Ankara Büyükşehir gelir gider raporu yayımladı

ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN 2018 YILINDA VE 2019 YILI (I). DÖNEMDE GERÇEKLEŞMİŞ BÜTÇE GİDER VE GELİRLERİ İLE BELEDİYE MALİYESİNE GENEL BAKIŞ

Özeti: Güncel resmi raporlar ve halka açık kaynaklar ışığında, Ankara Büyükşehir Belediyesinin 2018 yılı ve 2019 yılının I. dönem bütçe gerçekleşmeleri ve mali vb. durumlarına ilişkin bilgiler nesnel olarak değerlendirilmeye çalışılmış; Başkent belediyesi olma özelliği taşıyan Ankara Büyükşehir Belediyesinin, mali yapısı hakkında kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Ankara Büyükşehir Belediyesi, Genel Faaliyet Raporu, Bütçe, Bilanço.

I-GİRİŞ

1-Ankara Büyükşehir Belediyesinin (ABB) mevcut durumu/sorunlarının tespiti ve alınması gereken önlemler açısından; belediye gelirlerinin toplanması, giderlerin gerçekleştirilmesi, açıkların finansmanı, belediyenin varlık ve borçları ile diğer yükümlülüklerinin yönetimini kapsayan belediye maliyesinin durumunun iyi bilinmesi ve gelişmelerin yakından izlenmesi özel bir önem taşımaktadır.

Bu bağlamda ABB' since yıllık olarak hazırlanması gereken belediye bütçeleri, faaliyet raporları, kesin hesap cetvelleri ve Sayıştay Başkanlığınca yapılan dış denetimler sonucu düzenlenen denetim raporları ile bundan böyle (İçişleri Bakanlığı yerine) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanması gereken mahalli idareler genel faaliyet raporları; güncel nitelikli, önemli bilgileri içermektedir.

Bu yüzden yazımızda ABB sinin 2018 yılı bütçesinin gelir, gider ve denkleştirmesi ele alınmakta, bütçe rakamlarının değerlendirilmesi yapılmakta; belediye maliyesini ilgilendiren konularda fikir açıklamasında bulunulmadan önce bilinmesi ve el altında tutulması gerektiği düşünülen, önemli/ somut bilgi notlarına dikkat edilmesi amaçlanmaktadır.

Ayrıca günceli yakalayabilmek bağlamında 2019 yılının ilk üç ayındaki gider ve gelir bütçelerindeki gerçekleşmeler de ele alınmakta, önceki yıla ait aynı dönemdeki gerçekleşmelerle karşılaştırılması yapılmaktadır.

II- ABB 2018 YILI BÜTÇESİNDEKİ GERÇEKLEŞMELER ve MALİ DURUM

A)- BÜTÇE GİDERLERİ

a)-Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Giderler

2-ABB'sinin 2016, 2017 ve 2018 yıllarında gerçekleşmiş bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımları; giderlerdeki yıllık değişim oranları ile ABB ülke genelindeki konumunun görülebilmesi bakımından 2017 yılı itibarıyla Ankara Büyükşehir ve (30) büyükşehir belediyesindeki gider türlerinin toplam giderlere göre dağılım oranlarına Tablo 1'de yer verilmiştir.

Tablo 1: ABB' de Yıllar İtibarıyla Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Gerçekleşmiş Bütçe Giderleri (Bin TL)

