Büyüme asgari ücrete yansımıyor: Hala 1978 yılındaki düzeyinde

DİSK'e bağlı Birleşik Metal-İş tarafından yapılan araştırma, Türkiye'nin son 28 yılda yaklaşık 3 kat büyüdüğünü, reel asgari ücretin ise büyümeye paralel yükselmediğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, asgari ücretin gerçek değeri 1978 yılındaki düzeyde.

Araştırma, Birleşik Metal-İş Araştırma Dairesi'nin, Türkiye İstatistik Kurumu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine dayanarak endeksleme yöntemi ile yapıldı.

Reel asgari ücret ve Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) büyüme oranları üzerinden yapılan karşılaştırmada, endeks başlangıç yılı 1978 olarak alındı.

Araştırmada, 2006 yılındaki reel asgari ücretin yaklaşık olarak 1978 yılındaki değerinde olduğu belirtilerek, aynı dönemde GSMH ise yüzde 296 oranında artış gösterdiği belirtildi.

Araştırmada, asgari ücretin, uzun yıllar boyunca yüksek ekonomik büyümeye rağmen gerilediği, asgari ücrette yapılan artışların ise kalıcı olmadığı dile getirildi.

Asgari ücrete 12 Eylül darbesi

12 Eylül askeri müdahalesinin yapıldığı 1980 yılının asgari ücret açısından yıkım dönemi olduğu savunulan araştırmada, 1980 yılında önceki yıla göre neredeyse yarı yarıya düşen asgari ücretin, 28 yıl boyunca 1978 yılındaki değerinin altında dolaştığı belirtildi.

''Asgari ücretin tespiti için oluşturulan komisyon 12 Eylül hukukunun anti-demokratik ruhunu yansıtmaktadır'' görüşüne yer verilen değerlendirmede, aileleri ile 13-14 milyon kişiyi ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri ve tartışmalarının yönetmelikle kamuoyundan saklandığı öne sürüldü.

Değerlendirmede, ''Asgari ücret, devlet ve sermaye temsilcilerinin ortak tutumu ile belirlenmektedir. Emek örgütlerinin katılımı komisyon üyelerinin 3'te 1'i ve tek konfederasyonun katılımı ile sınırlandırılmıştır. Göstermelik toplantılarla asgari ücretlinin haklarının gasp edilmesini kabul etmek mümkün değildir. Üretimin temel dinamosu olan asgari ücretlilerin ürettikleri değerden pay alamamaları bu ülkenin ayıbıdır. Saati 1,5 YTL ile çalıştırılan ve açlık sınırının altında yaşamak zorunda bırakılan, asgari ücretliye ürettiği değerden hak ettiği pay verilmelidir'' denildi.

Krizlerden yara aldı

Araştırmaya göre, 1993 ve 1999 yıllarında 1978'deki değerine yaklaşan asgari ücret, 2001 ve 1994 yıllarındaki krizlerden ise ağır yara aldı. Asgari ücret, 2003 yılı sonunda yapılan artışla tekrar 1978 yılındaki düzeyine ulaşabildi.

''1980 yılından sonra 12 Eylül yasalarının emekçilerin hak taleplerinin önünde bir engel olarak dikildiği'' görüşüne yer verilen araştırmada, ''Türkiye, 28 yılda yaklaşık 3 kat büyürken reel asgari ücret yerinde saydı. Türkiye 2007'ye girerken asgari ücretli 1970'li yılları arar oldu. Eğer asgari ücretlinin reel ücretleri Türkiye ekonomisi oranında büyüseydi 2006 yılında net 381 YTL olan asgari ücret, bugün bin 123 YTL olacaktı'' denildi.