Türk tasarruf sahibi dövizden vazgeçemiyor
Türkiye'de 2003 yılıyla birlikte başlayan ters dolarizasyon (Türk parasına dönüş) eğilimi mayıs-haziran aylarında piyasalarda yaşanan dalgalanmayla birlikte dururken, döviz cinsinden tasarrufların toplam yurt içi tasarruflar içerisindeki payı da ağustos ayıyla birlikte yeniden yükselmeye başladı. Döviz cinsinden tasarrufların payı yüzde 27'ye kadar yükseldi.
ANKA'nın Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu, BDDK, Merkezi Kayıt Kuruluşu gibi kuruluşların verilerinden yaptığı belirlemeye göre ağustosta yurt iti tasarruflar 1.1 milyar YTL artarak 286 milyon YTL'ye yükselirken, yabanı para tasarruflar ise 1.4 milyar YTL'lik artışla 106 milyar YTL'ye kadar çıktı. BU yılın ilk sekiz aylık döneminde de YTL tasarruflar yüzde 7.2, döviz cinsinden tasarruflar ise yüzde 17.5 oranında artış kaydetti. Ocak-ağustos döneminde YTL tasarruflar 19.1 milyar YTL, döviz cinsinden tasarruflar ise 15.8 milyar YTL büyüdü.
Bu gelişme nedeniyle geçen yıl sonunda yüzde 25.3 olan döviz cinsinden tasarrufların toplam tasarruflar içerisindeki payı ağustos sonunda yüzde 27'ye yükselirken, YTL tasarrufların payı ise yüzde 74.7'den yüzde 73'e indi. Yıllarca süren yüksek enflasyon ve Türk Parasının değerindeki istikrarsızlık nedeniyle bireysel ve kurumsal tasarruf sahiplerinin döviz cinsinden önemli ölçüde tasarruf yaptığı Türkiye'de dövizin toplam tasarruflar içerisindeki payı 2003 yılı sonunda yüzde 32.5, YTL'nin payı ise yüzde 67.5 düzeyinde gerçekleşmişti. Dövizin payı 2004 yılında yüzde 29.6'ya kadar inerken, YTL'nin payı da yüzde 70.4'e kadar çıkmıştı.
EN GÖZDE DÖVİZ MEVDUATI
Yastık altında da döviz tutma eğilimi bulunan Türkiye'de, 106 milyon YTL'ye varan döviz tasarruflarının 90.7 milyar YTL ile büyük bölümünü bankalardaki döviz mevduatları meydana getiriyor. İkinci büyük kalemi ise 6.2 milyar YTL ile Hazinenin dış borçlanma için ihraç ettiği ancak döviz cinsinden yüksek getirisi ve uzun vadesi nedeniyle Türkiye'deki tasarruf sahiplerinin de ilgi gösterdiği Eurobondlar oluşturuyor. Katılım bankalarındaki döviz cinsinden cari ve katılma hesaplarının tutarı ise 4.6 milyar YTL düzeyinde seyrediyor. Ayrıca Hazine'nin iç borçlanma amacıyla ihraç ettiği döviz cinsinden iç borçlanma kağıtlarında da 4.6 milyar YTL'lik bir tasarruf bulunuyor.
Döviz tasarruflarının yeniden artmaya başlamasında da döviz mevduatlarıyla, katılım bankalarındaki hesaplarda yaşanan artışlar belirleyici oldu.