Rüşvetin şifresi ?mama' ya da ?çıkma'
Önce masaj sonra ?mama'
Botaş'ta, toplam değeri 1 milyar doları bulan ihalelere fesat karıştırdığı öne sürülen bürokratların evinde 110 bin YTL'lik otel, yemek ve masaj faturası bulundu. Takibe takılan telefon görüşmelerinde, rüşvetin şifresi ?mama' ya da ?çıkma'
Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişlerinin, BOTAŞ'ta toplam 1 milyar dolarlık üç ihaleye fesat karıştırıldığına yönelik raporu üzerine başlatılan ?Mavi Hat Operasyonu? çok yönlü olarak sürdürülüyor. Operasyonun odağında Şahdeniz Boru Hattı, Hanak-Samsun-Çorum Kompresör İhalesi ve Tuzgölü Doğalgaz Yeraltı Depo İhalesi yer alıyor. BOTAŞ'ın diğer ihaleleri de Enerji Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişleri tarafından inceleniyor.
AYNI İSİM KOORDİNATÖR
Soruşturma, bir önceki enerji operasyonu kapsamında da tutuklanan ve 1.5 ay sonra tahliye olan işadamı İbrahim S.'nin üzerinde yoğunlaştı. Tam 3 ay boyunca dinlenen ve dökümü 100 sayfayı aşan telefon konuşmalarından, İbrahim S.'nin ihaleye katılan şirketlerle, gözaltındaki BOTAŞ bürokratları arasında koordinasyon sağladığı, ihaleleri şirketinin veya yakın olduğu diğer şirketlerin kazanması doğrultusunda hareket ettiği, bazı ihalelerin ilan sürelerini ve yerlerini değiştirttiği ya da ertelettiği anlaşıldı.
Rüşvet çarkını da ortaya çıkartan polis, ihaleye katılan firmaların, bazı bürokratlara para gönderdiğini, rüşvetin ikili konuşmalarda ?çakma' ve ?mama' olarak şifrelendiğini belirledi. Bazı bürokratların evinde İstanbul'da 5 yıldızlı iki adet otele ait 110 bin YTL'lik konaklama, yemek ve masaj salonu faturaları bulundu.
POLİSİN HIZLI YÜKSELİŞİ
Zanlılardan Rıza Ç.'nin polis olarak başladığı meslek hayatında, BOTAŞ'ın Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yardımcısı olması ise günün konusu oldu. Rıza Ç.'nin 1985'te Polis Akademisi'ne girdiği, 1989'da mezun olduktan sonra komiser olarak göreve başladığı belirlendi. Aynı yıl polislikten ayrılan Rıza Ç.'nin ilk durağı Maliye Bakanlığı Mali Planlama Koordinasyon Daire Başkanlığı oldu. Bu görevinden sonra, çok kısa bir süre Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın Özel Kalem Müdürlüğü görevini üstlenen, ardından ABD'de görevli olarak kalan Rıza Ç., 2003 yılında ise BOTAŞ'a Genel Müdür Yardımcısı oldu.
SABAH-AKŞAM SAĞLIK KONTROLÜ
?Mavi Hat Operasyonu? kapsamında 8'i bürokrat, 24'ü müteahhit 32 kişi gözaltında. Bürokratlar arasında Enerji Bakanlığı eski Müsteşar Yardımcısı Bekir A., BotaŞ Genel Müdür Yardımcısı Rıza Ç., BOTAŞ İnşaat Daire Başkanı Ömer K. da var. İhaleye fesat karıştırma, rüşvet ve tehdit suçlarından sorgulanan zanlılar, günde iki kez Adli Tıp Kurumu'nda sağlık kontrolünden geçiriliyor. Zanlılar için Emniyet'e şimdiye kadar 11 avukat geldi.
FESAT KARIŞAN ÜÇ İHALE
Operasyona konu olan ve fesat karıştırıldığı düşünülen üç ihale şunlar:
Şahdenİz Projesİ: Hazar Denizi'nden çıkarılacak Azeri Doğalgazı'nın Gürcistan üzerinden Türkiye'ye taşınması için yapılacak boru hattı. İhaleyi Borusan Mannesmann-Ümran Konsorsiyumu kazanmıştı.
HANAK Kompresör İstasyonu: Şahdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi kapsamında Ardahan (Hanak) Kompresör istasyonu ve Türkgözü ölçüm merkezinin yapım ihalesi.
Tuz Gölü yeraltI doĞalgaz deposu: Rusya'dan yazın alınan doğalgazın Tuz Gölü'nün altındaki mağaralarda depolanması amaçlanıyor. Proje kapsamında yapılan ?Tatlı Su Temini ve Tuzlu Su Deşarjı? ihalesine 10 konsorsiyum teklif vermiş, ancak ihale geçen mayısta iptal edilmişti.
Ufuk TÜRKYILMAZ / ANKARA