GİDERİN TÜRÜ	Bütçe Giderleri			Değişim Oranları (%)		2017 Yılı Giderlerinin Top. Giderlere Or. (%)
	2016	2017	2018	2016/2017	2017/2018	Ank. B.B	B. Belediyeleri (Türkiye)
1-Personel Giderleri	296.035	306.256	359.274	3,4	17,3	4,77	7,09
2-SGK Devlet Primi	42.158	41.794	48.421	-01	15,8	0,65	1,12
3- Mal ve Hizmet Alımları	2.257.754	2.330.098	2.005.496	3,2	-13,9	36,33	31,32
4-Faiz Giderleri	174.413	142.102	148.263	-18,5	4,4	2,22	3,17
5-Cari Transferler (Kar amacı gütmeyen kuruluşlara/hane halkına yapılan transferler, gelirlerden ayrılan paylar vb.)	334.287	394.284	542.048	18	37,4	6,15	4,79
6-Sermaye (Yatırım) Giderleri	1.796.900	2.854.152	3.055.169	59	7	44,5	48,20
7-Sermaye Transferleri (Bağlı idarelere/kamu ortaklıklarına vb. yapılanlar)	1.000	23.248	102.518	2324	440	0,36	1,50
8-Borç Verme (Bağlı idarelere/kamu kurum ve kuruluşlarına/kamu ortaklıklarına vb. yapılanlar)	435.070	252.433	353.253	-42	40	3,94	2,80
GİDER TOPLAMI	5.337.619	6.344.372	6.614.445	18,9	4,2	100	100

Not: Küsuratlar yuvarlatılmıştır.

Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı , (2018), Ankara Büyükşehir Belediyesi Sayıştay Denetim Raporu; İçişleri Bakanlığı, (2018) , " 2017 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu" ve Ankara Büyükşehir Belediyesinin "2017 ve 2018 yıllarına ait faaliyet raporları" verilerine dayanılarak hazırlanmıştır.

3-2018 yılı ABB bütçesi giderleri bir önceki yıla göre sadece % 4 artışla (270 milyon TL) gerçekleşmiştir.

2018 yılı toplam giderleri bütçede 8 milyar TL olarak öngörüldüğü için gerçekleşme % 82,6 seviyesinde kalmıştır.

Tahminlerde % 17,4 oranında sapma görülmektedir.

Bütçede umulan gelirlerin sağlanamaması, dolaysıyla gelirlerin giderleri karşılayamaması üzerine özellikle mal ve hizmet alım giderleri ile sermaye giderleri ödemelerinde kısıntıya gidilmiş olduğu görülmektedir.

Giderler içinde en büyük pay (% 46 oranı ile) sermaye giderlerine aittir. 2017 yılında %59 oranında artış gösteren sermaye giderlerinde 2018 yılında yalnızca % 7 oranında artış olmuştur.

Toplam giderler içinde büyüklük yönünden ikinci sırada yer alan mal ve hizmet alım giderlerinde önceki yıla göre %13,9 oranında eksilme oluşmuştur.

2018 yılında belediye bütçe gelirlerindeki daralmaya karşın sermaye transferleri giderlerinde % 440, cari giderlerde ise % 37,4 oranında artış kaydedilmiştir.

148,2 milyon TL faiz ödemesi yapılmıştır.

ABB mal ve hizmet alım giderleri, cari giderler ile borç verme ödemelerinin toplam giderlere oranında, 2017 itibarıyla bu giderlerin 30 büyükşehir belediyesine ait ortalamaların üzerine çıkıldığı anlaşılmaktadır.

b)-Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Giderler

4-ABB sinin fonksiyonel sınıflandırmaya göre gerçekleşen 2018 yılı giderleri Tablo 2'de gösterilmiştir.

Tablo 2: Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Gerçekleşmiş Giderler (Bin TL)

Hizmetin Türü	YILLAR		Top. Giderlere Oranı (%)		Değişim Oranı (%) 2017/2018
	2017	2018	2017	2018
1-Genel Kamu Hizmetleri	1.195.710	1.432.203	18,6	18	20
2-Savunma Hizmetleri	70	54,5	-	-	-
3-Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri	126.162.	126,6	2	1,5	0,4
4-Ekonomik İşler ve Hizmetler	2.290.328	2.610.479	35,7	32,6	14
5-Çevre Koruma Hizmetleri	-		-		-
6-İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri	612.928	832.231	9,5	10,4	35,7
7-Sağlık Hizmetleri	28.266	14,9	-	-	-
8-Dinlenme Kültür ve Din Hizmetleri	1.807.433	1.269.838	28	15,8	-29,7
9-Eğitim Hizmetleri	-		-	-	-
10-Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hiz.	283.472	322.048	4,5	4	13,7
TOPLAM	6.344.372	6.614.445	100	100	4,2

Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı , (2018), Ankara Büyükşehir Belediyesi Sayıştay Denetim Raporu; Ankara Büyükşehir Belediyesinin "2017 ve 2018 yıllarına ait faaliyet raporları" verilerine dayanılarak hazırlanmıştır.

