2020 DGS sınavı ile ilgili dava süreci İDDK'nın onama kararı ile sona erdi

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 09/06/2020 tarihinde Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının (ÖSYM) resmi sitesinde yayımlanan 2020 Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzu'nun bazı maddelerinin iptali için açılan davayı sonuçlandırdı.

Danıştay 8. Dairesinin red kararı onandı. 8. Dairenin kararında şu hususlar vurgulanmıştı:

Dava konusu, adayların değerlendirme, tercih ve yerleştirme işlemlerinde sadece bir alanı kullanabilecekleri ve diploma notu bilgisinin de adayın seçtiği alana bağlı olarak işleme alınacağı kuralı ile; adaylar arasında fırsat eşitliğine imkan sağlandığı, yarışma esasına dayalı olan DGS sonucunda yapılacak yerleştirme işlemlerinin, eşitlik ve hakkaniyet kuralları çerçevesinde gerçekleştirilmesinin amaçlandığı anlaşılmıştır.

Dikey geçiş sisteminde sınırlı sayıda ayrılan kontenjanların dağılımında, önlisans programı ile geçiş yapılacak örgün lisans programı arasındaki sıkı ilişki önemlidir.

Aralarında daha sıkı ve devamı sayılabilecek kadar ciddi benzerlik bulunan programların örgün lisans programlarına ayrıldığı, aralarında daha az ilişki bulunan alanlarda ise; açıköğretim programlarına geçiş yapılabilmesinin sağlandığı, zira sınırlı ekonomik kaynaklar doğrultusunda ayrılan kontenjanların kamu yararı gereği aralarında daha sıkı ilişki bulunan önlisans programları ile örgün lisans programlarına ayrılması gerekir.

Eğitim seviyesinin artırılması adına açıköğretim programlarının kontenjanlarının daha fazla belirlenebildiği, daha fazla ekonomik kaynak gerektiren örgün lisans programlarının kontenjanlarının ise sınırlı tutulmak zorunda kalındığı, bu sebeple kamu yararı gereği aralarında daha sıkı ilişki ve devamı sayılabilecek programların örgün lisans eğitimi çerçevesinde oluşturulmasını zorunlu kılmaktadır.

İDDK bu kararı onamıştır.

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

ESAS NO: 2021/2013

KARAR NO: 2021/1629

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- . Başkanlığı

VEKİLİ: Av..

2- . Başkanlığı

VEKİLİ: Hukuk Müşaviri.

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/03/2021 tarih ve E:2020/5368, K:2021/1847 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

09/06/2020 tarihinde Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının (ÖSYM) resmi sitesinde yayımlanan 2020 Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzu'nun "2. Başvuru" bölümünün "2.3. Aday Başvuru Formunun Doldurulması" alt bölümünün "14. Ön Lisans Eğitim Bilgisi" başlığı altında yer alan 5. paragrafta belirtilen "...ancak..." ve "...sadece bir alanı..." ibareleri ile "Diploma notu bilgisi de adayın seçmiş olduğu alana bağlı olarak işleme alınacaktır." cümlesinin ve Kılavuz'un "Tablo-2 Ön Lisans Mezuniyet Alanlarına Göre Dikey Geçiş Yapılabilecek Lisans Programları" başlıklı listesinin 58. sayfasında yer alan 9457 kodlu "Web Tasarımı ve Kodlama" önlisans bölümünden 3361 kodlu "Yönetim Bilişim Sistemleri" lisans bölümüne geçiş hakkı tanınmamasına ilişkin kısımlarının iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/03/2021 tarih ve E:2020/5368, K:2021/1847 sayılı kararıyla;

Anayasa'nın 131. maddesi, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 7. ve 45. maddeleri, 6114 sayılı Ölçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'nun 7. maddesi, Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik'in 5. ve 6. maddeleri ile 09/06/2020 tarihinde ÖSYM Başkanlığı'nın resmi sitesinden yayımlanan 2020 DGS Kılavuzu'nun 4. bölümünde yer alan "4.1. Sayısal Ve Sözel Standart Puanların Hesaplanması" açıklaması ile "Tablo- A. DGS Puanlarını Belirleyen Standart Puanlar ve Katsayılar", "Tablo-2. Ön Lisans Mezuniyet Alanlarına Göre Dikey Geçiş Yapılabilecek Lisans Programları", "2020 Dikey Geçiş Sınavı (DGS) İle Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, İktisat Fakültesi İle İşletme Fakültesi'nin Açıköğretim Lisans Programlarını; Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nin Açıköğretim Lisans Programlarını; İstanbul Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi'nin Açıköğretim Lisans Programlarını Tercih Edebilecek Ön Lisans Programları (Programların 5. yarıyılına fark dersleri almadan kayıt yapılabilecektir) " başlıklı tablolarında yer alan kurallar belirtilerek;

