İftarı kazıkla açtık

Geçtiğimiz yıllarda Ramazan'da talep artışıyla birlikte bakliyata ortalama yüzde 30-40 zam yapan fırsatçıların, bu yıl kuraklığı da bahane ederek son bir ayda yaptıkları zamlar yüzde 100'ü buldu.

Her yıl Ramazan ayı geldiğinde harekete geçen fırsatçılar, bakliyat ürünlerinin fiyatlarına ortalama yüzde 30-40 arasında zam yapıyordu. Bu yıl ise Ramazan'ın yanı sıra kuraklık da zamlar için bahane oldu. Sektör yetkilileri, ürünlerde yaşanan rekolte kayıplarının fiyatlara yansımasının erken olduğunu savunurken, son bir ay içinde bakliyat ürünlerine yapılan zamlar yüzde 100'ü buldu. Etiketleri gören vatandaşlar ise, ?Artık, iftarı zamlarla açıyoruz? yorumunu yaptı. Son bir ay içinde en büyük zam, bu sene en fazla rekolte kaybı yaşanan yeşil mercimekte görüldü. Bir ay önce 1 YTL olan yeşil mercimeğin toptan fiyatı yüzde 100 artarak bugün 2 YTL'ye çıktı.

PİRİNÇ VE KURU FASULYE 5 YTL

Son bir ay içinde barbunya fiyatı yüzde 60, kırmızı mercimek fiyatı yüzde 55, nohut fiyatı yüzde 29, kuru fasulye fiyatı ise yüzde 22 zam gördü. Toptancıda kilosu 2.20'ye çıkan kuru fasulye fiyatı, perakende de ise 3.70-4.90 YTL arasında satılıyor. Pirinç fiyatının ise son bir ay içinde değişmediği gözlendi. Osmaniye pirincinin piyasaya çıkması zamları frenlerken, toptan piyasada 1.40 YTL olan baldo pirinç, marketlerde 2.80 ile 5.40 YTL arasında satılıyor. Reis Tarımsal Ürünler Başkanı Mehmet Reis, bu yıl bakliyat ürünlerinde büyük oranda üretim kayıpları yaşandığını, bunun da fırsatçıların ekmeğine yağ sürdüğünü vurguladı. Rekoltede en büyük kaybın yüzde 80 ile yeşil mercimekte meydana geldiğini ifade eden Reis, şunları söyledi: ?Geçen yıl 25 bin ton olan üretim, bu yıl 5 bin tona düştü. Kuru fasulye rekoltesi de yüzde 75 azaldı. Kırmızı mercimekte yüze 30, pirinçte ise yüzde 10 rekotle kaybı var. Kuraklığa ve reklote kayıplarına dikkat çektik. Ancak hiç bir önlem alınmadı ve bugünlere gelindi.?

VATANDAŞ PROTESTO ETSİN

Zamlara dikkat çeken Reis, şöyle devam etti: ?Yüzde 10 kâr marjıyla çalışan firmalar da var yüzde 50 ile çalışanlarda. Fiyatlar arasında uçurum var? dedi. Vatandaşlara, Ramazan ayında fiyatları takip etmelerini ve toplu ürün almamalarını da öneren Mehmet Reis, ?Vatandaş fiyatları izlesin ve zam yapanları protesto ederek, ürünlerini almasın. Ayrıca, piyasada yeterli oranda mal var, tüketiciler ihtiyaçları kadar ürün alsın. Böylece fırsatçıların oyunu bozulmuş olur.?

ZAM YAPMAMAK İÇİN BAKLİYAT İTHAL EDECEĞİZ

Emin Catering Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bozdağ, yapılan zamların üreticiden kaynaklanmadığını, tarla ile tüketici arasındaki zincirden kaynakladığını vurguladı. Bozdağ, ?Üreticide yüzde 5 zam yapıldı. Ama ürün sofraya gelinceye kadar fiyatı yüz 100 arttı? dedi. Toplu yemek sektöründe maliyetin yüzde 27'sinin tarımsal ürünlerin oluşturduğunu belirten Bozdağ, ?Tarımsal ürün fiyatının yüzde 100 artması, bizim maliyetimize yüzde 13 olarak yansıdı. Şu anda zarar ediyoruz ama bu maliyeti fiyata yansıtmadık? diye konuştu. Tabildot fiyatına zam yapmamak için, çözümü bakliyat ithal etmede bulduklarını anlatan Bozdağ, şöyle devam etti: ?Romanya ve Polanya'da araştırma yapıyoruz. Kuru fasilye ve mercimek ithal edeceğiz. Bu zamların faturası ise üretici ve tüketciye çıkıyor. İthalat artarsa, üreticinin malı tarlada çürüyecek.?

MAL ELDE TUTULUYOR

Tarım Ürünüleri Hububat Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER) Başkanı Mehmet Tevfik Dinçer de, bu yıl rekolte kayıplarının fiyatların yükselmesinde etkili olduğunu vurguladı. Dinçer, ?Bu sene bakliyatta rekote az olunca, ürün bazı kesimler tarafından elde tutuluyor. Ramazan nedeniyle talep arttı. Buna karşın piyasaya arz edilen ürünün az olması sonucu fiyatlar da yükseliyor? dedi.

Gülendam POLAT/ İSTANBUL