5-Giderlerin fonksiyonel sınıflandırmaya göre ayırımında; giderler içinde en büyük payın (%32,7) oranı ile ekonomik işlere ilişkin hizmetlere ayrıldığı; bunu (%18) oranı ile genel kamu hizmetleri giderleri, (% 15,8) oranı ile de dinlenme ve din hizmetleri giderlerinin izlediği görülmektedir.

Fonksiyonel sınıflandırmaya göre 2018 giderlerini gösterir tabloda ( savunma hizmetleri için yapılmış 54.500 TL tutarındaki küçük bir harcamaya dahi yer verilmiş iken ) çevre koruma hizmetleri ile eğitim hizmetleri için herhangi bir gider rakamına yer verilmediği görülmüştür.

Bununla birlikte eğitim harcamalarının dinlenme kültür ve din hizmetleri kapsamında gösterildiği; Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığınca yıl içinde 1 milyar TL (toplam bütçe giderinin % 16,5 oranında ) harcama yapıldığı anlaşılmıştır.

Eğitim harcamalarının mali tablolarda ayrıca gösterilmemesi, Çevre Koruma Başkanlığınca yapılmış giderlerin tümünün başka hizmet türleri arasında verilmesi anlamlı ve mali tabloların doğruluğu/güvenilirliğini etkileyecek bir durumdur.

B-BÜTÇE GELİRLERİ

6- ABB' sinin 2016, 2017 ve 2018 yıllarında gerçekleşmiş bütçe gelirlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımları; gelirlerdeki yıllık değişim oranları, 2017 itibarıyla Ankara Büyükşehir ve (30) büyükşehir belediyesindeki gelir türlerinin toplam gelirlere göre dağılım oranlarına Tablo 3'de yer verilmiştir.

Tablo 3: ABB Yıllar İtibarıyla Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Gerçekleşmiş Bütçe Gelirleri. (Bin TL )

Gelirin Türü	Bütçe Gelirleri			Değişim Oranları (%)		2017 Yılı Gelirlerinin Top. Gelirlere Or. (%)
	2016	2017	2018	2016/2017	2017/2018	Ank. B.B.	B. Belediyeleri (Türkiye)
1-Vergi Gelirleri (Emlak, mal/ hizmet vergileri; harçlar vb.)	101.566	121.057	92.548	19	-23,5	2	1,43
2-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Mal/hizmet satışı, kira vb.)	104.404	143.559	308.044	37,5	214	2,4	12,16
3- Alınan Bağış ve Yardımlar	29.137	16.794	79.656	-42	474	0,3	0,51
4-Faizler, Paylar ve Cezalar (Kişi ve kurumlardan alınan paylar vb.)	3.737.757	4.686.013	4.961.050	25,4	5	77,3	78,57
5-Sermaye Gelirleri (Taşınır/taşınmaz/menkul kıymet satışı vb.)	1.297.032	1.008.534	363.368	-22	-64	16,7	6,61
6-Alacaklardan Tahsilat	90.878	29.593	239.054	-67	807	0,5	0,72
GELİR TOPLAMI	5.366.542	6.062.147	6.043.723	13	-0,3	100	100

Not: Küsuratlar yuvarlatılmıştır.

Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı , (2018), Ankara Büyükşehir Belediyesi Sayıştay Denetim Raporu; İçişleri Bakanlığı, (2018) , " 2017 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu" ve Ankara Büyükşehir Belediyesinin "2017 ve 2018 yıllarına ait faaliyet raporları" verilerine dayanılarak hazırlanmıştır.

7-2018 yılı bütçe gelirleri 8 milyar TL olarak tahmin edildiği halde gerçekleşme ancak 6 milyar TL civarında olmuştur. Gelir bütçesindeki gerçekleşme oranı % 75,5 dolaylarındadır. Gelir tahminlerindeki sapma oranı çok yüksektir. Buradan bütçe gelir tahminlerinde yeterince gerçekçi/ samimi hareket edilmediği anlaşılmaktadır.

