Hakim ve savcı adayları, 'mülakat' ile seçilecek
TBMM Adalet Komisyonunda, hakim ve savcı atamalarının yasal dayanağa kavuşturulmasını amaçlayan kanun teklifi, 9 saat süren görüşmelerin ardından kabul edildi.
Hakimler ve Savcılar Kanununda değişiklik yapılmasını öngören kanun teklifinin görüşmeleri, çok sayıda milletvekilinin katılması nedeniyle KİT Komisyonu salonunda yapıldı.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle, yönetmelikle yapılan hakim ve savcı alımlarını yasal bir düzenlemeye kavuşturmayı amaçlayan teklife göre, idari yargıda hakim olmak isteyen ve hukuk fakültesi dışındaki fakültelerden mezun olanların oranı, kabul edilecek aday sayısının yüzde 10'u ile sınırlandırılıyor.
Avukatlık mesleğinde 5 yıl fiilen çalışıp 35 yaşını doldurmamış olanlar da ÖSYM'nin yapacağı yazılı sınav ve Adalet Bakanlığının yapacağı mülakatla hakimlik ve savcılık mesleğine kabul edilebilecekler.
ÖSYM'nin yapacağı yazılı sınavda 100 tam puan üzerinden en az 70 puan alma şartı aranacak. Mülakat sınavına ise en yüksek puan alandan başlanarak, ilan edilen boş kadronun yüzde 50 fazlası çağrılacak.
Mülakat Kurulu, Adalet Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği müsteşar yardımcısı başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı, Ceza İşleri, Hukuk İşleri ve Personel Genel Müdürleri ile Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunun her sınav için kendi üyeleri arasından belirleyeceği iki üye olmak üzere 7 üyeden oluşacak.
Mülakatta, muhakeme gücü, bir konuyu kavrayıp özetleme ve ifade etme, genel davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu ve liyakat, dış görünüşü itibarıyla yadırganacak bir halinin bulunup bulunmadığı gibi kriterler esas alınacak.
Bu kriterlere CHP ve AK Parti milletvekillerinin ortak önergesiyle ''yetenek, kültür ve çağdaş yaşam anlayışı'' kriteri de eklendi. Kriterlerin her biri 20 puan üzerinden değerlendirilecek.
Sınava katılanların yazılı sınav ve mülakat puanlarının aritmetik ortalaması tespit edildikten sonra, en yüksek puan alandan başlamak üzere nihai başarı listesi hazırlanacak.
Teklif, meslekten çıkarma ile ilgili cezaları da başta Türk Ceza Kanunu olmak üzere, diğer kanunlarla uyumlu hale getiriyor. Meslekten çıkarma, ''Bir daha mesleğe alınmamak üzere göreve son verilmesi'' şeklinde tanımlanıyor. Hakim ve savcılara, hükümlülüğü gerektiren suç, mesleğin şeref ve onurunu bozan veya mesleğe olan genel saygı ve güveni gideren nitelikte görülürse, ''Daha alt derecede bir disiplin cezası öngörülmemiş olmak kaydıyla'' meslekten çıkarma cezası verilebilecek.
GÖRÜŞMELER
CHP Milletvekilleri söz alarak kanun teklifini eleştirdiler. Manisa Milletvekili Şahin Mengü, mülakat kriterleri arasında yer alan dış görünümle ilgili maddeyi eleştirerek, ''Bu ne demek? Adam janti ise yakışıklıysa 25 puan, hanımefendi güzelse 25 puan... Böyle şey olur mu?'' dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Nur Serter de mülakatların sübjektif kriterlere göre yapıldığını savunarak, bu yüzden üniversitelerde mülakatın katkısının yüzde 10'a kadar indirildiğini söyledi.
CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol da teklifin aslında ''gizli bir tasarı'' olduğunu iddia ederek, teklifin hakim teminatı bakımından Türkiye'yi 27 Mayıs 1960 öncesine götürdüğünü ileri sürdü.
CHP Afyonkarahisar Milletvekili Halil Ünlütepe, Şemdinli olaylarıyla ilgili hazırladığı iddianame yüzünden meslekten ihraç edilen eski Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya'nın yasadan yararlanıp mesleğe dönüp dönmeyeceğini sordu.
Komisyon Başkanı Ahmet İyimaya da meslekten çıkarmayla ilgili maddeye önergeyle eklenen, ''Daha alt derecede bir disiplin cezası öngörülmemiş olmak kaydıyla'' ibaresini kendisinin hazırladığını bildirerek, bu ibarenin disiplin hukuku bakımından gerekli olduğunu söyledi.