Kanserin huyunu tespit eden idrar testi
ESRA TÜZÜN
Şikago Üniversitesi'nde bir testle idrardan mesane kanseri tespit ediliyor. Ekip başkanı, "Böylece güvercin mi şahin mi olduğunu anlıyoruz" diyor..
Şikago Üniversitesi'nde mesane tümörü bulunan hastalara yapılan basit bir idrar testi bu tümörlerin ne derece tehlikeli olduğunu açıklıyor. Hastalar henüz tümörün belirtisi varken ilerde hastalıklarının ne dereceye ulaşabileceğini öğrenip ona göre tedavi altına alınıyorlar. Şikago Üniversitesi'nde kanserlerin erken teşhisine yönelik pek çok araştırma yapılıyor. Şu sıralar yapılan en popüler araştırmalardan biri mesane kanserine ilişkin olan araştırma. Bugüne kadar 75 hasta üzerinde denenmiş ve başarılı olmuş, yüz hasta üzerinde başarılı olursa üç yıl içinde tüm dünyada kullanılan bir tetkik olarak FDA'den onay alabilecek.
İKİ HAFTADA SONUÇ BELLİ
Yapılan araştırmaya göre mesane kanserinin türü basit bir idrar testi ile çözülebiliyor. Şikago Üniversitesi Üroloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Arieh Shalhav'ın başkanlığını yürüttüğü çalışmayı "Mesane kanserlerinin hangisinin güvercin, hangisinin şahin olduğunu anlayabiliyoruz" diye açıklıyor. Alınan idrar testi iki haftada sonuç veriyor. Mesanenin içindeki küçük oluşumun dışına çıkıp çıkmayacağını başka organlara yayılma riskini açıkça gösteriyor. Prof. Dr. Shalhav: "Test tümörün agresif olduğunu gösterirse bekleme dönemi ile hastaya vakit kaybettirmiyoruz. Mesaneyi hemen alıyoruz, o bölgede hiçbir kanser olasılığını bırakmamaya çalışarak son derece etkili bir tedavi uyguluyoruz. Bu hastanın ömrünü uzatıyor."
Akrabalarını bilen riskini öğrenebilir
Şikago Üniversitesi Aile Kanser Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kenan Önel kanser riski ölçümü üzerine SABAH okurlarından gelen soruları yanıtladı:
* Bir çocuğumu kanserden kaybettim ikincisinin başına da aynı şey gelir diye korkuyoruz, ne yapmamızı önerirsiniz?
- Birçok aile için bir çocuklarının kanser olması, diğer çocuklarının normale göre daha fazla risk altında olması anlamına gelmez. Bu nedenle telaşa gerek yoktur. Ailenin tek tarafında baba ya da anne tarafında üst üste tekrarlayan kanser ya da çok erken görülen başka kanser varsa o zaman risk artar. Bu durumda soy ağacını çıkarmak ve bir onkoloğa gitmek gerekir.
* Annem 55'inde rahim, babam 65 yaşında prostat kanserine yakalandı. Genetik olarak risk taşıyor muyum?
- Sizin anne ve babanız normal görülme yaşlarında erişkin kanser türlerine yakalanmış. Bu sebepten, başka hiçbir bilgi olmaksızın, sizin normalden daha fazla kansere yakalanma riski taşıdığını söyleyemem.
Kızlarınız için alabileceğiniz üç önemli tedbir var
* Ablamı 45 yaşında kanserden kaybettik. İki kızım var, biri 17, ikincisi 9 yaşında. Onlar için hangi yaşta ne tip kontrollere başlamalıyım?
- Ailede görülen göğüs kanseri vakalarına baktığımızda erken yaşta yakalanılmış göğüs kanserlerini dikkate alıyoruz. Bu da 50 yaşından önce demek. Bu nedenle onkoloğunuz veya kanser risk danışmanınızla göğüs ve rahim kanseri risklerini görüşmek sizin için mantıklı olacaktır. Benim size ve kızlarınıza önerim: 1) Yetişkinliğin erken dönemlerinde başlayan aylık elle göğüs muayenelerini kendiniz yapın 2) 25-35 yaşları arasında yılda bir veya yılda 2 defa klinik göğüs muayeneleri yaptırın. 3) 25-35 yaşları arasında yılda bir mamografi çektirin.
Gereksiz yere mamografi riskli
Annemi 37 yaşında meme kanserinden kaybettik, ben şu anda 30 yaşındayım çocuğum yok, bu, riskimi artırıyor mu, mamografi çektirmeye bu yaşta başlamalı mıyım, gereksiz momografi de ekstra risk değil mi?
- Sınırlı bilgilerle bu soruyu cevaplamak benim için çok zor. 37 yaşında göğüs kanseri olağan dışı bir durumdur ve genetik bir anormallikle ilişkilendirilebilir. Mamogramlara gelince, evet, gereksiz mamogram çektirmek de tehlikeli çünkü mamogram radyasyondur ve kanser riskini artırabilir. Yine de araştırmalar bu riskin, mamogramın ortaya çıkarabileceği şeyler yanında çok az olduğu yönünde. Şu anda mamogramda kullanılan radyasyon oranları çok çok azdır ve her normal insanın 3 ayda maruz kaldığı radyasyonla eşit seviyededir.