10 bin mahkuma af iddiası
Yeni Türk Ceza Kanunu ile 10 bin mahkuma af getiriliyor iddiası ortalıkta dolaşıyor. TCK'nın mimarlarından Doç. Adem Sözüer, af haberlerine açıklık getirdi. İşte Sözüer'in af yorumu:
Yeni Türk Ceza Kanunu af mı getiriyor? Bu soru, son günlerde mahkemelerin bazı suçlardan dolayı cezasını çekmekte olan mahkumlarla ilgili verdikleri serbest bırakma kararları üzerine ortaya atıldı. Ama ortada gerçekten bir af mı, yoksa adaletsiz bir cezalandırma sisteminden adil bir ceza hukukuna gidişin ilk işaretleri mi var?
"Göz çıkartana 5, zorla gözlük alana 25 yıl ağır hapis cezası", "bir adamı öldürene de, bir ağacı kesene de 24 sene." 78 yıldır yürürlükte olan Ceza Kanunu'ndaki cezaların dengesiz, oransız ve ölçüsüz olduğunu göstermek için sık sık bu örnekleri veririz. "Baklava çalan çocuklara 15 yıl ceza verildi", "2 milyon liralık tişörtü zorla alan, 18 yıla mahkum edildi" gibi haberleri okuyunca, bu örneklerin yaşanan gerçekler olduğunu anlarız. Ama, bireyden çok bürokrasiye, candan çok mala değer veren felsefeye sahip olan yaşlanmış Ceza Kanunu'nun kuralları böyle. Hakim de bu kurallara göre karar vermek zorunda. Bu nedenledir ki, 1 paket sigarayı, 2 şişe birayı basit bir tehdit ile alan kişileri 1520 yıl ağır hapis cezasına mahkum eden hakimin içi sızlar. Ama kanun böyle demektedir. Şeriatın kestiği parmak acımaz!.. Evet acımaz ama, ceza haklı ve adil olursa.
SUÇUN AĞIRLIĞIYLA ORANTILI CEZA
1 Nisan 2005'te yürürlüğe girecek olan yeni Türk Ceza Kanunu'nun temel ilkelerinden biri, ceza miktarının işlenen suçun ağırlığıyla orantılı olması. Bu nedenle, Yeni TCK'da ceza miktarlarında da önemli değişiklikler var. Örneğin artık baklava çalan, zorla 1 paket sigara alan kişilere 20 yıla kadar varan hapis cezalarının verilmesi söz konusu olmayacaktır. Bu düzenlemeler yeni TCK'ya sosyal devlet anlayışının yansıdığını ifade eder. TCK Tasarısı, bireyi en temel değer gördüğü için, onun yaşamına, vücuduna ve cinsel dokunulmazlığına yönelik saldırılara verilen cezalar bakımından önemli değişiklikleri içermektedir. Bu nedenle, insan yaşamına yönelik suçların cezaları artırılmıştır. Örneğin bugün bir insanın kasten öldürülmesinin cezası 24 yıl hapis olmasına karşılık, yeni TCK'da bu ceza müebbet hapis olarak öngörülmüştür. İşkence, yaralama, cinsel saldırı suçlarının da ceza miktarı artırılmıştır .
AF DEĞİL ADİL CEZA
Mala karşı işlenen suçlarda ceza verilirken, malın değeri göz önünde tutulacaktır. Mesela manavdan 34 tane elma çalanın cezasını hakim takdirine göre indirebileceği gibi, hiç ceza vermeme yoluna da gidebilecektir. Ancak, mal alınırken zor kullanılmışsa, ceza mutlaka verilecek, ancak bu ceza 3'te 1'den yarıya kadar indirilecektir. Bu nedenle yürürlükteki Ceza Kanunu'na göre, diyelim ki 15 yıl hapis cezası almış bir kimsenin cezasının, yeni TCK'ya göre 10 yıla düşmesi gerekebilir. Yeni TCK'nın lehe olan maddeleri, geçmişe etkili olarak uygulanacağı için, 15 yıllık cezayı 10 yıla indirmek Anayasal ve yasal zorunluluktur. Eğer kişi 10 yıllık cezasını da çekmiş ise, derhal serbest bırakılmalıdır. Ama sorun şurada ki yeni TCK, Nisan ayında yürürlüğe giriyor. Yani resmen hala eskisi geçerli. Bu durumda, yeni TCK, bugün yürürlüğe girseydi derhal bırakılacak bir mahkum, Nisan ayına kadar cezaevinde mi kalacak? Hayır. Böyle durumlarda yeni kanunun yürürlük tarihini beklemek haksızlıklara neden olacaktır.
Çünkü yeni kanunun hemen yürürlüğe girmemesi, kişinin işlediği suçla ilgili olmayıp, sadece yeni kanunun uygulanması için yapılacak hazırlıklarla ilgilidir. Örneğin, hakim ve savcıların kanunu daha iyi öğrenmeleri bakımından yapılacak çalışmalar gibi. Bir kişi, sırf devletin yapacağı hazırlıklar nedeniyle cezaevinde tutulamaz. Bu nedenle, bazı mahkumların cezaevlerinden salıverilmeleri, yeni kanunun lehe hükümlerinin uygulanmasıdır.
Bu uygulamanın afla ilgisi yoktur. Af kanunları, geçmişte işlenmiş bazı suçlardan dolayı verilen cezanın tümünü veya bir bölümünü ortadan kaldıran istisnai kanunlardır. Af sadece geçmişle ilgilidir. Halbuki Ceza Kanunu ilke olarak sadece gelecekle ilgilidir, ileriye yürür. Yeni Türk Ceza Kanunu da, bazı suçların cezalarını artıran, bazılarını da hafifleten ve gelecekte işlenecek suçlar hakkında sürekli olarak uygulanacak bir kanundur. Birtakım suçların cezalarının indirilmesi ise, af düşüncesiyle değil, yukarıda da örneklerini verdiğimiz gibi, suçun ağırlığıyla orantılı bir cezalandırma olsun diye yapılmıştır.
takvim