Yurtdışı Müşavirliklere Atanmak Zorlaştı
Bir çok kamu kurumunun yurt dışında teşkilatı bulunmakta olup, burada görev alacak personelin seçimi seçimi ise "Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurt Dışında Sürekli Görevlendireceği Personel Hakkında Yönetmelik? hükümlerine göre yürütülmekteydi. Ancak söz konusu bu yönetmelik 13/01/2007 tarihinde yürürlükten kaldırılmış, bunun yerine yeni bir yönetmelik yürürlüğe konulmuştur. Yurtdışı teşkilatlarına atanmak isteyen bu önemli yönetmelik değişikliğine ilişkin özel bir dosya hazırladık. Dosyaya ulaşmak için başlığa tıklayınız.
Yurtdışında Sürekli Görevlendirilecek Personel Hakkında Yönetmelik 13.01.2007 tarihli ve 26402 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu Yönetmelikle ?Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurt Dışında Sürekli Görevlendireceği Personel Hakkında Yönetmelik? yürürlükten kaldırılmış ve birçok husus yeniden düzenlenmiştir.
Bu Yönetmeliğin Yabancı dil bilgisi yeterliliği düzenleyen 9'uncu maddesinde; ?Personelin öncelikle görevlendirileceği ülkenin resmî dilini veya İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinden birini bilmesi şarttır. Ancak Arapçanın yaygın olarak konuşulduğu ülkelerde Arapçanın bilinmesi yeterlidir. Yabancı dil bilgisi yeterliliği için Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az seksen puan alınması veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olunması şarttır.
(2) Yurtdışı teşkilatında, şifre, koruma, telsiz gibi yardımcı hizmetlerde çalıştırılacak personelin yabancı dil bilgisi seviyesi, Dışişleri Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde kurumlarınca yapılacak sınavla tespit edilir.?hükmüne yer verilmiştir.
Yine bu Yönetmeliğin Yürürlükten kaldırılacak mevzuatı düzenleyen Geçici 1'inci maddesinde; ?Kurumlar yurtdışında sürekli görevlendirmeye ilişkin yönetmelikleri ile yönergelerini bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde yürürlükten kaldırır.?hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumu Tarım ve Köyişleri Bakanlığı özelinde irdelemek gerekirse; bu Bakanlığa ait Yurt Dışı Teşkilatında Sürekli Görevlendirilecek Tarım Müşavirlerinin Atanmalarının Esas Ve Usullerine Dair Yönetmelik'in Özel Şartları düzenleyen 5'inci maddesinde; ?Yurt dışı teşkilatında sürekli görevlendirilecek Tarım Müşavirlerinin, Türkiye'nin menfaatleri açısından gidilecek ülkeye göre mesleki bilgi bakımından liyakat sahibi olması ve Bakanlıkta en az sürekli 5 yıl hizmet vermiş olması gerekir.
Ancak, Bakanlıkta müsteşar yardımcısı ve daha üst kadroda bulunan personelin, yurt içi veya yurt dışında master, doktora gibi lisansüstü eğitim görmüş olması, ulusal veya uluslar arası yabancı dil sınavlarında yüksek düzeyde başarı sağlamış bulunması ve başka bir kamu kuruluşunun tarımla ilgili bölümünde en az 5 yıl çalışmış olması şartlarını birlikte sağladığı takdirde Bakanlıkta 1 yıl hizmet vermiş olması yeterlidir.?hükmüne Sınavları düzenleyen 6'ncı maddesinde ise; ?Yurt dışı teşkilatına sürekli görevle atanacak Tarım Müşavirleri bu Yönetmelikte belirlenen Yabancı Dil ve Mesleki Ehliyet sınavlarına tabi tutulurlar. Yabancı dil sınavlarında başarılı olamayanlar mesleki ehliyet sınavına giremezler.Yurt dışında yabancı dilde eğitim veren Ziraat veya Veteriner Fakültelerinden mezun olanlar veya yurt dışında bu alanlarda lisansüstü eğitim görenler ile resmi dili Türkçe olan ülkelerde görevlendirilecek memurlar yabancı dil sınavına tabi tutulmazlar. Bakanlıkta, Genel Müdür veya daha üst görevlerde çalışmış olanlar bu görevlerde sürekli bir yıl çalışmış olmaları şartıyla mesleki ehliyet sınavına tabi tutulmazlar.Bu Yönetmelik hükümlerine göre: yabancı dil ve mesleki yeterlilikleri tespit olunup yurt dışı görevlere atanmış, resmi dili Türkçe olan ülkeler hariç ve bu görevlerde en az üç yıl çalışmış Tarım Müşavirleri, müteakip yurt dışı sürekli göreve atanmalarında sınava tabi tutulmazlar. Ancak Bakanlıkça lüzum görüldüğü takdirde mesleki ehliyet sınavı yapılabilir.Yabancı dil ve mesleki ehliyet sınavını kazanıp 3 yıl içinde yurt dışı göreve atanmayanlar yeniden sınava tabi tutulurlar.?hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan bu Yönetmelik'in Yabancı Dil Sınavı ve Değerlendirmeyi düzenleyen 12'nci maddesinde; ?Yabancı dil seviyesinin tespit edilmesinde; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin değişik 2 nci maddesine göre çıkarılan Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviyesinin Tespitine Dair Esaslar çerçevesinde, Yüksek Öğretim Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan veya yapılacak olan sınavlar esas alınır. Bu sınavlarda en az (C) seviyesinde puan alanlar başarılı sayılırlar.?hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümler çerçevesinde; bu Bakanlık özelinde;
1- Bu Bakanlığın çıkarmış olduğu Yurt Dışı Teşkilatında Sürekli Görevlendirilecek Tarım Müşavirlerinin Atanmalarının Esas ve Usullerine Dair Yönetmelik 13 Şubat 2007 tarihinde yürürlükten kaldırılacaktır.
