'Vergi iadesinde sahte belge kullanmayın'
VERGİCİ GÖZLÜĞÜ / ERDOĞAN SAĞLAM
Hafta içinde gazetemizde ücretlilerin vergi iadesi hakkında önemli açıklamalar
yer aldı. Özetlemek gerekirse, 2004 yılından itibaren yürürlüğe giren "ücretlilerde
vergi indirimi" uygulaması, ücretlilerin kendileri eşi ve çocukları ile
ilgili eğitim, sağlık, gıda, giyim ve konut kira harcamalarının yıllık toplamının,
3 milyar liraya kadar olan kısmı için yüzde 8
Sonraki 3 milyar liranın yüzde 6 ve
Aşan kısmın yüzde 4'ünün vergi indirimi olarak hesaplanmasını ve ücretlilerin
izleyen yılda ödeyeceği gelir vergisinden mahsup edilmek suretiyle kendilerine
ödenmesini öngörüyor.
Ücretlilerin 2004 yılına ilişkin vergi indirimi bildirimlerini çalışmakta oldukları
işverenlerine 24 Ocak 2005 Pazartesi akşamına kadar TL cinsinden düzenleyip
vermeleri gerekiyor.
Üzerinden vergi indirimi hesaplanacak (dolayısıyla işverene ibraz edilecek)
harcama tutarı, ücret matrahının yıllık toplamı (kümülatif vergi matrahı) ile
sınırlı.
İşverenler kendilerine verilen bildirimlerde yer alan harcama tutarlarını dikkate alarak vergi indirimini hesaplayıp Şubat ayı muhtasarından mahsup edecekler ve mahsup ettikleri miktarı 20 Marta kadar ücretlilere ödeyecekler. Şubat ayında mahsup edilemeyen tutar sonraki aylarda mahsup edilecek ve ödenecek.
Kontrol etmek gerekiyor
İşverenlere düşen ilk görev, kendilerine ibraz edilen vergi indirimine ait bildirim
ile ekindeki harcama belgelerini inceleyip karşılaştırarak, belgelerin geçerli
olup olmadığını, içerdiği harcamaların vergi indirimi kapsamına girip girmediğini,
bildirime doğru yazılıp yazılmadığını ve harcamalar toplamının ücret vergi matrahını
aşıp aşmadığını kontrol etmek.
Ücretlerden vergi kesintisi yapmak yanında kesilen vergilerin doğru olarak beyan
edilip süresinde ödenmesinden de işverenler sorumlu. Bu nedenle vergi indirimi
dolayısıyla yapılan mahsuplara ilişkin sorumluluk da esas itibariyle işverenlere
ait.
Onun içindir ki, vergi indiriminin haksız veya hatalı yapılması nedeniyle, stopaj meblağının eksik beyanı halinde bu stopaj farkı, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte işverenden aranıyor.
Ancak haksız mahsup, ücretlinin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgelere dayanarak bildirimde bulunmasından kaynaklanmış ise cezaî sorumluluk ücretliye ait. Bu nedenle işverenin ödemek zorunda kaldığı stopaj aslı, cezası ve gecikme faizi için, genel hükümler çerçevesinde ücretliye rücû etme hakkı var.
Suç duyurusu
Maliye son yıllarda pek çok işveren nezdinde vergi iadesi işlemlerini denetledi.
Sahte belgelerle iade alındığını da yaygın bir şekilde tespit etti. Haksız iadenin
parasal boyutunu işverenlerden tahsil etmesine etti, ancak çalışanlar hakkında
da kaçakçılık suçu işlendiği gerekçesiyle savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Sayın okuyucularımız gördüğünüz gibi olay çok ciddi. Bu bakımdan kendi harcamalarınız
dışındaki belgeleri, hele hele komisyon ödeyerek temin ettiğiniz sahte fişleri
kesinlikle kullanmayınız. Yetkililer 2004 yılı beyanlarının da titiz bir şekilde
inceleneceğini açıkladılar.
