'Amelelikten gelme amele bakanıyım'
ZÜBEYDE YALÇIN
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, lise yıllarında Bursa'da inşaatlarda amele olarak sigortasız çalıştığını söyledi... Çelik, özürlü ve hükümlü çalıştırmayı da düzenleyen istihdam paketini ilk Bakanlar Kurulu Toplantısı'na sunacaklarını bildirdi..
Lise yıllarında inşaatlarda amele olarak sigortasız çalıştığı ortaya çıkan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, gençlik yıllarının da tecrübesi ile kayıt dışılık ile mücadeleyi gündeminin ön sıralarına aldı. Sosyal güvenlik paketinden sağlık sigortasına kadar çalışanları yakından ilgilendiren konularda SABAH'ın soruları yanıtlayan Çelik, istihdam paketini ilk Bakanlar Kurulu Toplantısı'na sunmayı planladıklarını açıkladı. Bakan Çelik'in mesajları şöyle:
* 6 YAŞIMDA KARDEŞLERİME BAKTIM: Köy şartlarında 5 yaşındaki çocuk büyük çocuktur. Ben 6 yaşımda kardeşlerime bakmaya başladım. Hayvanları dağa götürmek, harman gibi sorumluluklarınız da vardır... Lise çağlarında 14-17 yaşlar arasında Bursa'da inşaatlarda çalıştım. Ustaya malzeme taşırdık.. Ameleydim yani. Sigortalılık sözkonusu değildi. Yevmiyeyi alınca şapkayı tavana atardık. Kayıtdışılığı, sosyal güvenlik haklarını da bilmiyorduk 14-17 yaş arasında. Suudi Çalışma Bakanı gelmişti. Amele Bakanı deniyor onlarda. Ben de amelilik yapmış bakan, amele bakanıyım.
* 2.1 MİLYON EMEKLİ ÇALIŞIYOR: Erken emekliliğin Türkiye'ye maliyeti 1994 yılları arasında 851 katrilyon lira. Eğer önlem almazsak Türkiye kentrilyonları bulan açıklar ile karşı karşıya kalacak. Emeklilik yaş ortalaması kadınlarda 44, kadınlarda 47. Bunlar emeklilik sisteminde kalsalar sorun değil. Şu anda emekli olup piyasada çalışan 2 milyon 135 bin kişi var. 'Ne olacak Türkiye şartlarında çalışması lazım' denebilir. Ama bu kadar kısa süreli sistem içinde insanları tutmak bir yanlış. Kayıtdışılık özendiriliyor.
* KUTUDAKİ İLAÇ AZALACAK: Sağlık Bakanlığı ile bir çalışma yapıyoruz. İsraf ve zayiat sözkonusu. Kutularda fazla ilaç bulunuyor. Vatandaşa ilaç veriliyor, kullanıyor ve kalanını buzdolabına atıyor. Tekrar hastalanırsa tekrar ilaç veriliyor. İlaç sektöründen kutulardaki ilaç sayısını azaltmalarını istedik, direniyorlar. Ancak bu konuda ısrarlı olacağız. Ayrıca hastaneleri A,B,C diye sınıflandıracağız, fiyatlandırmayı buna göre yapacağız.
KİDEM TAZMİNATINA YENİ UYGULAMA:
İşveren ve işçi temsilcilerinin bulunduğu toplantılarda net olarak söyledik. Kıdem tazminatının konuşulması gerekir. İşveren toplu olarak para ödemekten şikâyetçi, emekçinin de kazanılmış hakkı var saygı duymalıyız. Bu konuda bir çözüm mutlaka bulunmalı. 4-5 alternatifli çalışma var. İşçi ve işveren ile bir araya gelerek bu konuyu tartışmayı düşünüyoruz. Tazminat fonu bir alternatif. İşveren teklif ediyor olacak anlamında değil, 'maaşa yansıtmak istiyorum, toptan ödemek istemiyorum' diyor.
Çifte bordro uygulamasını önleyeceğiz
* MAAŞLAR BANKAYA: Kayıtdışılık ile ilgili yalnız yasal önlemleri yeterli bulmuyoruz. Bunun için gerekli önlemleri alacağız. Vatandaşı da bilinçlendireceğiz. Ayrıca çifte bordro düzenlenip, prim ve vergi kaçağının önlenmesi için çalışanların maaşlarının bankaya yatırılması zorunluluğunu getireceğiz.
* İSTİHDAM PAKETİ BAYRAMDAN SONRA: Bayram dönüşü ilk Bakanlar Kurulu toplantısında istihdam paketini sunmayı düşünüyoruz. Paket kapsamında işverenden işyeri açma ruhsatı talep edilmeyecek, hükümlü çalıştırma zorunluluğu kalkacak, özürlülerin primlerini devlet ödeyecek. Hekim zorunluluğu hizmet alımına dönüştürülecek. İşsizlik Fonu'nda 30 katrilyon civarında imkân var. Mesleki eğitim verilecek. 19-29 yaş grubunda işçi çalıştıranlardan düşük prim alınacak.
* PRİMİN YÜZDE 5 İNDİRİLMESİ YIL SONU: Hükümet programında sosyal güvenlik priminin yüzde 5 indirilmesi konusunda tarih verilmiyor. Bazı dengelerin, özellikle kayıt dışı ile ilgili düzenlemelerde mesafe almamız gerekiyor. 11 milyon kayıt dışı işçi konusunda işveren ile birlikte netice almamız gerekiyor. İstihdam paketinde alternatifli sunumlar yapacağız. Finansal analizler neticesinde karara bağlanacak. Ağırlık 2008'in son çeyreği, 2009'un birinci ayına da bu ötelenebilir.
* TAŞERON İŞÇİYE ÖNLEM: Taşeron işçi çalıştırılması konusunda pek çok sektörde sıkıntı olduğunu görüyoruz. Bu konuda keyfiliğe fırsat verilmemesi gerekiyor. 2008'de istismarları ortadan kaldıracak çalışma içinde olacağız.