Ekmeğimizi çalıyorlar
İstanbul'da ekmek fiyatında tam bir karmaşa yaşanıyor. Fırıncılar, serbest bırakılan gramaj ve fiyat üzerinde oynayarak vatandaşı aldatırken, sektör yetkilileri, piyasanın düzene girmesi için gramajın yeniden sabitlenmesini istiyor.
Gıda Kodeksi'ne göre 50'şer gramlık artışlarlara göre sabitlenen ancak fiyatı serbest bırakılan halkın temel gıda maddesi ekmek üzerinde büyük bir oyun oynanıyor. Fiyatların serbest bırakılması ile fırıncılar gramaj ve fiyat üzerinde dilediği gibi oynarken, fatura ise vatandaşa çıkıyor.
YETERLİ DENETİM YOK
Ankaralı fırıncıların fiyat artışıyla gündeme gelen ekmekte zam tartışması giderek büyüyor. Ankaralı fırıncılar un fiyatlarındaki artışı ileri sürerek, ekmek fiyatını yüzde 20 artırken, İstanbul'da da ekmek fiyatları üzerinde tam bir karmaşa yaşanıyor. 2003 yılından itibaren Türk Gıda Kodeksi'ne göre ekmeğin gramjı, 50 gramden başlayarak, 50'şer gram artırmak suretiyle tespit ediliyor. Ekmek gramajı 50, 100, 150, 20, 250 gibi gidiyor. Bu uygulama ile bazı fırıncılar gramaj ve fiyat üzerinde dilediği gibi oynayarak, tüketicileri aldatmaya başladılar. Örneğin, 200 gramlık ekmeği 30 kuruşa satan bir fırıncı bir süre sonra gramaj 160'a indiriyor. Denetim yapıldığında ise ?Ben Gıda Kodeksi'ne göre 150 gram satıyorum, hatta 10 gramda fazla veriyorum? diyor. Yani Gıda Kodeksi'ne sığınıyor. Sektör yetkilileri de fırıncılar arasında keyfi fiyat ve gramaj uygulamalarına dikkat çekerek, sektöre bir düzenin getirilmesini istiyorlar. Ekmek Sanayi İşverenler Sendikası Başkanı Muharrem Keçeli, fırıncılar arasında büyük bir rekabet yaşandığını bu durumun tüketiciyi aldatıcı sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti. Ekmek gramajının serbest bırakılmasının piyasayı bozduğunu ileri süren Keçeli, ?Örneğin, 200 gram ekmeği 30 kuruşa satan esnaf, daha sonra gramajı 150 grama indiriyor. Ancak, bunun ardından fiyatı düşüren de var, aynı fiyatı uygulayan da var. Bu konuda ise bir denetim yok? dedi.
GRAMAJ SABİT OLSUN
Keçeli, ekmekte yine eski uygulamaya dönülerek, gramajın sabitlenmesi gerektiğini belirterek, ?Ekmek yeniden 250 gram olmalı. Böylece vatandaş, kaç grama kaç para verdiğini bilir? diye konuştu. İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer de, oda olarak ekmeğin kilosunu 2 YTL olarak belirlediklerini ancak, piyasada bu fiyatın üzerinde ekmek satıldığını vurguladı. Özer, sektörde tam bir başıbozuklukve denetimsizliğin olduğunu ifade etti. Özer, Tarım Bakanlığı tarafından ?ekmek gramajının sabitlenmesine? yönelik hazırlanan tasarının bir an önce çıkarılması gerektiğini de sözlerine ekledi. İstanbul Bulgurlu'dan gazetemizi arayan okurumuz Hamdi Karasu ise ekmeğin fiyatı ve gramajında yaşanan karmaşadan yakınarak, ?Bakkaldan 400 gram diye ekmek aldım ve 75 kuruş ödedim. Tarttığımda 360 gram çıktı. 200 gram diye aldığım ekmek de 190 gram çıktı. Bu insafsızlık? dedi.
EKMEKTEKi ARTIŞI UNA BAĞLAMAK YANLIŞ
Un Sanayicileri Federasyonu Başkanı Erhan Özmen, Ankaralı fırıncıların, ekmek fiyatına yaptıkları yüzde 20 zammı un fiyatına bağlamasının doğru olmadığını söyledi. Son bir yılda buğdaya yüzde 20, un fiyatına ise yüzde 21 zam geldiğini belirten Özmen, ?Ekmek içinde unun maliyeti yüzde 30 civarında. Un fiyatı ise bir yılda yüzde 21 arttı. Bunları dikkate aldığımızda, undan dolayı ekmeğe yüzde 7 oranında bir zam yapılması lazım. Yani unun maliyeti bu kadar? dedi. ?Undaki artışdan dolayı, ekmek zammı yapılıyor' demenin yanlış olduğunu ifade eden Özmen, ?Bizim rakamlarımız ortada, buna itirazı olan varsa, gelsin tartışalım? şeklinde konuştu.
TÜKETİCİ, ZAMMIN İPTALİ iÇİN MAHKEMEYE BAŞVURDU
Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF), Ankara'da ekmek zammının iptali için, Ankara 5. İdare Mahkemesi Başkanlığı'na başvurdu. TÜDEF Genel Başkanı Ali Çetin, ?Bu süreç, pazartesi günü Ankara Valiliği'ne zammın geri alınması amaçlı müracaatımız ile devam edecektir? dedi. Çetin, Ankara Fırıncılar Odası yetkililerinin zammın gerekçesini önce yükselen un fiyatlarına bağladıklarını ancak daha sonra kamuoyundan gelen tepkiler üzerine işçilerin yüzde 100'e varan ücret artışları nedeniyle zam yaptıklarını belirttiklerini kaydetti. Çetin, zammı protesto etmek için tüketicileri, bugün başlayacak ve 2 gün sürecek ekmek boykotuna katılmaya çağırdı. Türkiye Ziraatçılar Derneği de, Ankara'da ekmek zammının iptali, dava sonuçlanıncaya kadar yürütmesinin durdurulması için, 7 Kasım'da Ankara 14. İdare Mahkemesi Başkanlığı'na başvurmuştu. Öte yandan, Tarım Bakanı Mehdi Eker de ekmek zammı için gerçekçi bir gerekçe olmadığını belirterek, bu konuda incel eme başlatmıştı.
Gülendam POLAT / İSTANBUL