Estonyalılara tıklamalı, bize mürekkepli seçim

Estonyalılara tıklamalı, bize mürekkepli seçim

Estonya'da 4 Mart'ta yapılacak parlamento seçimlerinde seçmenlere elektronik oy kullanma hakkı tanınacak. Oy kullanmayı kolaylaştıracak elektronik oylama sisteminde, seçmenlerin ev ya da işyerinde oy kullanırken baskı altına alınmasına önlem olarak sandığa gidip oyunu değiştirmesine de olanak tanınıyor. Uygulamanın özellikle vatandaşların, Estonya'nın bir Kuzey Avrupa ülkesi olmasından kaynaklanan kötü hava koşullarından olumsuz etkilenmesine önlem oluşturacağı ifade ediliyor.

940 bin seçmenin bulunduğu Estonya'da, bu akşama (28 Şubat) kadar oylar internet üzerinden kullanılabilecek. Geleneksel yöntemlerle oy kullanma işlemi ise, pazar günü gerçekleşecek.

Estonya seçimlerinde elektronik oy kullanmak isteyen seçmenlerin, elektronik vatandaş kimlik kartlarını bilgisayara okutmalarıgerekiyor. Ülkede elektronik kimlik kartına sahip olmayan hemen kimse kalmamışken bu kartların geçirileceği kart okuyucuların 6 euro'ya satılıyor olması sistemi kurmayı da sorun olmaktan çıkarıyor. Seçmenlerin elektronik kimlik kartlarını okuttuktan sonra oylarını kullanmak için dijital imza kullanmaları gerekiyor.

Estonya'da elektronik bankacılığın gelişmesi ve özellikle vergi iadesi başvurularının yüzde 82 oranında internet üzerine taşınması, Estonyalıların bu oylama sistemine geçişinin güvencesi olarak kabul ediliyor. 2005'teki yerel seçimlerde internet üzerinden oy kullanma oranının yüzde 2 olduğuna dikkat çeken uzmanlar, vergi iadesinde yüzde 82'lik orana beş senede ulaşıldığını da hatırlatıyor. Aynı uzmanlar, seçimin her sene gerçekleşmemesi ve oy kullanmanın zorunlu olmamasının da bu geçişi yavaşlatabileceğine dikkat çekiyor.

TÜRKİYE ELEKTRONİK SEÇİME ÇOK UZAK

E-devlet uygulamalarında münferit adımlar atan Türkiye, bunları entegre etmekte başarısız olduğu gibi seçimlerde teknoloji kullanımında da alkışlanacak bir uygulama sergilemiyor. Elektronik vatandaşlık numaralarının kağıt kimliklere yazılmasıyla yetinilirken, mürekkeple parmak boyama uygulamasının bu yıl da süreceği bildiriliyor.

Cep telefonunun yaygınlığı düşünüldüğünde Türkiye'nin mobil imza ile seçim sistemini entegre etmesi bir olanak olarak ortaya çıkıyor. Turkcell'in dünyada bir ilk olarak başlattığı mobil imzanın, bankacılık alanında yaygınlaşmasının ardından bu alanda da adımlar atılabilir ancak şu anda belirli bir plan yok.

Elektronik kimlik kartlarının gündeme gelmesinin önünde ise maliyet konusu bir engel olarak duruyor. Bankacılık ve sosyal güvenlik sistemleri ile entegre edilerek maliyet bölüştürülmediği takdirde, kart ve okuyucu cihaz maliyeti karşılanarak bu sisteme geçilmesi hayal gibi görünüyor.