2018 yılında toplam bütçe gelirleri bir önceki yıla göre % 0,3 oranında azalmıştır.

Ankara Büyükşehir Belediyesi 2018 yılı gelir gerçekleşmelerinde kayda değer artışlar; alacaklardan tahsilat, alınan bağış ve yardımlar ile teşebbüs ve mülkiyet gelirleri kalemlerinde görülmektedir.

Faizler, paylar ve cezalardaki artış dahi % 5 civarında kalmıştır.

Sermaye gelirlerinde % 64, vergi gelirlerinde ise %23,5 oranlarında eksilme olmuştur.

Belediye gelir bütçesi içinde en büyük payı; % 82 oranı ile faizler, paylar ve cezalar kalemi almaktadır. İller Bankası aracılığıyla belediyelere gönderilen Merkezi Yönetim Bütçesi gelirlerinden alınan paylar da bu bölüm içinde yer almakta, temel belediye gelirlerini oluşturmaktadır.

Nitekim 2018 yılı gelir bütçesindeki İller Bankası aracılığıyla tahsil edilen merkezi yönetim vergi payları ( 4.191.619.836 TL ) tek başına, ABB' sinin toplam bütçe gelirlerinin % 69,4'üne karşılık gelmektedir.

8- ABB'de son yıllarda yoğun olarak bina/arsa satışları yapıldığı, taşınmaz satışlarının gelir sağlama yolu olarak kabul edildiği, bu bakımdan İller Bankası aracılığıyla dağıtımı yapılan merkezi yönetim vergi payları gelirinden sonra, belediyenin ikinci sırada yer alan en büyük gelir kaynağının bina ve arsa satışlarından sağlanan sermaye gelirleri olduğu anlaşılmıştır.

Arsa ve bina satışından elde edilmiş gelirlerin ve toplam bütçe gelirlerine oranına ilişkin bilgiler Tablo 4'te aşağıda gösterilmiştir.

Tablo: 4 Yıllar İtibarıyla ABB Toplam Gelir Bütçesi ve Sermaye Gelirlerinde Gerçekleşmeler (1000 TL)

Sıra No	Yıllar	Gerçekleşen Bütçe Gelirleri Toplamı	Gerçekleşmiş Sermaye Gelirleri Toplamı	Gelir Bütçesi Toplamına Oranı (%)
1	2015	4.389.394	1.007.160	23
2	2016	5.366.542	1.297.032	24
3	2017	6.062.147	1.008.534	16,7
4	2018	6.043.723	363.368	6

Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı , (2018), Ankara Büyükşehir Belediyesi Sayıştay Denetim Raporu; Ankara Büyükşehir Belediyesinin "2017 ve 2018 yıllarına ait faaliyet raporları" verilerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tablo incelenmesinde anlaşılacağı üzere, 2015-2017 yıllarında her yıl 1 milyar TL tutarında taşınmaz satışı yapılmıştır. Taşınmaz satışlarından elde edilmiş gelirler, gelir bütçesi toplamının %16-24 'üne karşılık gelmektedir.

Bu oranın çok yüksek olduğu bellidir. Zira 2017 yılında büyükşehir belediyelerinde sermaye gelirlerinin toplam gelirlerine oranı ( Türkiye ortalaması) % 6,6 seviyesindedir.

(2019 yılı gelir bütçesi tahminlerinde sermaye gelirlerinin toplam gelirlere oranının daha da yükseltilmiş olduğu görülmektedir. Nitekim 2019 yılı gelir bütçesinde tahmin edilmiş 8,8 milyar TL toplam gelirin 3 milyar TL si (%34) ü, sermaye gelirlerine aittir. 2018 yılı itibarıyla 24,9 milyar TL olarak belirlenmiş olan maddi duran varlıkların 1/8 'inin satışının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.)

C- BÜTÇE DENGESİ

9-2018 yılı bütçesi 570,7 milyon TL net borçlanma ile denkleştirilmiştir. 2017 yılı bütçesinin de 282,2 milyon TL açık verdiği, denkleştirmelerin net borçlanmalarla karşılandığı görülmektedir.

