Rusya krizinde üç adımlık yol haritası

AHMET RIFAT ALBUZ

Başbakan Ahmet Davutoğlu, iki gün süren Azerbaycan ziyaretinin ardından Türkiye'ye dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Davutoğlu, Rus uçağının düşürülmesinden Türkmenlere yönelik saldırıya, IŞİD ile mücadeleden Suriye'deki iç savaşa kadar önemli mesajlar verdi.

Rusya'nın Türkiye'ye karşı başlattığı ekonomik yaptırımların her iki ülkeye de zararları olacağını belirten Davutoğlu, birinci önceliklerinin iletişim olduğunu söyledi. Davutoğlu, eğer bir sonuç alınamazsa Türkiye'nin atacağı adımları sıraladı. Son bakanlar kurulu toplantısında ve ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığında gerçekleştirilen toplantılarda konunun ele alındığını, Rusya yaptırımlarına karşı alınacak önlemleri ve Türkiye'nin atacağı adımların üç ana başlıkta topladıklarını söyledi.

ZARARLARIN TELAFİSİ

Telafi edici tedbirler noktasında yaptırımların Türk iş adamlarına muhtemel etkisinin masaya yatırıldığını söyleyen Davutoğlu, "Bu noktada bazı önlemler alınacak" dedi. Başbakan, iş adamlarının zararlarının giderilmesi noktasında devlet desteğinin gündemlerinde olduğunu belirterek, "Kriz derinleştiği takdirde bu adımın detaylarını açıklayacağız" diye konuştu. Bu kapsamda turizmcilere yapılan desteği hatırlatan Başbakan, 30 Kasım'da süresi dolan desteğin tarihini uzattıklarını, benzer adımların diğer sektörlerde de atılabileceğini söyledi.

YAPISAL ÇÖZÜMLER

Yapısal tedbirler noktasında Rusya'nın enerji alanındaki hamlesine dikkati çeken Davutoğlu, bu adımı Türkiye'nin enerji alanında herhangi bir ülkeye bağımlılığının önüne geçilmesi olarak tanımladı. Bu tedbirlerin zaman alıcı tedbirler olduğunu söyleyen Başbakan Davutoğlu, TANAP ve Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı projelerinin altını çizdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı görüşmeye değinen Davutoğlu, her iki projenin de ön görülen tarihten erkene çekilebileceğini ve Hazar Denizi'nden gelen enerjinin paylaşımı noktasında bazı değişikliklerin gerçekleşebileceğini söyledi.

ULUSLARARASI BOYUTU VAR

Davutoğlu, "Bu konularda ayrıca enerji bağlamında alınacak tedbirler var. Tabi bunun uluslararası boyutu var, bunlar uluslararası anlaşmalarla teminat altına alınmış hususlar. Bu konuda atılacak adımların uluslararası sonuçlarını da değerlendiriyoruz. Yani Türkiye her türlü olumsuz etkiye hazırlıklı olmak için tüm çalışmaları sürdürüyor ama şu bilinmeli ki ambargolar yapana da zarar verir, uygulanana da. Ekonomik ambargoların fayda getireceğine inanmıyoruz" diyerek geçmişte İran ve Suriye'ye yapılan ambargoları örnek gösterdi.

CAYDIRICI ADIMLAR

Caydırıcı adımlar noktasında detayları açıklamaktan kaçınan Davutoğlu, Rusya ile iletişimin önemine vurgu yaparak, "Ümit ederiz ki bu adımı atmak zorunda kalmayız" dedi. Aksi taktirde Türkiye'nin farklı noktalarda net kararlar alabileceğini ve bu durumun Rusya'ya muhtemel etkileri olacağını belirtti.

PSİKOLOJİK BOYUTU ARTAN KRİZ

Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya'nın gerilimi tırmandırmaya yönelik adımlar attığını kaydeden Davutoğlu, şunları söyledi:

"Rusya bu adımlarla krizi tırmandırıyor. Bu krizin bir gerçek boyutu var yani olgusal boyutu, bir de psikolojik boyutu var. Psikolojik boyutu gittikçe artan dozda bir krizle karşı karşıyayız. Dolayısıyla öncelikle bu psikolojik kıskaçtan, çıkmazdan bir an önce uzaklaşmak lazım. Rusya'nın bu psikolojik krizden çıkması lazım, her gün yapılan açıklamalarla kriz derinleşiyor. Halbuki olgusal boyuta dönmeli, gerçekleri göz önünde bulundurmalı, bu olayı nasıl rayına oturtacağımızı konuşmamız gerek ama öyle bir durum var ki, görüşmek mümkün olmuyor. Asıl önemli olan Rusya ile ilişkilerde iletişim kanallarının açık tutulması. Samimi duygularla bu krizi aşmamız gerek."