Tohumculuk Kanunu tasarısı kabul edildi
Kanun, tarla bitkileri, bağ-bahçe bitkileri, orman bitki türleri ve diğer bitki türlerinin çoğaltım materyaline ait çeşitlerin ve genetik kaynakların kayıt altına alınması, tohumlukların üretimi, sertifikasyonu, ticareti, piyasa denetimi ve kurumsal yapılarla ilgili düzenlemeleri içeriyor.
Kanunla, ''genetik kaynak'' kavramına açıklık getiriliyor. Genetik kaynak; ''bitki ıslahçıları ve bilim adamlarının ihtiyacı olan genlerin sağlandığı, bitki yapılarında genetik farklılık ve farklı özellikler içeren potansiyel popülasyon, bir ülkede veya bir bölgede doğal olarak bulunan bitkilerin yabani türleri ve bunların geçiş formları, yerel çeşitler, özel amaçlarla geliştirilmiş çeşitler ve bazı önemli karakterlere sahip ıslah materyalleri'' olarak tanımlanıyor.
Bitki çeşitlerinin tescili, üretim izni ve standart tohumluk çeşidiyle genetik kaynaklar, bakanlıkça kayıt altına alınacak. Bakanlık tarafından bitkisel ve tarımsal özellikleri belirlenerek, sadece kayıt altına alınan çeşitlere ait tohumlukların üretimine izin verilecek. Özel üretim alanlarının sınırları içinde, bakanlıkça izin verilmeyen tohumluk veya bitkisel ürün yetiştirilemeyecek.
-AMBALAJLI VE ETİKETLİ OLACAK-
Tohumculuk sektörü teşvik edilecek ve desteklenecek. Buna göre, tohumculuk sektörü, yurtiçinde yatırım yapmak kaydıyla, AB standartlarında ve uluslararası rekabete uygun bir şekilde gelişmesi amacıyla bakanlıkça belirlenecek teşvik ve desteklerden yararlandırılacak.
Yurtiçinde üretilen, tescil edilen ve üretimine izni verilen çeşitlerden, tohumlukların sınıflarına göre yetiştirilen ve üretilen tohumluklar, sertifikasyon işlemine tabi tutulacak.
Tarla ve laboratuvar kontrolleri yapılarak tohumluk standartlarına uygun olarak sertifikalandırılan tohumluklar, usulüne göre ambalajlanarak etiketlenecek.
Yurtiçinde, sadece kayıt altına alınmış çeşitlere ait tohumlukların ticaretine izin verilecek. Bu tohumluklar, bakanlık tarafından belirlenmiş nitelik ve standartlara uygun, sertifikalı veya kütüğe kaydedilmek üzere kabul edilmiş veya standart tohumluk olarak ambalajlı ve etiketli olarak ticarete sunulacak.
-TOHUMLUKLARIN İTHAL VE İHRACI-
Tohumlukların ithal ve ihracı, bakanlığın iznine tabi olacak. İthal edilecek tohumluklarda, yurtiçi standartlara uygun olma şartı aranacak. Tohumlukları yetiştiren, işleyen ve satışa hazırlayan, dağıtan ve satan gerçek ve tüzel kişiler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yetkilendirilecek ve denetlenecek.
Kayıt altına alınan çeşitlerle tavsiye listesinde yer alan çeşitler, bakanlıkça süreli olarak çıkarılacak bültende ilan edilecek. Zarara neden olan kusurlu tohumluğu üreten, satan, dağıtan, ithal eden veya başka şekilde piyasaya süren gerçek ve tüzel kişiler, meydana gelen zararı karşılayacak.
-CEZALAR-
Sertifikasyon işlemine tabi tutulmadan ve analiz raporu alınmadan, uygun şekilde ambalajlanmadan veya etiketlenmeden tohumluk satanlar, dağıtanlar, satışa ve dağıtıma sunanlar veya şahsi ihtiyacından fazlasını ticarete konu olacak kadar elinde bulunduranlara, 10 bin YTL idari para cezası verilecek. Bunun tekrarı halinde, bu kişiler 5 yıl süreyle faaliyetten men edilecek.
Bakanlıktan yetki almadan tohumluk yetiştiren, işleyen, satışa hazırlayan, dağıtan veya satan kişi ve kuruluşlara 10 bin YTL idari para cezası uygulanacak.
Bakanlıkça gerekli izin verilmeden ve kontrolleri yapılmadan tohumlukları ithal ve ihraç edenler, ithal ve ihraçta gerçeğe aykırı bilgi ve belge verenler, 25 bin YTL para cezasına çarptırılacak. Fiilin tekrarı halinde 5 yıl süreyle faaliyetten uzaklaştırılacak.
Tohumluk özel üretim alanları sınırları içinde kurallara uymadan tohumluk veya bitkisel ürün yetiştirenlere, 3 bin YTL idari para cezası verilecek.
-BAKANLIK, YETKİLERİNİ DEVREDEBİLECEK-
İthal edilip ihracat amacıyla üretilen tohumluklarda, kayıt altına alma şartı aranmayacak.
Ticarete konu olmamak, şahsi ihtiyaç miktarıyla sınırlı kalmak kaydıyla çiftçiler arasında yapılacak tohumluk mübadeleleri ile deneme ve denetim amacıyla kullanılan ve miktarı bakanlıkça belirlenecek tohumluklar, kanun hükümlerinden istisna tutulacak.
Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde yetkilerini kısmen veya tamamen birliğe, kamu kurum ve kuruluşlarına, özel hukuk tüzel kişiliklerine, üniversitelere, şartları belirlenmek kaydıyla süreli veya süresiz olarak devredebilecek.
-ALT BİRLİKLER KURULACAK-
Tohumculukla ilgili alt birlikler kurulacak. Alt birlikler, bitki ıslahçıları, tohum sanayicileri ve üreticileri, fide üreticileri, fidan üreticileri, tohum yetiştiricileri, tohum dağıtıcıları, üreticileri ve tohumculukla ilgili diğer konularla uğraşan en az 7 gerçek veya tüzel kişi tarafından faaliyet konularına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olacak.
-TÜRKİYE TOHUMCULAR BİRLİĞİ-
Alt birlikler arasındaki işbirliği ve dayanışmayı sağlamak, tohumculuk sektörünün geliştirilmesi, sektörde faaliyet gösterenler arasında mesleki dayanışmayı gerçekleştirmek amacıyla Türkiye Tohumcular Birliği kurulacak.
Birlik, tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ve tohumculuk politikalarının oluşturulmasına yardımcı olmak üzere bakanlığa önerilerde bulunacak. Kanun hükümleri çerçevesinde orman bitki türlerine ilişkin olarak, genetik kaynakların kaydı, tohumların üretilmesi, sertifikasyonu, ticareti ve piyasa denetimi iş ve işlemleri bir protokol çerçevesinde Çevre ve Orman Bakanlığına devredilecek.
Tohum üreten kamu kuruluşlarının personeline, 3 asgari ücreti aşmamak kaydıyla üretimi teşvik amacıyla prim verilecek.