Olayın bir de iş hukuku yönünden önemi var. İşverenler son yıllarda sahte belge kullanan çalışanlarına çeşitli yaptırımlar uygulamaya başladılar. Bunların başında da çalışanın tazminatsız olarak işten çıkartılması geliyor. Yargıtay, vergi iadesinde gerçeğe aykırı belge kullanarak haksız kazanç sağlayan çalışanın bu eylemini "doğruluk ve bağlılığa uymayan bir hâl" olarak değerlendirip, işverenin hizmet akdini tazminatsız feshetme hakkının doğacağını kabul ediyor.
Sayın okuyucularımız sahte belge kullanmayı aklınızdan bile geçirmeyiniz.Yoksa çok ağır sonuçlara katlanmak zorunda kalabilirsiniz...
Sayın işverenler lütfen siz de bu konuda çalışanlarınızı uyarınız.
Vergi indirimden yararlanacak harcamalar
EĞİTİM
Öğrenciler için, eğitim amacı ile, eğitim ve öğretim kurumlarına, ana okulu, kreş ve dershanelere yapılan ödemeler
Sürücü kurslarına ödenenler dahil eğitim amaçlı tüm kurs ücretleri
Okul servislerine ve özel öğrenci yurtlarına ödenen ücretler
Kitap ve kırtasiye bedelleri ile eğitim araç ve gereçleri için yapılan harcamalar.
SAĞLIK
Teşhis ve tedavi amacı ile yapılan her türlü muayene, tahlil, ameliyat, fizik tedavi ve diş tedavisi ücretleri ile özel hastane ücretleri;
Her çeşit protez, sağlık malzemesi ve sakat arabası giderleri ile gözlük ve lens giderleri;
Steril pamuk, diş fırçası, diş macunu ve sabun giderleri;
GIDA
Her türlü yiyecek giderleri
Alkolsüz içecek giderleri. (Otel ve lokantalara ödenenler dahil)
GİYİM
İç ve dış giyime ilişkin kumaş, hazır elbise, gömlek, kravat, ayakkabı, çorap, şapka, kemer, iç çamaşırı ve benzeri sair giyim giderleri
Yukarıdaki giysilere ilişkin dikim, tamir ve onarım giderleri
KİRA
Konut kira ödemeleri
Vergi indirimden yararlanamayacak harcamalar
EĞİTİM
Spor ve müzik kurslarına ödenen ücretler
Üniversite ve okullara giriş hazırlığı ile ilgili olanlar hariç, gazete ve dergi bedelleri
Oyuncak, müzik aleti, bilgisayar, CD ve disket bedelleri
Tiyatro, konser, sinema ücretleri
Okul aile birliği ve okul koruma derneklerine yapılan bağışlar ve Türkiye'de vergi mükellefi olmayan vakıf üniversite ve okullarına ödenen eğitim ücretleri, devlet okullarına ödenen harçlar
Yabancı ülkelerdeki okullara ödenen ücretler.
SAĞLIK
Spor giderleri n Temizlik malzemesi giderleri
Devlet ve SSK hastanelerine yapılan ödemeler
Yapılan sağlık giderlerinin, sosyal güvenlik kurumları, emekli ve yardım sandıkları, özel sağlık sigortası kapsamındaki özel sigorta şirketleri veya işverenler tarafından karşılanması halinde (Md:40/2) bunlar tarafından karşılanan gider kısmı.
GIDA
Alkollü içki, bira ve sigara giderleri
Ücretlinin kendi, eşi ve çocukları dışındaki kişilere yönelik yemek giderleri
Kuş, kedi, köpek ve diğer hayvanlar için alınan yem, mama vs. gıda giderleri
Vergiden muaf tüketim kooperatifleri ile vergiye tabi olmayan diğer kurumlara ödenen yiyecek ve içecek bedelleri.
GİYİM
Bornoz ve havlu gibi malzemelerin bedelleri;
Çanta, cüzdan ve saat gibi aksesuvarlar;
Her çeşit takı eşyası.
KİRA
Konut dışındaki yerler için ödenen kiralar