Ev alırken cezalı duruma düşmeyin
Banka kredi faizlerinin nispeten düşmesinin de etkisiyle
konut satışlarında hareketli günler yaşanıyor. Ancak, yeterli bilgi sahibi
olamayan alıcı ve satıcılar, gayrimenkulün satışı sonrasında cezalı
tarhiyatlarla karşı karşıya kalabiliyor. Yeni ev sahibi olma heyecanı içerisinde
alıcıların ve ayrıca satıcıların birtakım vergi yükümlülüklerinin olduklarını
hatırlatmakta fayda var. Özellikle kredi kullanılarak alınan taşınmazlarda
tapuda düşük bedel üzerinden işlem yapılması halinde alıcı ve satıcıların cezalı
vergi harç ve gecikme faizi ile karşılaşması muhtemel. Denetim elemanları, tapu
dairesinde gerçek değerinden düşük değere satılan gayrimenkulleri takip ederek
cezalı tarhiyatlar yapıyor.
Ev almak isteyenlerin, geçmiş yıllardaki Emlak Vergisi'nin ödenip ödenmediğini
kontrol etmelerinde yarar var. Emlak Vergisi Kanunu'na göre gayrimenkulün
satıldığı yıl ve geçmiş yıllara ait ödenmemiş vergi borçlarından alıcı ve
satıcılar birlikte sorumlu. Ayrıca alıcılar açısından gayrimenkulün tapuda
kayıtlı değeri, Gelir Vergisi ve harç ödemesi yönünden önemli. Gelir Vergisi
Kanunu hükmü gereği, gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 4 yıl
içerisinde elden çıkarılmaları halinde, satıştan sağlanan kazancın 6 bin YTL
istisna tutarının üzerinde kalan kısmının değer artış kazancı olarak mart ayı
içerisinde beyan edilmesi gerekiyor.
Bu sebeple satın aldıkları gayrimenkulleri 4 yıldan önce satmayı düşünenler
gerçek alış değerini tapuda yazdırmaları satış sonrasında gereksiz yere fazla
vergi ödemelerini önler. Harç ödemesi yönünden ise gerek alıcı gerekse satıcı,
binde 15'er oranında tapu harcı ödüyor. Gayrimenkulün tapu harcına esas
değerinin, Emlak Vergisi'ne esas alınan vergi değerinden az olmaması gerekiyor.
Emlak Vergisi Kanunu'nun 29'uncu ve Harçlar Kanunu'nun 63. maddesine göre
gayrimenkullerin Emlak Vergisi değerinin cari yılda, bir önceki yıl için
belirlenmiş yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması gerekiyor.
Örneğin 2005 yılında Emlak Vergisi'ne esas değeri 40 bin yeni lira olan bir
gayrimenkul, 2006'da ister ocak ayında ister aralık ayında satılsın tapuda satış
değerinin asgari ?40.000,00 x yüzde 4,9 = 41.960,00 YTL' olması gerekiyor.
Ayrıca gayrimenkul alanların ?o yılın sonuna kadar' Emlak Vergisi beyannamesi
vermeleri şart. Alıcı Emlak Vergisi'ni, izleyen yıldan itibaren ödemeye
başlayacak. Satıldığı yılın Emlak Vergisi'ni ise satıcı ödeyecek. Gayrimenkul
alım-satım işemleri sırasında ve sonrasında cezayla karşılaşmamak için Gelir
Vergisi Kanunu'nda, Harçlar Kanunu'nda ve Emlak Vergisi Kanunu'nda yer alan
düzenlemelerin göz önünde bulundurarak işlem yapılması önemli.
Cezalı vergi tarhiyatları ile karşılaşılmaması için gerçek alım satım bedeli
üzerinden işlem yapılması gerekiyor. Gerçek alım satım bedelinin altında işlem
yapılmış ve cezayla muhatap olunmuş ise Vergi Usul Kanunu'ndan faydalanılarak
cezanın yarısından, vergi dairesi ile uzlaşarak cezanın neredeyse tamamından
kurtulmak mümkün.
Ayrıca cezayla muhatap olmadan, Vergi Usul Kanunu'na göre pişmanlıkla beyanda
bulunarak cezalı tarhiyattan ve 5 yıl içerisinde her an incelenme stresi
yaşamaktan kurtulma imkanı var.
zaman