Güler: Vatandaşı üşütmeyeceğiz
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, İran'ın doğalgazı kesmesinin vatandaşa yansıtılmayacağını, ancak kesintinin sürmesi halinde ilk olarak kesintili tarife abonelerine gaz verilmeyeceğini belirtti. BOTAŞ Genel Müdür Vekili Saltuk Düzyol ise, Türkiye'nin 2007 doğalgaz tüketim tahmininin 34 milyar metreküp olduğunu ve 42 milyar metreküplük doğalgazın kontrata bağlandığını ifade ederek, arz esnekliği ile İran'ın arz eksikliğinin dengelendiğini kaydetti. Bakan Güler, BOTAŞ Genel Müdür Vekili Saltuk Düzyol ile birlikte, İran'ın dün sabah itibariyle Türkiye'ye verdiği doğalgazı tümüyle kesmesine ilişkin bir basın toplantısı düzenledi. İran'ın aşırı soğuklar ve yatırım gecikmelerinden dolayı sıkıntıları olduğunu ifade eden Güler, bu sıkıntının Türkiye'yi 15-20 gündür etkilediğini ancak aldıkları tedbirlerle bunu sorun haline getirmediklerini ve halka yansıtmadıklarını söyledi. Türkiye'nin büyük enerji projeleri sürdürdüğünü belirten Güler, Şahdeniz doğalgazının üretimine Şubat ayında başlanacağını belirterek, Mavi Akım ve Batı Hattı'ndan da kontratın üzerinde gaz alımı yapıldığını söyledi. Cezayir ve Nijerya'dan da gemilerle LNG sevkıyatının sürdüğünü belirten Güler, ayrıca Egegaz'a getirilmek üzere 7 adet daha 125 milyon metreküp doğalgaz eşdeğeri 75 milyon metreküp LNG kargosu istediklerini bildirdi. Aldıkları tedbirlerden en isabetlisinin de Egegaz'a ait LNG terminali ile hizmet alım sözleşmesi imzalanması olduğunu belirten Güler, Marmara Ereğlisi'ndeki LNG terminalinin de kapasitesini 18'den 22 milyon metreküpe çıkarttıklarını ve Egegaz ile Marmara'daki bu terminalin ihtiyacı karşılayacak durumda olduğunu söyledi. İran'dan doğalgazın zaten 3 senedir eksik geldiğini belirten Güler, günlük 27 milyon metreküp gelmesi gereken gazın 2 milyon metreküpe kadar düşürüldüğünü söyledi. İran Petrol Bakanı Hamaneh ile önceki gün görüştüğünü ve Hamaneh'in aşırı soğuklar ve rafinerilerindeki bakım onarımı gerekçe gösterdiğini belirten Güler, rafinerinin Cumartesi gününe yetiştirilmeye çalışıldığını söyledi. Güler, bu tür sorunların zaman zaman oldabildiğini belirterek, "Halka yansıtmamak için her türlü önlemi almış bulunuyoruz" dedi. Güler daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. Doğalgazdan daha pahalı olan LNG'den kaynaklı ek maliyetin İran'dan alınması ile ilgili bir soru üzerine Bakan Güler, LNG'nin bu yıl önceki senelerde olduğu kadar pahalı olmadığını ve İran'la sürmekte olan tahkim sürecinde bu konunun da görüşüleceğini kaydetti. BOTAŞ Genel Müdür Vekili Düzyol'un 'İran'da muhatap bulamıyoruz' açıklamasının hatırlatılması üzerine ise Güler, kendisinin Bakan Hamaneh ile Başbakan Erdoğan'ın da İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad ile görüştüğünü ancak, doğalgaz şirketleri arasıda problem yaşandığını söyledi. Güler, İran'dan gelen gaz konusunda miktar ve kalite konusunda sürekli sorunlar yaşandığını, amaçlarının bu sorunları bir an önce çözmek olduğunu kaydetti.
