Genel Seçim sonrası dört olasılık

Citigroup, önceki gün bir siyasi analiz yayınladı. SONAR tarafından yapılan ve İngilizce yayınlanan analizin başlığı şöyleydi:

Ertuğrul Özkök'ün köşe yazısı

Gazetecilerin çekemediği iki fotoğraf

SİZE bir hafta arayla meydana gelmiş iki fotoğraf karesini anlatacağım. Daha doğrusu çekilememiş iki fotoğrafı.

Geçen hafta İstanbul'da "Feshane"de ilginç bir nikáh töreni vardı.

İçeride resmi nikáhtan sonra dini nikáh da yapıldığı için medya mensupları törene alınmadı.

Dolayısıyla içeride olup bitenler dışarı pek yansımadı.

Oysa içeride geleceğin siyasi şekillenmesi açısından dikkat çekici bir fotoğraf vardı.

Düğün sahibi, Gülhane Parkı işletmeciliğinden başlayıp yükselen bir işadamıydı.

Nikáh şahitleri ise Başbakan Tayyip Erdoğan ve DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar'dı.

* * *

Önceki gün Başbakanlık santralından DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar aranıyor.

Arayan kişi bizzat Başbakan Tayyip Erdoğan'dı.

Ancak o sırada Ağar uçakla İstanbul'dan Ankara'ya dönüyordu. O nedenle temas kurulamadı.

Erdoğan, kendisine geçmiş olsun demek için arayan Ağar'ı geri aramıştı.

Ağar aradığı sırada, Başbakan istirahatta olduğu için temas kurulamamıştı.

Ağar gece saat 23.00 sıralarında Trilye restorandan çıkarken Başbakan'la temas kurabiliyor ve geçmiş olsun dileğini iletiyor.

Bu basit gibi görünen geçmiş olsun telefonu, aslında iki lider arasındaki sıcak elektriğin yansımalarından sadece biri.

Şimdi bu iki fotoğrafı aklınızın bir kenarına koyun ve aşağıda aktaracağım siyasi analizin ışığında yeniden yan yana koyun.

Bakalım nasıl bir Türkiye geleceği göreceksiniz?

* * *

Dünyanın önde gelen gruplarından biri olan Citigroup, önceki gün bir siyasi analiz yayınladı.

Bu raporun çok küçük bir özeti, Hürriyet'in dünkü şehir baskılarında yer aldı.

SONAR tarafından yapılan ve İngilizce yayınlanan analizin başlığı şöyleydi:

"Gelecek seçimler: Anket sonuçları ve onların pazara yansımalarına yakın bir bakış."

Raporu hazırlayanlar, Türkiye'deki kamuoyu anketlerini analiz edip bundan seçim sonrası meydana çıkabilecek tablonun ne olabileceğini ortaya koymuşlar.

Citigroup raporuna göre önümüzdeki seçimden sonra şu ihtimaller ortaya çıkacak:

Yüzde 45 ihtimalle bir AKP-DYP koalisyonu.

Yüzde 25 ihtimalle bir CHP-MHP-DYP koalisyonu.

Yüzde 25 ihtimalle tek başına AKP hükümeti

Yüzde 5 ihtimalle bir AKP-MHP koalisyonu.

Demek ki, seçim sonrası senaryolarında yüzde 50 gibi çok ağırlıklı bir ihtimalle, yukarda anlattığım "çekilememiş iki fotoğrafa" uygun bir senaryo gündeme gelebilecek.

Bu senaryonun "psikolojik altyapısı" da şimdiden hazır.

* * *

Peki Başbakan Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olup olmaması bu senaryoyu etkiler mi?

Yani, AKP'nin alacağı oylar ne olur?

Raporda, bu konuda da farklı senaryoların bulunduğu anlatılıyor.

Ancak orada da en ağırlıklı senaryo şu:

Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olması AKP oylarını fazla etkilemez.

Ya DYP'nin durumu?

Citigroup raporunda, Nisan 2006 ve Şubat 2007 anketlerinin sonuçlarına göre 4 ayrı senaryo yapılmış.

Nisan 2006'da MHP barajı aşamaz görünüyorken, Şubat 2007'de aşıyor.

Bu iki senaryoya, DTP'nin bağımsız olarak seçime girmesi durumunda ortaya çıkacak 2 ayrı senaryo daha eklenmiş.

Bu senaryolarda DYP'nin oyları yüzde 10.9 ile yüzde 11.7 arasında değişiyor.

Bu senaryolara göre AKP en çok 299, en az 229 milletvekili çıkarıyor.

Öteki partilerin çıkaracağı en az ve en çok milletvekili sayısı da şöyle:

CHP: 102-130; DYP: 97-121; MHP: 96-112; Bağımsız DTP: 26-30

Evet, çekilememiş iki fotoğraf, bu ihtimal hesabına tam tamına uyuyor.

* * *

Şimdi gelelim en kritik soruya: Bütün bu senaryolar piyasaları nasıl etkiler.

Raporda bu sorunun cevabı da şöyle veriliyor:

Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olması ve AKP'nin tek başına iktidara gelmesi durumunda:

Kısa dönemde piyasalar pozitif etkilenir, orta ve uzun vadede ise nötr veya negatife dönebilir.

Uzlaşmayla seçilmiş bir kişinin cumhurbaşkanı olması halinde ise piyasaların hem kısa hem de orta ve uzun vadede olumlu etkileneceği belirtiliyor.

AKP'li bir koalisyon durumunda ise Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olması veya olmaması piyasalara yansımıyor, piyasalar her halükárda olumlu etkileniyor.

Ancak AKP'yi dışlayan bir koalisyon durumunda Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı kısa dönemde olumsuz etki yapıyor, orta ve uzun vadede ise bu nötre dönüyor.

AKP'siz bir koalisyon ve uzlaşmayla seçilmiş bir cumhurbaşkanının ise piyasalara olumlu veya olumsuz etkisi olmuyor.

Yani piyasaların olumlu etkilenmesi için mutlaka AKP'li bir hükümet gerekiyor