2017 yılında gider bütçesinin % 4,6' sını oluşturan bütçe açığı, 2018 yılında daha da artarak % 8,6 oranına ulaşmıştır.

D-BELEDİYENİN ÖZET BİLANÇOSU VE AÇIKLAMALAR

10-ABB 2018 yılına ait birleşik özet bilançosuna Tablo 5'de yer verilmiştir.

Aktif (varlıklar)		2017	2018	Pasif (kaynaklar)		2017	2018
1	Dönen Varlıklar	7.403.904	8.089.289	3	Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar	3.156.281	4.252.959
10	Hazır değerler	292.740	268.377	30	Kısa vadeli iç mali borçlar	1.308.324	1.925.556
11	Menkul kıymet ve varlıklar	0	0	31	Kısa vadeli dış mali borçlar	0	0
12	Faaliyet alacakları	646.305	688.698	32	Faaliyet borçları	1.370.160	1.567.090
13	Kurum alacakları	2.422.202	2.576.930	33	Emanet yabancı kaynaklar	274.269	531.761
14	Diğer alacaklar	30.084	45.311	34	Alınan avanslar	0	0
15	Stoklar	646.792	669.690	36	Ödenecek diğer yükümlülükler	44.605	63.470
16	Ön ödemeler	16.278	11.063	37	Borç ve gider karşılıkları	3.884	3.884
18	Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları	0	0	38	Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları	148.263	154.423
19	Diğer dönen varlıklar	3.349.499	3.829.217	39	Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar	6.771	6.771
2	Duran Varlıklar	25.312.212	26.615.204	4	Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar	2.187.514	1.663.131
21	Menkul kıymet ve varlıklar	0	0	40	Uzun vadeli iç mali borçlar	1.640.788	1.257.803
22	Faaliyet alacakları	2.475	157.635	41	Uzun vadeli dış mali borçlar	0
23	Kurum alacakları	0	0	43	Diğer borçlar	0
24	Mali duran varlıklar	931.910	1.111.207	44	Alınan avanslar	0
25	Maddi duran varlıklar	23.904.643	24.956.000	47	Borç ve gider karşılıkları	43.920	59.351
26	Maddi olmayan duran varlıklar	0	0	48	Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları	484.720	330.296
28	Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları	0	0	49	Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar	18.085	15.679
29	Diğer duran varlıklar	473.182	390.360	5	Öz Kaynaklar	27.372.321	28.788.402
				50	Net değer	22.774.298	23.769.178
				52	Yeniden değerleme farkları	0
				57	Geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları	3.693.845	3.650.600
				58	Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları	-100.518	-100.518
				59	Dönem faaliyet sonuçları	1.004.695	1.469.142
AKTİF TOPLAMI		32.716.117	34.704.493	PASSİF TOPLAMI 32.716.117			34.704.493

Not: Küsuratlar yuvarlatılmıştır.

Kaynak: T.C. Sayıştay Başkanlığı (2018); "Ankara Büyükşehir Belediyesi 2017 Yılı Sayıştay Denetim Raporu,;

Ankara Büyükşehir Belediyesi 2018 Yılı Kesin Hesap Cetvelleri https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&ContentID=12364

11-Bilanço hakkında özet açıklamalar aşağıda belirtilmiştir.

Varlıklar

12-Belediyenin dönen varlıklar toplamı 8,089 milyar TL dir. Hazır değerler 268,3 milyon TL dir. 688 milyon TL faaliyet alacaklarının 650,6 milyon TL si takipli alacaklardır.

2,576 milyar TL kurumca verilmiş borçlardan alacak vardır.

45,3milyon TL kişilerden tahsili gereken alacak bulunmaktadır.

Bu dönemde indirilemediği için her yıl artarak devreden ( dönen varlıkların % 47, yıl bütçesinin %63' ü büyüklüğünde ) diğer dönen varlıklardan 3,829 milyar TL sı tutarındaki (Sayıştay Denetim Raporlarındaki tespitler arasında da yer alan ) (şüpheli) KDV alacağı dikkat çekmektedir. Bu durum bilançoda gerçek durumun tam olarak görünmesini gölgelemektedir.

