Mortgage'in faydalarını bir yıl sonra göreceğiz
Mortgage ile faizlerin düşeceği, sektöre ve inşaat firmalarına kalite geleceği, gayrimenkul piyasasının gelişeceği görüşünde birleşen uzmanlar, sistemin tam olarak oturmasının da bir yılı bulacağını söyledi
Türkiye'nin uzun süredir gündeminde olan, uzun vadeli dış yatırım çekerek konut finansmanını kolaylaştırmayı amaçlayan Mortgage Yasası bu hafta içinde çıktı. Yasayla birlikte gayrimenkul sektöründe olumlu bir hava esmeye başladı. Faizlerin düşeceği, sektöre ve inşaatcılara kalite geleceği, gayrimenkul piyasasının gelişeceği görüşünde birleşen uzmanlar, sistemin tam olarak oturmasının da bir yılı bulacağını söylüyor. Yabancı yatırımcı çekmek içinde olumlu bir adım olduğu altı çizilen Mortgage ile ilgili görüşlerini aldığımız uzmanlar şunları kaydetti...
Bahadır Teker (İstanbul Mortgage Genel Müdürü): Mortgage uzun vadeli bir proje. Bugünkü faiz koşulları nedeniyle ?Mortgage ölü doğdu' diyenler var. Buna kesinlikle katılmıyorum. Bu konuda zaten 20-30 sene geç kaldık. Daha fazla gecikilmemeliydi. Sistemin doğru çalışması için gereken bütün unsurlar içerisinde var. Daha sonra ihtiyaçlar oluştukça yeni düzenlemeler yapma gereği duyulacaktır, o zaman da zaten yapılır. Bu kanundan önümüzdeki 15-20 sene çok faydalar elde edeceğimize inanıyoruz. İlk olumlu etkilerini bir sene içerisinde, hem kredi faizlerindeki düşmeyle hem de daha uygun ve esnek kredilendirme şekilleriyle göreceğiz. Yabancı kaynakların da bu konuya kanalize edilmesi ile birlikte tüm süreç bir sene içerisinde oturacaktır. Gayrimenkul sektörü 2008 sonuna kadar asgari yüzde 30-40 büyüme gösterecek.
Erdoğan Bayraktar (TOKİ Başkanı) : Sistemle ev sahibi olmak için yüzde 25 peşinat yatırmanız gerekiyor. Biz ise yüzde 13 peşinatla konut satıyoruz. Ayrıca hiç peşinatsız evlerimiz de var. Bu da önümüzdeki dönemde TOKİ'ye olan talebin artacağını gösteriyor. Ayrıca şu anki banka faizlerinden daha düşük kredilendiriyoruz. TOKİ'nin konutları alt gelir grupları için daha cazip. Konuta ihtiyacı olan dar gelirli ve fakir kesimin umudu yine TOKİ olacak. Kanunun alt başlıklarında, teknik detaylarında, uygulamalarda birtakım problemler çıkması muhtemeldir. Bu problemler bir sene içerisinde giderilecektir.
Başak Soner (TURYAP Yönetim Kurulu Üyesi) : Kira, Türk insanının en önemli gider kalemlerinden birini oluşturuyor. Gelişmiş ülkelerdeki gibi 30 yıl vadeyle ev satın almak yerine, 30 yıl boyunca kira ödemek bizde normal kabul ediliyor. Mortgage'ın, ev sahibi olmayı kolaylaştırıp, satışları yüzde 100 artıracağı bir gerçek. Sistemin ülkemize uyarlanması sırasında dikkat edilecek en önemli husus, kredi oranlarının düşük seviyede tutulması. Ayrıca konutların reel rakamlar üzerinden satılabilmesi için konutun değerini belirleyen ekspertiz şirketlerinin ve pazarlama faaliyetini gerçekleştiren emlakçıların rolü son derece önemli.
Yasemin Kaya (İkaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi): Sistem inşaat firmalarının modernleşmesini ve kalitenin yükselmesine neden olacak. İşini iyi yapan firmalar kalacak. Bu sistem gelişmişliğin bir göstergesi. Gelişmiş ülkelerde en fazla verilen krediler konut kredileri. Bizde faizler yüksek olduğu için konut kredileri çok kullanılamadı. Mortgage ile birlikte faizler de düşecek. Konut fiyatları değerini bulacak. Sistemde ilk başlarda problemler olacaktır ama herşey en fazla bir yılda rayına oturacaktır.
Haluk Sur (Forum İstanbul Yönetim Kurulu Üyesi) : Mortgage Türkiye'ye gelen yabancı yatırımları artıracaktır. Rekabet ortamı geliştikçe faizler de düşecek. Bu sistem yurtdışında yıllardır uygulanıyor, biz de onların hatalarından ders alarak sistemi bir an önce geliştiririz. Sektörün 50 milyar dolar konut kredi stoğu barajını geçmesi 5 yılı bulur. Bugün 16 milyar dolarda. Esas 20 sene sonra 300-400 milyar dolarlık bir konut kredi stoğu rakamına ulaşırız. Ayrıca çok büyük yabancı yatırımcılar da Türkiye'ye gelecek. Görüştüğüm bütün büyük yabancı yatırımcılar Türkiye'yi parlayan bir yıldız olarak gördüklerini söylüyorlar. Ayrıca bu büyük yatırımcılar Türkiye'deki dar gelirlilere yönelik yapılacak projelerde de bulunmak istiyorlar. Bu çok önemli bir gelişme.