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden, yükseköğretim ile ilgili sınav ve yerleştirme işlemlerinin imkan ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla Yükseköğretim Kurulu(YÖK) tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ÖSYM tarafından yapılacağı, yine YÖK'ün, yükseköğretim kurumlarının 2547 sayılı Kanun'da belirtilen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim-öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve üniversitelerin her eğitim-öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı önerilerini inceleyerek kapasitelerinin tespit edilmesi, insan gücü planlaması, kurumların kapasiteleri ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da dikkate alarak seçilmeleri ve kabul edilmeleri ile ilgili esasları tespit etmekle görevli olduğu;

Dava konusu Kılavuz'un "2. Başvuru" bölümünün "2.3. Aday Başvuru Formunun Doldurulması" alt bölümünün "14. Ön Lisans Eğitim Bilgisi" başlığı altında yer alan 5. paragrafta belirtilen "...ancak..." ve "...sadece bir alanı..." ibareleri ile "Diploma notu bilgisi de adayın seçmiş olduğu alana bağlı olarak işleme alınacaktır." cümlesi incelendiğinde;

Anılan Kılavuz'a göre; yetenek testinin sayısal ve sözel bölümleri için adayların testteki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanarak doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak ham puanlar elde edileceği;

Adayların, sayısal ve sözel bölümlerin her birinden aldıkları ham puanların ortalaması ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanarak adayların ham puanlarının, standart puanlara dönüştürüleceği, böylece adayların 'Sayısal Standart Puan' ve 'Sözel Standart Puan'larının belirleneceği, ayrıca, adaylardan her biri için ön lisans öğrenimindeki akademik ortalama göz önünde tutularak bir Ön Lisans Başarı Puanı (ÖBP) hesaplanacağı;

Adayların testlerden aldıkları puanlardan hesaplanan sayısal ve sözel puanları ile ÖBP kullanılarak yerleştirmede esas alınacak DGS puanlarının hesaplanacağı;

Kılavuz maddelerine göre, ÖBP'nin tercihlere esas olan DGS puanına doğrudan etki ettiği dikkate alındığında; tercih ve yerleştirme işlemlerinde mezun olunan birden fazla alanının kullanılmasının, adayların mezun oldukları ön lisans programı sayısı kadar ÖBP puanının hesaplanması, dolayısıyla hesaplanan ÖBP kadar da puan türleri bazında (sayısal, sözel, eşit ağırlık) DGS puanının oluşmasına neden olacağı;

Bu durumun, adayların tercih ve yerleştirme işlemlerinde ve başarı sıralamasının belirlenmesinde puan türlerinin her birinde ayrı ayrı birden fazla puan ve birden fazla başarı sırasının oluşması nedeniyle belirsizliğe ve yerleştirme işlemlerinde birçok soruna yol açacağı;

Dolayısıyla; dava konusu, adayların değerlendirme, tercih ve yerleştirme işlemlerinde sadece bir alanı kullanabilecekleri ve diploma notu bilgisinin de adayın seçtiği alana bağlı olarak işleme alınacağı kuralı ile; adaylar arasında fırsat eşitliğine imkan sağlandığı, yarışma esasına dayalı olan DGS sonucunda yapılacak yerleştirme işlemlerinin, eşitlik ve hakkaniyet kuralları çerçevesinde gerçekleştirilmesinin amaçlandığı anlaşıldığından, dava konusu kısımda hukuka aykırılık bulunmadığı;

Dava konusu Kılavuz'un "Tablo-2 Ön Lisans Mezuniyet Alanlarına Göre Dikey Geçiş Yapılabilecek Lisans Programları" başlıklı listesinin 58. sayfasında yer alan 9457 kodlu "Web Tasarımı ve Kodlama" önlisans bölümünden 3361 kodlu "Yönetim Bilişim Sistemleri" lisans bölümüne geçiş hakkı tanınmamasına ilişkin kısım incelendiğinde;

