Büyük yolsuzluk davaları, "yolsuzluğa özel mahkemelerde" görülecek
TBMM'ye sunulan 'yolsuzlukla etkili mücadele' amaçlı tasarı kapsamında dokuz
ilde yolsuzluk mahkemeleri kurulması için düğmeye basılmış oldu.
Artık, büyük yolsuzluk davaları işlendikleri il-ilçeler yerine, sadece Ankara,
İstanbul, İzmir, Antalya, Diyarbakır, Erzurum, Trabzon, Adana ve Samsun'daki
yolsuzluk mahkemelerinde görülecek. Tasarı, yolsuzlukla suçlananların yargılanabilmesi
için 'izin şartını' da kaldırıyor. Ancak, beklentilerin aksine vali, kaymakam
ve müsteşarlara yine dokunulmazlık zırhı sağlıyor. Bu kişiler, ancak bağlı bulundukları
üst makamları izin verirse yargılanabilecek. Tasarı şu düzenlemeleri getiriyor:
DOKUZ İLE YOLSUZLUK MAHKEMESİ: Çete halinde işlenen yolsuzluklarla asgari ücretin
bin katını aşan yolsuzluk davaları her mahkemede değil, yalnızca dokuz ilde,
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafından belirlenecek ağır ceza
mahkemelerinde görülecek. Bu mahkemelerde birinci sınıf hâkimleri görev yapacak.
Yolsuzluk mahkemelerinin kurulacağı iller şöyle: Adana, Ankara, Antalya, Diyarbakır,
Erzurum, İstanbul, İzmir, Samsun ve Trabzon. Tasarı, DGM'lerde olduğu gibi bu
mahkemelerin yargı çevrelerini de belirledi. Bağlı illerdeki büyük yolsuzluk
davaları özel mahkemelere nakledilecek.
ŞİRKETLERE ÜÇ KAT CEZA: Sadece vatandaşlar değil, tüzel kişiler de (şirket,
holding, birlik, dernek, vakıf vd.) sorumlu olacak. Yolsuzluk, tüzelkişilik
yararına işlenmiş ise, suçu işleyenlere cezanın dışında tüzelkişiliğe de verilen
zararın iki katından üç katına kadar para cezası verilecek.
İTİRAFÇIYA CEZA VERİLMEYECEK: Yolsuzluk suçlarını işleyenler veya bunların fiillerine
iştirak edenlerden, soruşturmaya başlanmadan önce yetkili mercilere başvurup
bilgi vererek suçluların yakalanması ve delillerin ortaya çıkarılması konusunda
yardımda bulunanlara ceza verilmeyecek.
Suç icrasından sonra soruşturma sırasında yetkili mercilere başvurup bilgi vererek
suçluların yakalanmasında yardımda bulunanların cezaları sekizde birden dörtte
bire kadar indirilecek.
İHBARCIYA YÜZDE BİR ÖDÜL: Yolsuzluk suçlarının ortaya çıkarılması, aydınlatılması,
delillerin ele geçirilmesi, faillerinin yakalanması ve kamu zararının giderilmesinde
yardım sağlayanlara, telafi edilen zararın yüzde 1'i kadar ikramiye verilecek.
ZAMANAŞIMIİKİKAT, SAVCILARA SÜPER YETKİ: Yolsuzluk suçlarında dava zamanaşımı
süresi ise iki kat olarak uygulanacak. Savcıların yetkileri ve güvenceleri artırılacak.
Bu suçların soruşturulmasında Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Yasası'nın
gizli izleme, dinleme gibi yöntemleri kullanılacak.
PİŞMAN OLUP ÖDEYENE YÜZDE 50 İNDİRİM: Sanıklar suçla elde ettiği faydayı faiziyle
birlikte soruşturma aşamasında öderse cezasının yarısı, kovuşturma aşamasında
öderse üçte biri indirilecek. Zararı gidereceğini savcıya bildiren kişi hakkındaki
karar ertelenecek. Ertelemeden sonraki bir yılda zararı ödeyenlerin cezalarının
dörtte biri indirilecek.
KANDIRANA HAPİS: Ödeme vaadini yerine getirmeyenlere ise asıl ceza dışında
ayrıca iki yıldan beş yıla kadar ceza verilecek.
DOKUNULMAZLIKTAN VAZGEÇİLDİ: Taslakta, bu suçlarda izin sistemine dayalı Memurların
Yargılanması Hakkındaki Yasa'nın geçerli olmayacağı, savcının herkesi doğrudan
soruşturacağı kabul edilmişti. Ancak tasarıda, bundan geri adım atıldı.
VALİYE-MÜSTEŞARA DOKUNMAK YİNE YASAK: Buna göre; müsteşar, vali ve kaymakamlar
ile özel kanunlarında korunan meslek sahipleri yine, bağlı bulunduğu üst makamdan
izin alınmadan yargılanamayacak.
İÇİŞLERİ'NE BİLDİRİM ZORUNLULUĞU KALKTI: Yolsuzlukla mücadele taslağında asgari ücretin bin katını aşan tüm ihale alım satım işlemlerinin İçişleri Bakanlığı'na bildirilmesi zorunluluğuna, tasarıda yer verilmedi.
radikal