Belediyenin maddi duran varlıkları toplamı 24,9 milyar TL dir.

(Belediyenin halen: 5.144 tam, 4.808 hisseli olmak üzere toplam 74.642.499 m2 arsa; 498 bina ve 1.546 işyeri; 2.201 (93'ü hisseli) adet, toplam alanı 16.409.245 m2 büyüklüğünde park, mezarlık şeklinde taşınmaz malları bulunmaktadır.)

Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (KVYK)

13-Belediyenin KVYK toplamı 4,252 milyar TL dir. KVYK larda bir önceki yıla göre %35 oranında artış olmuştur.

Belediyenin toplam 1,925 milyar olan kısa vadeli mali borçları; 181,6 milyon TL banka kredisi ve 1,743 milyon TL kamu idarelerine olan borçlardan oluşmaktadır.

Yıl içerisinde nakit yetersizliği vb. nedenlerle 1,567 milyar TL tutarında ödeme yapılamamıştır.

Emanete alınmış yabancı kaynakların ( depozito, teminat ve paraların ) tutarı 531 milyon TL dir.

Ödenecek diğer yükümlükleri ise 15 milyon TL vergi dairesine, 6 milyon TL SGK' ya, 42,2 milyon TL fon ve kamu idareleri payları olmak üzere toplam 63,4 milyon TL dir.

Kısa vadeli yabancı kaynakların uzun vadeli yabancı kaynaklardan fazla olması dikkat çekici bir durumdur.

Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (UVYK) ve Öz Kaynaklar

14-Belediyenin uzun vadeli mali borçları; 894 milyon TL banka kredileri, 363 milyon TL kamu idarelerine ait olmak üzere toplam1,257 milyar TL dir.

Gelecek yıllara ait gelirlerden 330 milyon TL tahsil edilmiştir.

Dönem olumlu faaliyet sonucu 1,469 milyar TL dir.

UVYK bir önceki döneme göre % 24 oranında azalma olduğu, UVYK yerine KVYK ağırlık verildiği görülmektedir.

III- ABB 2019 YILI BÜTÇESİ I. DÖNEMDEKİ GERÇEKLEŞMELER

A)-Gider Gerçekleşmeleri

15-ABB 2018 ve 2019 yılları gider bütçelerinde ekonomik sınıflandırmaya göre 1. dönemlerde ( Ocak- Mart aylarında) ilk üç ayda gerçekleşmiş bütçe giderleri, 2018/2019 değişim oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo: 6 ABB 2019 Yılı Gider Bütçesinde Ekonomik Sınıflandırmaya Göre I. Dönemde Gerçekleşmiş Bütçe Giderleri (Bin TL)

GİDERİN TÜRÜ	2018			2019			Değ. Oranı (%)
	Yıllık Gerç.	1.Dönem Gerç.	%	Bütçe	1.Dönem Gerç.	%
1-Personel Giderleri	359.274	89.490	25	419.410	105.305	25	17
2-SGK Devlet Primi	48.421	11.837	24,4	84.428	13.220	15,6	11,6
3- Mal ve Hizmet Alımları	2.005.496	775.475	38,6	2.583.069	349.636	13,5	-55
4-Faiz Giderleri	148.263	41.220	27,8	215.004	46.841	21,8	13,6
5-Cari Transferler (Kar amacı gütmeyen kuruluşlara/hane halkına yapılan transferler, gelirlerden ayrılan paylar vb.)	542.048	78.141	14,4	555.470	150.354	27	92,4
6-Sermaye (Yatırım) Giderleri	3.055.169	769.665	25	3.637.413	585.973	16	-23,8
7-Sermaye Transferleri (Bağlı idarelere/kamu ortaklıklarına vb. yapılanlar)	102.518	450	0,4	25.050	95.000	379	21.011
8-Borç Verme (Bağlı idarelere/kamu kurum ve kuruluşlarına/kamu ortaklıklarına vb. yapılanlar)	353.253	101.771	28,8	400.150	150.692	37,6	48
9- Yedek Ödenek	0	0	-	880.004	0	-	-
GİDER TOPLAMI	6.614.445	1.868.051	28,2	8.800.000	1.497.024	17	-19,8

Not: Küsuratlar yuvarlatılmıştır.