Doğalgaz arz sıkıntısı karşısında yeni yatırımların önemli olduğunu da belirten Güler, Ceyhan'da kurulacak bir LNG terminalinin sorunu çözmekte önemli olacağını kaydetti. Güler ayrıca, Karadeniz'de de bir terminal yapılabileceğini ve Silivri'deki doğalgaz deposunun inşaatının bittiğini ancak testlerin uzadığını anlattı. Aliağa'daki terminalin kapasitesinin artırılacağını ve Tuzgölü Yeraltı Deposu ile ilgili çalışmaların da sürdüğünü ifade eden Güler, Mavi Akım'dan gelen gazın günlük 33 milyon metreküpten, 37 milyon metreküpe, Batı Hattı'ndan gelen doğalgazın da 42 milyon metreküpten 47 milyon metreküpe çıktığını bildirdi. Güler ayrıca, kesintinin sürmesi halinde konutlardan değil, ilk olarak kesintili tarife abonelerinin (doğalgazı daha ucuza alan ve sıkıntı halinde gazı ilk olarak kesileceğine dair sözleşme yapılan aboneler) gazının kesileceğini de kaydetti. Güler aldıkları bir diğer önlemin de doğalgazla elektrik üreten santraller yerine termik ve hidrolik santrallere ağırlık vererek, doğalgazın elektrik üretimindeki yükünü azaltmak olduğunu dile getirdi. İran'dan gelen gazla ilgili konunun derinleştiğinin belirtilmesi ve kalıcı çözümün nasıl olacağının sorulması üzerine Güler, "Bu dışa bağımlılığın doğal sonucu. Dışa bağımlılığı mümkün olduğunca azaltmamız gerekiyor. Biz dört senedir bu önlemleri almasaydık. bugün burada da olmayabilirdik, yani o kadar soğuk olurdu" diye konuştu. İran'ın aşırı soğukları "mücbir sebep" göstererek doğalgazı kestiğinin hatırlatılması, ve kontrata göre soğuk havanın mücbir sebep olup olmadığının sorulması üzerine ise Güler, "Soğuk hava mücbir sebep değil. Ama mücbir sebep için sel vesaire olması gerekiyor. Rafineri ve kuyuları su bastığını söylediler. Eğer öyle ise, mücbir sebep olabilir" diye konuştu. İranlı bakanın halkına tasarruf yapmaları konusundaki uyarısının benzerinin Türk halkı için de geçerli olup olmadığının sorulması üzerine Güler, "Tasarruf her konuda olmalı. Suda da, elektrikte de doğalgazda da olmalı" dedi.
Güler ayrıca, doğalgaz ithalatının serbestleşmesinin hem rekabeti artıracağını, hem de doğalgazın daha uygun şartlarla alınabileceğini belirterek, ithalatın serbestleşmesiyle ilgili 1 imza kaldığını ve en kısa szaman da mecliste görüşüleceğini kaydetti. BOTAŞ Genel Müdür Vekili Saltuk Düzyol ise Türkiye'de konutlarda günlük ortalama 40 milyon metreküp, sanayide 33 milyon metreküp ve elektrik üretiminde de 30 milyon metreküp olmak üzere toplam 103 milyon metreküp gaz tüketimi olduğunu, buna karşın 155 milyon metreküp doğalgazın kontrata bağlandığını bildirdi. Bu yıl 34 milyar metreküp tüketim tahmini olduğunu ve 42 milyar metreküpün kontrata bağlandığını bildiren Düzyol, bu şekilde arz esnekliğine sahip olunduğunu da belirterek, İran'ın arz eksiğinin kapatılabildiğini söyledi. Mavi Akım ve Batı Hattı'ndan kontratın üzerinde gaz alımının ilave maliyet getirmesiyle ilgili bir soru üzerine Düzyol, "Kontrat dışındaki miktarlarda indirimli gaz alıyoruz. Yani sıkıntı yok" dedi.
Bakan Güler de İran'ın doğalgaz kesintisinin ek LNG alımı dışında ilave maliyeti olmadığını, bunun da tahkimde görüşüleceğini söyledi.