2- Bu Bakanlıkta çalışıp da yurt dışında yabancı dilde eğitim veren Ziraat veya Veteriner Fakültelerinden mezun olanlar veya yurt dışında bu alanlarda lisansüstü eğitim görenler ile resmi dili Türkçe olan ülkelerde görevlendirilecek memurlar yabancı dil sınavına tabi tutulacaklardır. Yani yabancı dil için istisnai durumlar kaldırılmıştır. Yeni yapılan düzenlemeyle yabancı dil bilgisi yeterliliği için Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az seksen puan alınması veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olunması gerekmektedir ve bunun istisnası yoktur.
3- Bu Bakanlığın Teşkilatını düzenleyen 441 sayılı KHK'nın Yurt Dışı Teşkilatını düzenleyen 28'inci maddesinde; ?Bakanlık, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurt Dışı Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname esaslarına uygun olarak, yurt dışı teşkilatı kurmaya yetkilidir. Yurt dışı görev süresi üç yıldır. Gerektiğinde bu süre bakan onayı ile en çok bir yıl uzatılabilir.?hükmüne yer verilmiştir. Ancak, Yurtdışında Sürekli Görevlendirilecek Personel Hakkında Yönetmelik'in Atama esaslarını düzenleyen 16'ncı maddesinde; Yurtdışında sürekli görev süresi en çok üç yıl olduğu ve bu sürenin uzatılamayacağı hükmüne yer verilmiştir. Kanunda yer alan açık hükmün Yönetmelikle kısıtlanmasının doğru olmadığını düşünüyoruz. Burada şöyle bir sorun çıkması ihtimali her zaman mevcuttur. Bakanlık tarım müşavirinin süresinin KHK da yer alan açık hükme istinaden bakan onayıyla uzatırsa ne olacaktır? Çünkü süre uzatmasında yeni bir kararnameye gerek yoktur. Süre uzatımının sadece ilgili bakanlıklara(Dışişleri Bakanlığı ve Başbakanlık) bildirilmesi yeterlidir.
4- Tarım müşaviri kadrolarına atanabilmek için; ziraat mühendisi, veteriner hekim, gıda mühendisi veya su ürünleri mühendisi olmak şarttır. Yurtdışında Sürekli Görevlendirilecek Personel Hakkında Yönetmelik'in Genel şartları düzenleyen 6'ncı maddesinde yer alan; Çalışmakta olduğu kurum bünyesinde en az üç yıl çalışmış veya kendi meslekî alanında doktor unvanını aldıktan sonra en az üç yıl akademik çalışma yapmış olma hükmü gereğince Bakanlıkta hiç çalışmayan ancak, ziraat mühendisi, veteriner hekim, gıda mühendisi veya su ürünleri mühendisi unvanlı öğretim üyeleri de tarım müşaviri olarak atanabilecektir. Bu düzenlemeyle alanında çok iyi olan öğretim üyelerinin de tarım müşaviri olmaları mümkün hale gelmiştir.
5- Bu Yönetmeliğin Sınavların geçerlilik süresini düzen 11'inci maddesinde; ?Yabancı dil yeterlilik belgesi ve meslekî yeterlilik sınavı sonuçları üç yıl geçerlidir.? hükmüne yer verilmiştir. Halbuki 375 sayılı KHK da yapılan sınavların beş yıl süreyle geçerli olduğu, bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyelerinin bir alt düzeye inmiş sayılacağı, yabancı dil seviyeleri (C) düzeyinde olanların yabancı dil tazminatlarının kesileceği hükmüne yer verilmiştir. Dolayısıyla yapılan düzenlemenin bu KHK hükümleri çerçevesinde yeniden düzenlenmesi gerektiğini düşünüyoruz.