Dikey geçiş sisteminde sınırlı sayıda ayrılan kontenjanların dağılımında, önlisans programı ile geçiş yapılacak örgün lisans programı arasındaki sıkı ilişkinin önemli olduğu, Web tasarımı ve Kodlama bölümü ile Yönetim Bilişim Sistemleri arasındaki ilişkiye oranla Yönetim ve Bilişim Sistemleri örgün lisans alanı ile bu alana geçiş yapılabilecek önlisans programları arasında devamı sayılabilecek nitelikte daha sıkı bir ilişkinin mevcut olduğu, dolayısıyla aralarında daha sıkı ve devamı sayılabilecek kadar ciddi benzerlik bulunan programların örgün lisans programlarına ayrıldığı, aralarında daha az ilişki bulunan alanlarda ise; açıköğretim programlarına geçiş yapılabilmesinin sağlandığı, zira sınırlı ekonomik kaynaklar doğrultusunda ayrılan kontenjanların kamu yararı gereği aralarında daha sıkı ilişki bulunan önlisans programları ile örgün lisans programlarına ayrılması gerektiği;

Davacının mezun olacağı Web Tasarımı ve Kodlama bölümünün devamı niteliğinde olan örgün lisans programları (Bilgisayar Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği gibi) ile Yönetim Bilişim Sistemleri arasındaki müfredat, programların ortak amacı yönlerinden oluşan farklılığın da bu durumu gösterdiği;

Eğitim seviyesinin artırılması adına açıköğretim programlarının kontenjanlarının daha fazla belirlenebildiği, daha fazla ekonomik kaynak gerektiren örgün lisans programlarının kontenjanlarının ise sınırlı tutulmak zorunda kalındığı, bu sebeple kamu yararı gereği aralarında daha sıkı ilişki ve devamı sayılabilecek programların örgün lisans eğitimi çerçevesinde oluşturulmasını zorunlu kıldığı anlaşıldığından, anılan kısımda da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, bir önlisans programını seçmek zorunda bırakılmasının tercih imkanını ortadan kaldırdığı ve bu bölümlerden birinden feragat etmesi sonucunu doğurduğu, sınırlamanın dayanağının bulunmadığı, ortaöğretimde hangi bölümünden başvurulduğuna bakılmaksızın tercih yapılabildiği, Web Tasarımı ve Kodlama bölümünden, Yönetim Bilişim Sistemleri bölümünün açıköğretim lisans bölümüne geçiş imkanı tanınırken örgün eğitime geçiş hakkı tanınmamasının eksiklik olduğu, eğitim içeriği aynı olan bu programlarda örgün eğitim hakkı verilmemesinin hukuka aykırı olduğu, diğer yandan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği, herhangi bir sosyal güvencesinin bulunmadığı, bu nedenle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yargılama giderlerini ödemekten muaf tutulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI:

Davalı idareler tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/B maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;

"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka aykırı karar verilmesi,

c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 25/03/2021 tarih ve E:2020/5368, K:2021/1847 sayılı kararının ONANMASINA,

3. Kesin olarak, 04/10/2021 tarihinde, dava konusu Kılavuz'da "Web Tasarımı ve Kodlama" önlisans bölümünden "Yönetim Bilişim Sistemleri" lisans bölümüne geçiş hakkı tanınmamasına ilişkin kısım yönünden esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu, diğer kısım yönünden ise oybirliği ile karar verildi.

GEREKÇEDE KARŞI OY

X- Davalı idare tarafından, yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine dayanılarak dava konusu 2020 Dikey Geçiş Sınavı Kılavuz'unda önlisans programlarından geçiş yapılabilecek açıköğretim ve örgün eğitim lisans programlarının belirlenebileceği tabii olduğundan, bu programlar arasındaki ilişki veya birbirlerinin devamı niteliğinde olup olmadığı hususları gözetilerek "Web Tasarımı ve Kodlama" bölümünden geçiş yapılacak örgün eğitim programlarının belirlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gibi, idarece bu programlar arasında "Yönetim Bilişim Sistemleri"ne yer verilmemesinin de düzenlemeyi hukuka aykırı kılan bir eksiklik olmadığı anlaşıldığından Daire kararına sonucu itibarıyla katılmaktayım.

Bununla birlikte, temyize konu Daire kararında, "...davacının mezun olduğu/olacağı Web Tasarımı ve Kodlama bölümünün devamı niteliğinde olan örgün lisans programlarının (Bilgisayar Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği vb.) ile Yönetim Bilişim Sistemleri arasındaki müfredat, programların ortak amacı, vb. yönden oluşan farklılığın da bu durumu açıkça gösterdiği,..." ifadesine yer verilmiş olup, yukarıda açıklanan gerekçelerle, söz konusu ifadenin karardan çıkarılması gerektiği düşüncesiyle, "Web Tasarımı ve Kodlama" önlisans bölümünden "Yönetim Bilişim Sistemleri" lisans bölümüne geçiş hakkı tanınmamasına ilişkin kısım yönünden çoğunluk kararına gerekçe yönüyle katılmıyorum.