Bankalar pompadan para dağıtıyor
Dövizdeki artış ve ham petrolün 50 dolar seviyesine çıkması üzerine peş peşe yapılan zamlarla benzinin litre fiyatı yeniden 3 lirayı geçti. Artan fiyatlar, istasyonlardaki satışları düşürdü. Sıkıntılı günler yaşayan istasyonların imdadına bankalar yetişti.
Birçok banka, istasyonlardan benzin alan veya alışveriş yapan kredi kartı sahiplerine para puan vermeye başladı. Birçok banka, kredi kartlarıyla tek seferde 100 liralık alışveriş yapan müşterilerine 25-30-60 lira gibi yüksek rakamda puan veriyor. Müşteriler, kazandıkları puanları üye işyerlerinde alışveriş yaparak harcayabiliyor. Bankaların son kampanyası, merkezî yerlerdeki istasyonları hareketlendirdi. Kampanyaya en çok ilgiyi; servis araçları, taksi, dolmuş ve otobüs gibi yakıt tüketimi fazla olan araç sahipleri gösteriyor.
Benzin istasyonlarındaki promosyon çılgınlığı, yeni bir boyuta taşındı. Artık istasyonlarda kredi kartlarıyla benzin alan müşterilere nakit değerinde para puan veriliyor. Yapı Kredi, World kart sahiplerine tek seferde 100 liralık yakıt almaları halinde 25 lira değerinde para puan veriyor. Aynı şekilde Garanti Bonus kart sahipleri de 6 defa 100 liralık yakıt almaları durumunda 60 lira değerinde para puan kazandırıyor. Vakıfbank da World kredi kartı sahiplerine 3 defa 100 liralık yakıt almaları durumunda 30 lira para puan veriyor. Bankaların son promosyon desteği, merkezî yerlerdeki istasyonların yüzünü güldürdü. Yeni kampanyayı değerlendiren bazı istasyon yöneticileri, özellikle servis araçları, toplu taşıma ve günlük tüketimi fazla olan araç sahiplerinin kampanyaya ilgi gösterdiğini söylüyor.
İyi hizmet veremiyoruz
Aynı yöneticiler, özel araç sahiplerinin de kampanyaya ilgi göstermeye başladığına dikkat çekiyor. İstasyon yöneticilerine göre, benzin ve motorin fiyatlarının artmasıyla satışlarda azalma yaşanmıştı. Son ekonomik kriz de bunun tuzu biberi oldu. Araç sahipleri, 10-20 liralık yakıt almaya başlamıştı. Fakat son günlerde bankaların para puan kampanyaları az da olsa satışları artırdı. 10-20 liralık yakıt alan araç sahipleri de puan alabilmek için bir aylık ihtiyacını bir seferde almaya başladı. Bankaların para puan kampanyalarıyla yüzleri gülen istasyon sahipleri, aslında promosyona karşı. Promosyonla ilgili daha önce de olumsuz görüşlerini dile getirdiklerini ifade eden sektörün bayi temsilcisi kuruluşlar, "Benzin istasyonları üzerinden yapılan promosyon sorunu çözülemedi. Bunun kaldırılmasını istiyoruz. Ana dağıtım şirketleri, yaptıkları promosyonların maliyetinin bir bölümünü bayilere yüklüyor, bu doğru değil. Örnek, bankaların son promosyon uygulaması, teşvik edici gözüküyor. Ancak, promosyonla uğraşırken, asıl işimizi yapamıyoruz, müşteriye gereken ilgiyi gösteremiyoruz. En önemlisi de bizim üzerimizden başkaları promosyon yapıyor, bu da hoş değil. Bu sorunun mutlaka çözülmesi gerekiyor. Benzin istasyonları, artık kaliteli hizmete yoğunlaşmalı." şeklinde görüşlerini dile getiriyor.
Benzin istasyonlarında yapılan promosyonlar uzun bir süredir kamuoyunda tartışma konusu. Bayiler, ana dağıtım şirketleri baskı yaparak promosyon yaptığı gerekçesiyle uygulamaya karşı çıkarken, ana dağıtım şirketleri ise tam aksine "bayilerin kendilerinin promosyon istediğini" ileri sürüyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na da (EPDK) şikayet konusu olan promosyon henüz çözüme kavuşmadı. Promosyon uygulamasına esnaflar da karşı çıkıyor. Esnafların temsilcisi Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK), herkesin kendi işini yapmasını isteyerek istasyonlardaki promosyona son verilmesini istiyor.
Benzin 5, motorin 6 kuruş ucuzladı
Benzinin fiyatında 5 kuruş, motorinde ise 6 kuruş indirim yapıldı. Dünden geçerli olmak üzere belli başlı akaryakıt dağıtım şirketleri, 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatını Ankara'da 3,01 liradan 2,96 liraya, İstanbul'da ise 3,02 liradan 2,97 liraya indirdi. Motorinin litre fiyatı ise Ankara'da 2,56 liradan 2,50 liraya, İstanbul'da da 2,53 liradan 2,47 liraya düşürüldü. Dağıtım şirketleri, en son 28 Mart'ta, benzinin satış fiyatını 4 kuruş, motorinin perakende satış fiyatını ise 5 kuruş artırmıştı. Öte yandan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, mazotta KDV ile ÖTV'de indirim yapılmasını düşünmediklerini söyledi. Unakıtan, MHP Milletvekili Turan Çirkin'in, özellikle çiftçilerin kullandığı mazottaki KDV ve ÖTV'nin neden düşürülmediğine ilişkin soru önergesine verdiği cevapta Petrol Piyasası Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 2005 yılından itibaren akaryakıt ürünleri fiyatlarının arz-talep dengesi içinde serbestçe belirlendiğini, Maliye Bakanlığı'nın müdahalesinin söz konusu olmadığını belirtti. Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nda 1 Temmuz 2008'de yapılan değişiklik sonucu motorinde birim başına 0,9345 TL ile 1,0045 TL arasında ÖTV alınıyor.
Tencere gözden düştü, kontör revaçta
Benzinliklerde daha önce, bardak-çanak gibi mutfak ürünlerine yoğunlaşan promosyonlar, son dönemde kredi kartları üzerinden para puan, kontör gibi ürünlere kaydı. Başta Petrol Ofisi, Shell-Turcas, BP, Total, Opet, Alpet gibi sektörün önde gelen kuruşları dahil, hemen hemen ana dağıtım şirketlerinin tamamı istasyonlarında promosyon veriyor. Ana dağıtım şirketleri, verdiği promosyonların maliyetlerine bayileri de ortak ederken, bankaların son yaptığı para puan kampanyası bayilere herhangi bir yük getirmiyor. İstasyonların bugüne kadar verdiği bazı promosyonlar: Tabak, çanak, tencere, tost makinesi, ısıtıcı gibi mutfak eşyaları; ütü, ütü masası, havlu gibi ev eşyaları; tıraş köpüğü, parfüm, deodorant, tıraş bıçağı, ıslak mendil gibi kişisel bakım ürünleri; havlu, deterjan, sabun vb. banyo malzemeleri; cep telefonu, mini radyo gibi elektronik eşyalar; çay, kahve gibi gıda maddeleri; kupon karşılığı çekilişle otomobil vb.
İsmail Altunsoy