AKP'liler yeni pakette her olasılığı düşünmüş
Cumhurbaşkanını halkın seçmesini içeren Anayasa değişikliği paketi AKP'ye 'her olasılıkta doğabilecek olumsuzlukları bertaraf etme' fırsatı tanıyor. Paket, 'seçimden sonra oluşacak yeni Meclis, cumhurbaşkanı seçemediği için fesholma ve yeniden seçime gitme' riskine karşı koruma da içeriyor.
Anavatan'ın desteğiyle Meclis'e sunulan Anayasa değişikliği paketi AKP yöneticilerinin değerlendirmelerine göre, 'her durumda avantaj sağlıyor. AKP'lilerin değerlendirmesi şöyle:
Değişiklik gelecek hafta TBMM Genel Kurulu'ndan geçecek ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayına sunulacak. Onaylanırsa, 22 Temmuz'da Köşk seçiminin ilk turu genel seçimle birlikte yapılabilecek.
Sezer, 15 günlük inceleme süresini sonuna kadar kullanıp değişiklikleri geri gönderirse Meclis, mayıs ayı sonunda veto edilen paketi ikinci kez görüşecek ve değişikliklerde direnecek. Bu aşamada Anavatan'ın desteğinin sürüp sürmediği fazla önem taşımayacak. AKP'nin 352 milletvekili Anayasa'nın kabul edilmesi için gerekli asgari 330 oyu karşılıyor. Bu olasılık gerçekleşirse referandum kaçınılmaz olacak.
Anavatan oy verirse 367 yine aşılacak ve takdir yetkisi bir kez daha Sezer'e geçecek. Cumhurbaşkanı paketin kimi maddelerini onaylayıp yürürlüğe girmesini sağlayabilir ve istediği maddeleri de referanduma götürebilir. (Sezer'in paketin milletvekili seçimlerinin dört yılda bir yapılmasını içeren maddesini onaylayabileceği tahmin ediliyor).
Sezer, paketin, Anayasa Mahkemesi'nin 'Meclis'te cumhurbaşkanı seçimlerine başlanabilmesi için 367 milletvekilinin katılımı zorunludur' kararına karşı "TBMM'deki seçimlerin yapılabilmesi için 184 milletvekilinin katılımı yeterlidir" maddesini de onaylayıp, cumhurbaşkanını halkın seçmesine ilişkin hükümlerini halkoyuna sunabilir. Bu durumda yeni parlamentonun feshi olasılığı ortadan kalkar ve yeni Meclis cumhurbaşkanını seçer. Halkoyuyla cumhurbaşkanı seçimi için referandum sonucu beklenir ya da Anayasa değişikliğiyle referandum iptal olur.
Sezer, paketin tümünü onaylarsa hızla halkın cumhurbaşkanını seçmesine ilişkin uygulama yasası çıkarılır, yetişirse ilk tur 22 Temmuz'da yapılır. Ancak Yüksek Seçim Kurulu 'yetiştiremeyiz' derse Türkiye ağustosta da Köşk için sandığa gider.
Sezer, önüne ikinci kez gelen paketin cumhurbaşkanını halkın seçmesine ilişkin hükümlerini referanduma sunabilir. 15 günlük inceleme süresini kullanırsa Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulmasına ilişkin yasa devreye girecek. Bu yasada referandumun, kararın yayımından 120 gün sonraki ilk pazar yapılması gerekecek. Zaman yeterse bu yasa değiştirilip referandumun 22 Temmuz seçimleriyle birlikte yapılması fırsatı doğacak.
8 Haziran'da aday listeleri belli olacak. Listelere giremeyen küskünlerin seçim kararını iptal ettirmesi olasılığı doğabileceğinden Meclis'in toplanması ve vetolu referandum yasasını yeniden çıkarması hakkı kullanılmayacak. Referandum zorunlu olarak eylül sonuna kayacak.
Bu arada 22 Temmuz sonuçları alınmış olacak. AKP seçimde 367'yi aşkın vekil çıkarırsa referandum kararını iptal edecek bir Anayasa değişikliği yapacak. Yeni cumhurbaşkanı seçilecek.
22 Temmuz'da AKP 367 milletvekiline ulaşamazsa, yeni Meclis yine Anayasa'nın 102. maddesi uyarınca fesholacak ve seçimin derhal yenilenmesi gerekecek. Bu aşamada referandum sürecindeki paket devreye girecek. Eğer referandumdan kabul oyu çıkarsa parlamento fesihten kurtulacak, 60 gün içinde de cumhurbaşkanı seçimi için yeniden sandığa gidilecek.