Emeklilik sistemi tek elde toplanıyor
Çalışma Bakanlığı'nın hazırladığı taslağa göre emeklilik sistemi tek elde
toplanacak. Nüfusun tümünü kapsayan genel sağlık sigortası oluşturulacak. Emekli
olabilmek için ise 9 bin gün prim ödenecek.
Sosyal güvenlik reformunun önemli ayaklarından biri olan ve genel çerçevesi
daha önce açıklanan ?Emeklilik Sigortası Kanunuö taslağı büyük ölçüde tamamlandı.
Halen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca üzerinde çalışılan taslak, değişik
emeklilik sistemleri ortadan kaldırılarak, tek bir emeklilik rejimi oluşturulmasını
öngörüyor.
Taslağın yasalaşması halinde, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar, 1479 Sayılı Esnaf
ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar, 2108 Sayılı Muhtar
Ödenek ve Sosyal Güvenlik, 2925 Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar, 2926
Sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar kanunları
ile 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu yürürlükten kaldırılıyor.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihe kadar SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na tabi
çalışanların aylıkları hesaplanırken, eski sosyal güvenlik kurumlarında geçen
hizmetleri için, tabi oldukları kanun hükümleri dikkate alınacak.
PRİM GÜN SAYISI 9 BİNE YÜKSELİYOR
Taslağa göre, emekli olabilmek için ödenmesi gereken prim gün sayısı, 7 binden
9 bine yükseliyor. Emeklilik yaşı, 1 Ocak 2036'da kadınlarda 59, erkeklerde
61'e yükselecek. Emeklilik yaşı, kademeli olarak artırılarak, 1 Ocak 2075'ten
itibaren kadın ve erkek için 68 olacak.
Taslak, kısmi emekliliğe hak kazanmanın şartlarını da değiştiriyor. Halen,
kısmi emeklilik sonucu asgari aylık bağlanması için SSK'da ?kadın ise 58, erkek
ise 60 yaşın doldurulmuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az
4 bin 500 gün prim ödenmesiö, Bağ-Kur'da ?kadın ise 60, erkekse 62 yaşın doldurulmuş
olması ve 5 bin gün prim ödenmesiö, Emekli Sandığı'nda ise ?kadın ve erkekte
15 yıl hizmet ve 61 yaşın doldurulmuş olmasıö gerekiyor.
Taslak, kısmi emekliliğe hak kazanılması için ?65 yaşın doldurulmuş olması
ve en az 6 bin 480 gün prim ödenmesiniö öngörüyor. Taslak, yaşlılık aylığının
hesaplanma esaslarının da değiştiriyor. Bu çerçevede, aylık bağlama oranı, yasanın
çıkmasından sonraki 10 yılda yüzde 1.6'ya düşürülecek, sonraki yıllar için ise
yüzde 1.5 olarak uygulanacak.
Mevcut yasalara göre, isteğe bağlı sigortalılık, art arda 3 ay prim ödenmemesi
halinde sona ererken, taslak, bir yılda en az 4 ay prim ödemeyenlerin isteğe
bağlı sigortalılığının sona ermesini öngörüyor.
YÜKSEK SAĞLIK KURULU KURULACAK
Taslağa göre, tıp uzmanlarından 11 kişilik ?Emeklilik Sigortaları Yüksek Sağlık
Kuruluö oluşturulacak. Kurul, Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Yüksek Sağlık Şurası'nın
görev alanına giren konular hariç olmak kaydıyla, mesleki bilgi ve tecrübeye
dayalı konularda bilirkişi sıfatıyla görüş bildirecek.
Öte yandan, taslağa göre, kurum tarafından yapılacak hiçbir işlem veya verilecek
hiçbir evrak, belge ve suretlerinden resim, harç ve damga vergisi alınamayacak.
TEK BİR EMEKLİLİK REJİMİ GELİYOR
Uzun süredir çalışmaları sürdürülen sosyal güvenlik reformu, birbirini tamamlayan
dört bileşenden oluşuyor:
Nüfusun tümünü kapsayan genel sağlık sigortası Sosyal hizmet ve yardımların
tek elde toplanması ve nesnel yararlanma ölçütlerine göre tüm muhtaç kesimlerin
bunlara erişebilmesinin sağlanması Tek bir emeklilik sisteminin kurulması Emekli
Sandığı, SSK ve Bağ-Kur'un yerine ?Sosyal Koruma Kurumuönun getirilmesi
milliyet