Sağlıklı okul kantini için 'sefertası hareketi' başladı
erkan çelebi
VELİLER, 14 milyon 874 bin 496 öğrencinin eğitim gördüğü ilk ve ortaöğretim kurumlarında çocukların kantinlerden sağlıksız beslenmesini önlemek için harekete geçti.
"sefertası hareketi" adı verilen oluşum, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı'nın okul kantinleri yönetmeliği hazırlaması için kamuoyu oluşturmaya çalışıyor. Ancak, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu konuda herhangi bir çalışması bulunmuyor.
ASKERİYE ve emniyet teşkilatı gibi birçok kamu kurum ve kuruluşu, personelinin sağlıksız beslenmesini önlemek için kantinlerinde satılacak gıda maddelerine yönelik özel yönetmelikler hazırlarken, 14 milyon 874 bin 496 öğrencinin eğitim gördüğü ilk ve ortaöğretim kurumlarının kantinleriyle ilgili bir yönetmelik bulunmuyor. Veliler, çocukların kantinlerden sağlıksız beslenmesini önlemek için harekete geçti. "sefertası hareketi" adı verilen bu oluşum, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı'nın okul kantinleri yönetmeliği hazırlaması için kamuoyu oluşturmaya çalışıyor.
ÖĞRENCİLER SAĞLIKSIZ BESLENİYOR: Arkadaşımız Ayşegül Akyarlı Güven'in yaptığı araştırmaya göre, sadece İstanbul'da, 1490 ilköğretim, 696 da lise bulunuyor. Bu okullardaki kantinlerin sayısı da 2 bin 100'e ulaşıyor. Kantin bulunma oranı ilköğretimde yüzde 98.3, liselerde ise yüzde 100. Buna rağmen, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlığı'nın okul kantinleriyle ilgili herhangi bir yönetmeliği yok. Hazırlanması için de herhangi bir çalışma yapılmıyor. Oysa, her yıl birçok okul kantininde satılan yiyecekler yüzünden öğrenciler zehirleniyor, satılan ürünler sağlıksız beslenmelerine neden oluyor. Ayrıca, çocuklarda gözlenen obezite, dişlerde çürük ve gelişme geriliğini bu kantinlerde satılan yiyecek ve içecekler tetikliyor.
SAĞLIKLI GIDA KAMPANYASI: Öğrenci velileri arasında çığ gibi yayılan sefertası hareketi, şimdi "Kantinlerde sağlıklı ve güvenli gıda için hukuki düzenleme istiyoruz" sloganıyla kampanyaya dönüştü. Buna karşın, Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileri ise okul kantinlerine yönelik bir yönetmelik çalışmalarının bulunmadığına dikkat çekiyor. Yetkililer, "Okullarda denetim zaten okul yönetimlerince gerçekleşiyor. Ancak, Sağlık Bakanlığı'nın kararı olmadan belirli besinleri okullara sokmayı yasaklamamız, bazı sektörlere keyfi zarar vermemiz anlamına gelebilir. Özellikle asitli içecek üreticileri için okullar önemli bir pazar oluşturuyor" dediler.
YÖNETİM KARMAŞASI: Okul kantinlerini işletme veya ihale ile kiraya verme yetkisi, okul aile birliklerinde bulunuyor. Kantinlerin denetimi ise okul yöneticilerine bırakılıyor. İşletmesi ihaleyle verilen kantinlerden elde edilen net kira gelirinin yüzde 80'i okul aile birliğine, yüzde 10'u ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne gidiyor. Kalan yüzde 10 ise İl Milli Eğitim Bazı okul yöneticileri öğrencilerin sağlığını koruyabilmek için okulda kantin bulundurmamaktan, parmak iziyle alışveriş yaptırmaya, belirli bir yaşın altındaki öğrencilere kantin alışverişini yasaklamaktan, yemek saatlerinde kantin kapısına kilit vurmaya kadar çeşitli yöntemlere başvurabiliyor.
Hangi okul ne satıyor?
Bilkent: Öğrencilere üç öğün yemek veriyor. Kantin bulunmuyor.
MEF: Kantini okul yönetimi işletiyor. Öğle yemeği saatinde kantin kapalı tutuluyor. 1 ve 4'üncü sınıfların kantinden alışveriş yapmalarına izin verilmiyor.
Özel Yüce: Veliler internetten bilgi sistemine girip, çocuklarının beslenme ve kantin tercihlerini öğrenebiliyor. Dilerse, çocuklarının kantinden yaptığı alışverişlere kota koyabiliyor. Bunu da parmak izi sistemiyle gerçekleştiriyor. Kantinde para kullanmanın yasak olduğu okulda veliler her ay öğrenci hesabına para yatırıyor.
Zühtüpaşa İlköğretim: Okulda sadece yemek veriliyor, kantin bulunmuyor.
İstanbul Koleji: Kantinde markalı gıdalar kullanılıyor. Simit, poğaça gibi ürünler okulun yemekhanesinde yapılıyor. Dışarıdan hazır ürün alınmıyor.
Saint Benoit, Notre Dame de Sion, İtalyan Lisesi: Bu okulların yemekhanesi bulunmuyor. Öğrenciler kantinden yararlanıyor. İtalyan Lisesi, dondurma satmıyor.
Saint Joseph, Üsküdar Amerikan, Robert Koleji: Öğrenciler, yemekhanenin dışında kantinden de yararlanıyor. Satılan ürünlere bir kısıtlama getirilmiyor.
Veliler kantinleri sağlıksız buluyor
İSTANBUL Kantinciler Esnaf Odası'nın İstanbul'da 2 bin veli ile görüşerek yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, velilerin yüzde 40.4'ü okul kantinlerinde satılan gıdaların sağlıklı olmadığını düşünüyor. Velilerin yüzde 84.4'ü, çocuklarının kantinlerde satılan fast food ürünlerini, asitli içecekleri tüketmesini istemiyor. Sefertası hareketi Yürütme Kurulu Başkanı Ümit Sinan Toğçuoğlu okul kantinlerinin, gıda mevzuatı kapsamına alınması gerektiğine dikkat çekerek, "Okul kantinlerinde kolalı, gazlı içeceklerin, yüksek oranda şeker ve yağ, özellikle trans yağ içeren yiyeceklerin satılmasını istemiyoruz" dedi.