgili konularda bilgi taleplerini
karşılamakla yükümlüdür.
İstatistikî birimlerin hakları
MADDE 13 ? (1) İstatistikî birimler, kendilerine ait gizli verinin izinsiz
açıklanması durumunda uğradıkları maddi ve manevi her türlü zararın tazminini
isteyebilir. Bu amaçla açılan davalarda Başkanlık veya diğer kurumlar/kuruluşlar
aleyhine tazminata hükmedilmesi durumunda, bu hususta kusuru olan memur ve diğer
görevlilere genel hükümlere göre rücu edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Veri Gizliliği İhtisas Komisyonu
Veri Gizliliği İhtisas Komisyonu
MADDE 14 ? (1) Başkanlık personeli veya Programda yer alan kurum/kuruluş
personeli ve konuyla ilgili uzmanlar arasından Başkan onayıyla seçilen ve en az
üç kişiden oluşan Veri Gizliliği İhtisas Komisyonu kurulur.
(2) Veri Gizliliği İhtisas Komisyonuna, Başkanın belirleyeceği üye başkanlık
eder.
Veri Gizliliği İhtisas Komisyonunun görevleri
MADDE 15 ? (1) Veri Gizliliği İhtisas Komisyonunun görevleri şunlardır:
a) Veri gizliliği ve güvenliği konularındaki gelişmeleri takip etmek.
b) Veri gizliliği ve güvenliği konularındaki kurumsal stratejileri belirlemek.
c) Resmî istatistik çalışmaları kapsamında hangi verinin gizli veri olduğu
hususunda gerektiğinde görüş oluşturmak.
(2) Komisyonun toplantı ve çalışma sonuçları tutanakla tespit edilir ve
düzenlenen raporlar Başkanlığa sunulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 16 ? (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17 ? (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye İstatistik Kurumunun bağlı
olduğu Bakan yürütür.
Ek-1
GİZLİLİK TAAHHÜT BELGESİ
Görevim nedeniyle edindiğim gizli verileri, görevim sırasında
ve sonrasında yetkililer dışında hiç kimseye açıklamayacağımı, sorumluluğum
altındaki gizli ve bireysel veriye üçüncü şahısların erişmelerine izin
vermeyeceğimi, bu veriyi sadece istatistik üretmek amacıyla kullanacağımı ve bu
çalışmalar sırasında 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Türkiye İstatistik
Kanununda tanımlanan gizlilik ilkesi çerçevesinde hareket edeceğimi taahhüt
eder, bu konuda şahsımdan kaynaklanan ihmal veya kusur sonucu istatistikî
birimlerin uğradıkları zararlar nedeniyle açacakları davalarda hükmedilecek
maddi ve manevi tazminatlar hakkında tarafıma rücu edilmesini kabul ettiğimi ve
hakkımda uygulanacak müeyyidelerin bilgisine sahip olduğumu beyan ederim.
Tarih
Adı Soyadı
İmza