16-Tablo incelemesinden de anlaşılacağı üzere 2019 yılının ilk üç aylık döneminde gider bütçesi gerçekleşmelerinde, geçen yılın aynı dönemine göre sermaye transferlerinde % 21011, cari transferlerde %92,4 ve borç vermelerde %48 oranında artış olmuştur.

Bunun yanı sıra karşılaştırmaya temel alınmış dönemde mal ve hizmet alım giderlerinde %55, sermaye giderlerinde %23,8 oranlarında eksilmeler olmuştur.

2019 yılı gider bütçesi gerçekleşmelerinde, toplam olarak, önceki yıla göre yaklaşık %20 oranında eksilme oluşmuştur.

B)-Gelir Gerçekleşmeleri

17-ABB 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin gelir bütçelerinde ekonomik sınıflandırmaya göre 1. dönemlerde ( Ocak- Mart aylarında) gerçekleşmiş bütçe gelirleri, 2018/2019 değişim oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir

Tablo: 7 2019 Yılı Gelir Bütçelerinde Ekonomik Sınıflandırmaya Göre I. Dönemde Gerçekleşmiş Bütçe Gelirleri (Bin TL)

Gelirin Türü	2018			2019			Değ. Oranı (%)
	Yıllık Gerç.	1.Dönem Gerç.	%	Bütçe	I. Dönem Gerç.	%
1-Vergi Gelirleri (Emlak, mal/ hizmet vergileri; harçlar vb.)	92.548	11.826	12,7	241.774	12.184	5	3
2-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri (Mal/hizmet satışı, kira vb.)	308.044	34.123	11	184.654	39.014	21	14,3
3- Alınan Bağış ve Yardımlar	79.656	3.066	3,9	620	683	110	-22
4-Faizler, Paylar ve Cezalar (Kişi ve kurumlardan alınan paylar vb.)	4.961.050	1.032.524	20,8	5.341.137	1.337.615	25	29,5
5-Sermaye Gelirleri (Taşınır/taşınmaz/menkul kıymet satışı vb.)	363.368	123.623	34	2.987.812	83.910	3	-32
6-Alacaklardan Tahsilat	239.054	217.931	91	44.000	9.604	21,8	-95
GELİR TOPLAMI	6.043.723	1.423.126	23,5	8.800.000	1.483.011	16,8	4,2

18-Tablonun incelenmesi sırasında da görüleceği üzere 2019 yılının ilk üç aylık döneminde gelir bütçesi gerçekleşmelerinde; geçen yılın aynı dönemine göre alacaklardan tahsilatlarda % 95, sermaye gelirlerinde %32, alınan bağış ve yardımlarda %22 oranlarında eksilme olmuştur. 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri nedeniyle alacaklardan tahsilat, bağış yardım gelirleri tahsilatlarının yavaşlatıldığı tahmin edilmektedir.

Sermaye gelirlerinde ilk üç aydaki gerçekleşme sadece %3 seviyesinde olup, bir önceki yıl gerçekleşmesi olan %34'ün çok altındadır. Sermaye gelirlerindeki gerçekleşmelerden yaklaşık 3 milyar TL olarak öngörülmüş hedefe ulaşılmasının olanaksız olduğu görülmektedir.

Bu yüzden 2019 yılı gelir/gider bütçesi hesaplarının rasyonel/gerçekçi yapılabilmesi için bu durumun göz ardı edilmemesinde yarar vardır.

2019 yılı gelir bütçesi gerçekleşmeleri toplam olarak % 16,8 seviyesinde kalmıştır. 2019 yılı I. dönem gelir gerçekleşmeleri ise %23,5 seviyesindedir. 2019 yılında toplam gelirleri bir önceki yıla göre % 4,2 oranında artmıştır.

19- 2018 yılı Ocak-Mart döneminde 445 milyon TL açık veren bütçe; 2019 Ocak- Mart döneminde ise 14 milyon TL açık vermiştir.